काठमाडाैं । अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडा विश्व बैंक समूह तथा अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषको संयुक्त वार्षिक वैठकको दोस्रो दिन वोर्ड अफ गभर्नरको प्लेनरी सेसनमा सहभागी भएका छन्।

उनले नेतृत्वको नेपाली प्रतिनिधिमण्डको अन्तर्राष्ट्रिय वित्त निगमका एसिया प्रशान्त क्षेत्र हेर्ने उपाध्यक्षलगायतका उच्च पदाधिकारीहरुसंग भएको भेटमा नेपालको अर्थतन्त्रको संभावनावारे चर्चा गर्दै अन्तर्राष्ट्रिय वित्त निगमले नेपालमा निजी क्षेत्र मार्फत जलविद्युतका अतिरिक्त पर्यटन, कृषि, सहरी पुर्वाधारलगायतका क्षेत्रमा समेतलगानी गर्न उनले आग्रह गरे।

उनले आर्थिक विकासमा निजी क्षेत्रको भूमिका महत्वपूर्ण हुने बताउँदै निजी क्षेत्रलाई थप सवल तथा सक्षम र प्रभावकारी बनाउन लगानीका क्षेत्रहरुको विविधिकरण गर्नुपर्ने विषयमा जोड दिए। उनले पूर्वाधार विकासको लागि मध्यम तथा दिर्घकालिनअवधिको वित्त परिचालन गर्ने विषयमा निगमको ध्यानाकर्षण गराए।

साथै बैंकको ट्रेजरी हेर्ने उपाध्यक्षलगायतको उच्च पदाधिकारीहरसंगको भेटमा उनले नेपालको पूँजी बजार सानो भएकाले यसको दायरा फराकिलो बनाउन आवस्यक भएको विषयमा जोड दिदै वचत र लगानी वीचको ठूलो अन्तर घटाउन विदेशी पूँजी परिचालन जरुरी भएको बताए।

उनले दक्षिण एसियामा सडक सुरक्षा सम्बन्धी एक कार्यक्रममा मुख्य वक्ताको रुपमा सहभागिता जनाउँदै सडक सुरक्षाका लागि सडक निर्माण भन्दा अगाडि अपनाउनुपर्ने डिजाइन तथा इन्जिनियरिङ्गपक्ष, सवारी साधनको भारवहन क्षमता, सडक प्रयोगकर्ताको ज्ञानकोस्तर, सवारीसाधनको परीक्षण र यातायात क्षेत्रको नियमनजस्ता विषयमा ध्यान पुर्याउनुपर्ने बताए।

युरोमनी पत्रिकास‌ंगको एक अन्तवार्ताको क्रममा उनले निजी लगानीकर्तालाई नेपालमा लगानी गर्दा जोमको यथार्थ विष्लेषण गर्न सहयोग पुर्याउन र लगानीमा जोखिम वापत वढी प्रिमियम नलिने अवस्था सिर्जना गर्न नेपालको क्रेडिट रेटिङ्ग गर्ने कार्य सुरु गरी सकेको जानकारी गराए।

त्यस्तै विश्वव्यापी आर्थिक शिथिलताले नेपालको वैदेशिक श्रमबजार, पर्यटन, विदेशी लगानी र व्यापारको क्षेत्रमा पार्न सक्ने संभावित प्रतिकुलता सामना गर्नुपर्ने तर्फ सजग रहेको जानकारी दिए। अहिलेको विश्वव्यापी आर्थिक समस्या आर्थिक र मौद्रिक नीतिबाट मात्रै हल नहुने हुँदा अन्तराष्टियतहमा अर्थ राजनीतिक समझदारी आवश्यक रहेकोमा जोड दिए।

सो क्रममा उनले व्रिटेन उड्स वाहिरका वहुपक्षीय संस्थाहरु जस्तै ध्त्इ तथा ग्ल्ऋत्ब्म् संग मिलेर काम गरेमा मात्र खुला व्यापार तथा लगानीमा देखिएका विद्यमान समस्याहरु हल हुने उल्लेख गरे। एक अर्को प्रसंगमा उनले दुई पक्षीय व्पापार र लगानीका सम्झौताहरुले क्षेत्रीय र अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार तथा लगानी सम्वन्धी भैरहेका समझदारी र सम्वन्धित वहुपक्षीय संस्थाहरुलाई कमजोर पार्न नहुने उल्लेख गरे।

साथै, दुई पक्षीय पहलहरु क्षेत्रीय र अन्तर्राष्ट्रिय आर्थिक सहयोगको परिपुरक भूमिकामा देखिनु पर्दछ भन्ने कुरामा उनले जोड दिए। माननीय अर्थमन्त्रीले अन्तराष्टिय मुद्राकोष एसिया प्रशान्त विभागले आयोजना गरेको एक उच्च स्तरीय कार्यक्रममा सहभागी हुँदै दक्षिण एसियाली मुलुकहरुले जनसांख्यिक लाभ लिन थप रोजगारीको सिर्जना र श्रमको उत्पादकत्व बढाउन आवश्यक भएको कुरा उल्लेख गरे।

त्यस्तै एसियाली विकास बैंकका उपाध्यक्षलगायतको उच्च स्तरीय पदाधिकारीहरुसंगको भेटमा उनले नेपालको समग्र विकास प्रयासमा बैंकले गरेको सहयोगको समिक्षा गर्दै आगामी वर्षहरुमा बैंकसंगको सहयोग विस्तारका संभावना र नेपाल सरकारको विकास प्राथमिकताको बारेमा छलफल गरे।

बेलायती सहयोग संस्थाका स्थायी सचिवसंगको भेटमा बेलायत सरकारको सहयोगमा सञ्चिालित कार्यक्रमहरुको समिक्षा गर्दै आगामी दिनमा परिचालन हुने थप सहयोगका क्षेत्रहरुमा चर्चा भएको थियो । विश्व बैंकका दक्षिण एसिया हेर्ने उपाध्यक्ष हार्टविक सेफरसहितको उच्च तहका पदाधिकारी सम्मिलित बैठकमा नेपालमा बैंकको सहयोगमा सञ्चालित आयोजनाहरुको प्रगति समिक्षा भयो।

साथै पोर्ट फोलीयो कार्यान्वयनको गुणस्तर वढाउन आयोजना कार्यान्वयनमा थप जोड दिनुपर्ने तथा उर्जा, यातायात, रोजगारी, कृषि उद्यम, पर्यटन, सहरी पुर्वाधार विकास र सघीयता कार्यान्वयनका क्षेत्रमा थप सहायता परिचालन गर्न बैंक सकारात्मक भएको बताइएको थियो ।

त्यस्तै गरी क्षेत्रगत नीति सुधारमा आधारित बजेट सहायता परिचालन बढाउन उर्जा, वित्तीय क्षेत्र सुधार र स‌ंघीयतामा आन्तरिक श्रोत परिचालनलाई प्रभावकारी बनाउने गरी थप तीन क्षेत्रमा बजेट सहायता परिचालन गर्न बैक समूहले काम सुरु गर्ने समझदारी भयो।