काठमाडौँ। पिसाबको रंगमा परिवर्तन ल्याउने धेरै कुराहरू हुन्छन् तर कहिलेकाहीँ कुनै रोगले पनि पिसाबको रंगमा परिवर्तन आउन सक्छ। यस्तो अवस्थामा तपाईले डाक्टरलाई भेट्नु महत्त्वपूर्ण छ।

शरीर हाइड्रेटेड हुँदा पिसाबको रंग पारदर्शी र हल्का पहेंलो हुन्छ। तर यदि तपाईंको पिसाबको रंग एकदमै स्पष्ट छ भने यसको मतलब तपाईंले धेरै पानी खपत गरिरहनुभएको छ र यसको सेवन अलि कम गर्नु महत्त्वपूर्ण छ।

बिहान उठ्नेबित्तिकै पिसाब निस्किँदा यसको रंग निकै पहेँलो देखिन्छ। यसको मतलब शरीरका सबै विषाक्त पदार्थहरू हटाइएका छन्। तर यदि तपाईको बिहानको पहिलो पिसाब एकदमै सफा देखिन्छ भने, यसको मतलब तपाईले आवश्यकता भन्दा बढी पानी खपत गरिरहनुभएको छ। यसले तपाईंको शरीरको इलेक्ट्रोलाइट स्तरमा धेरै नकारात्मक प्रभाव पार्छ, जसका कारण तपाईं बिरामी पनि हुन सक्नुहुन्छ। यसलाई ठीक गर्न, यो आवश्यक छ कि तपाईले पानीको सेवन अलि कम गर्नु पर्छ।

यस बाहेक अरु धेरै कारणहरु छन् जसका कारण धेरै पानी नपिए पनि तपाईको पिसाबको रंग स्पष्ट देखिन सक्छ । मधुमेह इन्सिपिडस एक असामान्य विकार हो जसले शरीरमा अनियन्त्रित तरल पदार्थको स्तर निम्त्याउँछ। यस्तो अवस्थामा मानिसलाई धेरै तिर्खा लाग्छ र बारम्बार पिसाब आउँछ। मधुमेह इन्सिपिडसको एउटा लक्षण भनेको पिसाबको रंग सफा हुनु हो।

युरोलोजी केयर फाउन्डेसनका अनुसार  ड्यूरेटिक मेडिकेशन (खाएपछि बारम्बार पिसाब लाग्ने औषधि)को कारण पनि पटक पटक पिसाब फेर्न समस्या हुने गरेको छ । यसका कारण पनि पिसाबको रंग सफा देखिन्छ। नेशनल एसोसिएशन फर कन्टिनेंस भन्छ कि रक्सीमा पनि मूत्रवर्धक प्रभाव छ। मदिराको सेवनले पिसाब बढी आउँछ र बारम्बार पिसाब निस्कने कारणले पिसाबको रंग सफा हुन्छ। युएस नेशनल लाइब्रेरी अफ मेडिसिनले अत्यधिक पिसाब र रक्सीबीचको सम्बन्धको पुष्टि गरेको छ।

खेलाडीहरूको लागि, धेरै पिसाब भनेको एक दिनमा २.५ लिटर पिसाब शरीरबाट बाहिर निस्कनु हो। तपाइँको पिसाबको आउटपुट कम वा बढी  हुन सक्छ किनभने यो तपाईले दिनमा कति पानी पिउनुहुन्छमा निर्भर गर्दछ।

यदि तपाईको शरीरमा क्याल्सियमको मात्रा कम वा बढी भएमा पनि तपाईलाई धेरै पिसाब आउने र पिसाब सफा हुने समस्याको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ ।

अल्कोहल र क्याफिन एकसाथ सेवन गर्नाले पिसाबको मात्रा पनि बढ्छ, यसका कारण पिसाबको रंग पनि स्पष्ट देखिन्छ ।

पिसाबको रङ चार्टले के भन्छ ?

पेल पहेंलो- मार्सफिल्ड क्लिनिकका अनुसार, यदि तपाईंको पिसाब पहेंलो रङको छ भने, यसको मतलब तपाईं राम्रोसँग हाइड्रेटेड हुनुहुन्छ।

गाढा पहेंलो- यदि तपाईंको पिसाबको रंग गाढा पहेँलो छ भने, यसको मतलब तपाईं डिहाइड्रेसनको उच्च जोखिममा हुनुहुन्छ र तपाईंले धेरै मात्रामा पानी पिउनुपर्छ।

युनिभर्सिटी अफ क्यालिफोर्निया स्यान डिएगो हेल्थका अनुसार सुन्तला रंगको पिसाब तीन प्रकारका हुन्छन् ।

हल्का सुन्तला रंग – हल्का सुन्तला रंगको पिसाबले तपाईंलाई चाँडै डिहाइड्रेसन हुने संकेत गर्छ। तर कलेजोसँग सम्बन्धित केही समस्याका कारण पिसाबको रंग हल्का सुन्तला रङको देखिन सक्छ। केही औषधि खाएपछि, तपाईंको पिसाबको रंग गाढा सुन्तला देखिन सक्छ। सुन्तला रंगको पिसाब वा खैरो रंगको पिसाबले गम्भीर डिहाइड्रेसन र जन्डिसको समस्यालाई संकेत गर्छ।

गुलाबी र रातो – ब्लुबेरी, चुकन्दर आदि जस्ता केहि चीजहरू सेवन गर्दा तपाईंको पिसाबको रंग रातो वा गुलाबी देखिन सक्छ। तर पिसाबमा रगत गुलाबी र रातो देखिन थालेमा तुरुन्तै चिकित्सकसँग सम्पर्क गर्नुपर्छ ।

नीलो र हरियो- पिसाब नीलो र हरियो रंग विशेष औषधिको कारण हुन सक्छ। उता, क्लाउडी व्हाइट यूरिन ब्लड छ भने त्यो पिप वा योनि म्यूकसको संकेत हुन सक्छ। यद्यपी पिसाबमा फोम देखिनु कुनै गम्भीर समस्या होइन, तर यदि यो लगातार भइरहेको छ भने यसको मतलब तपाईको शरीरमा प्रोटिनको मात्रा धेरै छ।