काठमाडौं । केही दिनअघि इंग्ल्याण्डका पूर्व कप्तान र अहिले कमेन्टेटर नासिर हुसैन पाकिस्तानमा सामाजिक सञ्जालमा ट्रेन्डिङमा थिए । कारण थियो कमेन्ट्रीका क्रममा उनले पाकिस्तानबारे गरेको टिप्पणी । तर त्यो टिप्पणी पाकिस्तानका क्रिकेट प्रेमीहरूलाई रिस उठाउने खालको थिएन।

वास्तवमा, नासिर हुसैनले १९९२ क्रिकेट विश्वकपको सुरुवाती खेलहरूमा पाकिस्तानको खराब प्रदर्शन र त्यसपछि तेस्रो खेलबाट जितको सुरुवात गर्ने पाकिस्तानको याद दिलाए। पाकिस्तानका क्रिकेट प्रेमीहरूलाई नासिर हुसैनको टिप्पणी हृदयस्पर्शी थियो। र अब पाकिस्तानले सेमिफाइनलमा पुग्ने बाटो तय गरेको छ ।

अष्ट्रेलियामा जारी टी–२० विश्वकपको सेमिफाइनलमा पुग्नु पाकिस्तान क्रिकेट प्रेमीका लागि सपना जस्तै देखिन्छ । यस विश्वकपमा पाकिस्तानको टोलीले आफ्नो पहिलो दुवै खेलमा हार बेहोरेको थियो। दुवै खेल कडा प्रतिस्पर्धाका थिए तर पाकिस्तानी टोलीले यी दुवै खेलमा हार बेहोरेको थियो ।

पहिले पाकिस्तान भारतसँग पराजित भएको थियो र त्यसपछि जिम्बाब्वेले पाकिस्तानलाई एक रनले पराजित गरेको थियो । पाकिस्तानको पूरै मिडिया, पूर्व क्रिकेटर र क्रिकेट विज्ञहरू पाकिस्तानमाथि खनिए र समूह चरणबाटै पाकिस्तान फर्किने भविष्यवाणी गर्न थाले।

तर यो विश्वकपमा अझै धेरै परिवर्तन हुन बाँकी थियो र वर्षाले पनि महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको थियो । पहिलो दुई खेलमा हार बेहोरेपछि पाकिस्तानले आलोचकहरूलाई जवाफ दिँदै प्रतियोगितामा फर्किएको थियो। उसले बाँकी तीन खेल जितेर ६ अंक जोडेको छ ।

तर नेदरल्याण्ड्सले पाकिस्तानलाई सबैभन्दा बढी सहयोग गर्‍यो। नेदरल्याण्ड्सले दक्षिण अफ्रिकालाई प्रतियोगिताको सबैभन्दा ठूलो अपसेटमा हराएको छ ।

नेदरल्याण्डको यो जितसँगै पाकिस्तानको सेमिफाइनल पुग्ने बाटो खुल्यो । किनभने यदि दक्षिण अफ्रिकी टोलीले जितेको भए बंगलादेशलाई हराएर पनि पाकिस्तान सेमिफाइनल पुग्ने थिएन । तर भाग्यले पनि साथ दियो र पाकिस्तानको टोली सेमिफाइनलमा पुग्यो ।

पूर्व भारतीय क्रिकेट खेलाडी तथा कमेन्टेटर रवि शास्त्रीले भनेका छन्– यदि पाकिस्तानको टोली फर्ममा आयो भने कुनै पनि टोलीलाई उसलाई हराउन गाह्रो हुनेछ । अर्थात् कुनै समय समूह चरणबाटै बाहिरिने खतरामा रहेको पाकिस्तानी टोली अहिले उपाधिको प्रबल दावेदार बनेको छ ।

विश्वभरका क्रिकेट प्रेमी र विज्ञहरूले यस विश्वकपमा पाकिस्तानको प्रदर्शनलाई सन् १९९२ को विश्वकपसँग तुलना गरिरहेका छन् । यद्यपि त्यो एकदिवसीय विश्वकप थियो र यो टी–२० विश्वकप हो ।

त्यो विश्वकपमा पनि पाकिस्तानको अवस्था यस्तै थियो तर शानदार पुनरागमन गर्दै विश्वकपको उपाधि जितेको थियो । त्यतिबेला पाकिस्तानका कप्तान इमरान खान थिए ।

३० वर्षअघि सन् १९९२ को विश्वकप अष्ट्रेलिया र न्युजिल्यान्डले मिलेर आयोजना गरेका थिए भने आयोजक राष्ट्र अस्ट्रेलिया सेमिफाइनलसम्म पुग्न सकेको थिएन । यस विश्वकपमा पनि अस्ट्रेलियाको यस्तै अवस्था भयो र सेमिफाइनलको दौडबाट बाहिरिएको छ ।

यो टी-२० विश्वकप जस्तै त्यतिबेलाको विश्वकपमा पनि न्यूजिल्याण्ड र इङ्ल्यान्डको टोली पहिले सेमिफाइनल पुगेका थिए। त्यो विश्वकपमा पनि पाकिस्तानले सेमिफाइनलमा न्युजिल्यान्डसँग खेलेको थियो भने यसपटक पनि नोभेम्बर ९ मा पाकिस्तानको टोलीले पहिलो सेमिफाइनलमा न्युजिल्यान्डसँग नै खेल्नेछ ।

पाकिस्तानका क्रिकेट विशेषज्ञ, पूर्व क्रिकेटर र क्रिकेट प्रेमीहरूले पनि यस विश्वकपलाई १९९२ को विश्वकपसँग तुलना गरिरहेका छन् । सन् १९९२ को विश्वकप फाइनलमा इङ्ल्यान्डका लागि खेलेका नील फेयरब्रदरले पनि ट्वीट गर्दै सन् १९९२ को सम्झना गरेका छन् ।

त्यो खेलमा पाकिस्तानका लागि उत्कृष्ट बलिङ गर्ने वासिम अकरम पनि यसमा सहमत भए । इमरान खानको पार्टीका नेता असद उमरले ट्वीट गर्दै पाकिस्तानले यसपटक पनि १९९२ को प्रदर्शन दोहोर्याउने कामना गरेका छन् ।

फक्स क्रिकेटले लेखेको छ कि पाकिस्तानका क्रिकेट फ्यानले सन् १९९२ को विश्वकप सम्झन थालेका छन् ।

वरिष्ठ पत्रकार राजदीप सरदेसाईले लेखेका छन् कि यो विश्वकप सन् १९९२ को पुनरावृत्ति वा यस पटक पनि सन् २००७ को जस्तै भारत र पाकिस्तानबीचको फाइनल खेल हो ।

सन् १९९२ को विश्वकपमा के भएको थियो ?

पाकिस्तानी टोली इमरान खानको नेतृत्वमा सन् १९९२ को विश्वकप खेल्न अस्ट्रेलिया पुगेको थियो । यस विश्वकपमा नौ टोलीले भाग लिएका थिए । यो विश्वकप राउण्ड रोबिन ढाँचामा खेलिएको थियो । अर्थात् सबै टोलीले सबैसँग खेल्नुपर्ने थियो र शीर्ष चार टोलीले सेमिफाइनलमा पुग्ने नियम थियो ।

पाकिस्तानको सुरुवात निकै खराब रह्यो र वेस्ट इन्डिजले उसलाई १० विकेटको ठूलो अन्तरले पराजित गर्यो। पहिले ब्याटिङ गरेको पाकिस्तानले निर्धारित ५० ओभरमा दुई विकेट गुमाएर २२० रन बनाएको थियो । पाकिस्तान क्रिकेट बोर्डका वर्तमान प्रमुख रमिज राजाले १०२ रन बनाएका थिए ।

तर डेसमन्ड हेन्सको अविजित ९३ रनको सहयोगमा वेस्ट इन्डिजले ४७ औं ओभरमा १० विकेटले खेल जित्यो। यस टी–२० विश्वकपमा पनि पाकिस्तानले आफ्नो पहिलो खेलमा भारतसँग हार बेहोरेको थियो ।

यो विश्वकप जस्तै १९९२ को विश्वकपमा पनि पाकिस्तानको दोस्रो खेल जिम्बावेसँग थियो । तर १९९२ मा पाकिस्तानको टोलीले जिम्बावेलाई ५३ रनले हराएको थियो । जहाँ यस टी–२० विश्वकपमा पाकिस्तानको टोली जिम्बावेसँग एक रनले पराजित भएको थियो ।

पाकिस्तानको अर्को खेल इंग्ल्याण्डसँग थियो र यो खेल उनीहरुका लागि निर्णायक सावित भयो। यस खेलमा पाकिस्तान निकै खराब स्थितिमा थियो तर वर्षाले उनीहरूलाई बचायो र उनीहरूले एक महत्त्वपूर्ण अंक पनि पाए, जुन उनीहरूको सेमिफाइनलको लागि ट्रम्प कार्ड साबित भयो।

यस खेलमा पाकिस्तानले पहिले ब्याटिङ गरेको थियो र पूरा टिम मात्र ७४ रन बनाएर आउट भएको थियो । सलीम मलिक र मुश्ताक अहमदले सर्वाधिक १७–१७ रन बनाए ।

जबकि डेरेक प्रिन्गलले आठ रन दिएर तीन विकेट लिए । यो खेल इङ्ल्यान्डका लागि सजिलो थियो र उसले पनि आठ ओभरमा एक विकेटमा २४ रन बनाएको थियो। तर पछि पानी पर्यो र खेल रद्द भयो। इंग्ल्याण्ड र पाकिस्तानले १–१ अंक बाँडे ।

त्यसबेला पनि पाकिस्तानको आफ्नै देश र अन्तर्राष्ट्रिय मिडियामा चर्को आलोचना भएको थियो । त्यसपछि पाकिस्तानले आफ्नो अर्को खेलमा चिर प्रतिद्वन्द्वी भारतसँग हारेको थियो । जसले टिमको आलोचना चर्कियो ।

पाकिस्तान आफ्नो अर्को खेलमा दक्षिण अफ्रिकासँग पराजित भएको थियो । यसपछि पाकिस्तानको सेमिफाइनल पुग्न लगभग असम्भव देखिएको थियो । तर यो विश्वकपमा केहि अर्कै हुनु थियो। आफ्नो अर्को खेलमा पाकिस्तानले आयोजक अष्ट्रेलियालाई ४८ रनले हराएको थियो ।

उक्त खेलमा अमिर सोहेलले राम्रो ब्याटिङ गरेका थिए । आकिब जावेद र मुश्ताक अहमदले तीन–तीन विकेट लिएर अस्ट्रेलियालाई हराउन महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका थिए ।

कप्तान इमरान खान र वासिम अकरमले २–२ विकेट लिए । अष्ट्रेलियालाई हराएपछि पाकिस्तानको क्याम्पमा उत्साहको लहर छाएको थियो । पाकिस्तानका फास्ट बलरहरू फर्ममा थिए र स्पिनरहरूले पनि राम्रो बलिङ गरिरहेका थिए।

त्यसपछिका दुवै खेलमा पाकिस्तानले शानदार जित निकालेको थियो । पाकिस्तानले पहिले श्रीलंकालाई चार विकेटले र त्यसपछि न्युजिल्यान्डलाई सात विकेटले हराएको थियो । राउण्ड रोबिन खेल सकिएपछि पाकिस्तान सेमिफाइनल पुग्ने अन्तिम टोली थियो।

इङ्ल्यान्डविरुद्धको खेलमा पाकिस्तानले पाएको एक अंक उसको लागि जीवन बचाउने साबित भयो। पाकिस्तान एक अंकको अन्तरले सेमिफाइनलमा पुगेको थियो भने अष्ट्रेलिया बाहिरिएको थियो ।

पाकिस्तानले आठ खेलबाट नौ अंक जोडेको थियो भने अष्ट्रेलियाले आठ खेलमा ८ अंक जोडेको थियो । सेमिफाइनल पुग्ने चार टोली न्युजिल्यान्ड, इंग्ल्याण्ड, दक्षिण अफ्रिका र पाकिस्तान थिए ।

यस विश्वकपमा भारतको टोली पाँच अंकसहित सातौं स्थानमा थियो। भारतले दुई खेल मात्रै जित्न सकेको थियो जसमा एक खेल पाकिस्तानसँग थियो । पहिलो सेमिफाइनल २१ मार्च १९९२ मा पाकिस्तान र न्युजिल्याण्ड बीच खेलिएको थियो।

स्थान अकल्याण्ड थियो। न्युजिल्याण्डका कप्तान मार्टिन क्रोले टस जितेर ब्याटिङ रोजेका थिए । न्युजिल्याण्डले निर्धारित ५० ओभरमा ७ विकेट गुमाएर २६२ रन बनाएको थियो । कप्तान मार्टिन क्रोले ९१ र केन रुदरफोर्डले ५० रन बनाए ।

वासिम अकरम र मुश्ताक अहमदले २–२ विकेट लिए । कप्तान इमरानले एक विकेट पनि लिन सकेनन् । यो खेलबाट पाकिस्तानलाई एकजना हिरो प्राप्त भए जो पछि पाकिस्तानको कप्तान बने । र यो खेलमा उनले अनुभवी जावेद मियाँदादको समर्थन पाएका थिए ।

उनी इन्जमाम उल हक थिए । इन्जमामले ६० रनको इनिङ खेले र रनआउट भए । तर उनको इनिङ्स निर्णायक साबित भयो।

जावेद मियाँदाद अर्को छेउमा उभिए। अपराजित रहँदा उनको ५७ रन पनि उत्तिकै महत्वपूर्ण थियो । पाकिस्तानले यो खेल एक ओभरअघि ६ विकेटले जितेर फाइनलमा प्रवेश गरेको थियो ।

दोस्रो सेमिफाइनलमा इंग्ल्याण्डले दक्षिण अफ्रिकालाई १९ रनले हराएको थियो । २५ मार्च १९९२ मा, फाइनल खेल पाकिस्तान र इङ्गल्याण्ड बीच मेलबोर्नमा खेलिएको थियो। पाकिस्तानले टस जितेर पहिले ब्याटिङ रोजेको थियो ।

खराब सुरुवातका बाबजुद पाकिस्तानले कप्तान इमरान खान, जावेद मियाँदाद, इन्जमाम उल हक र वासिम अक्रमको महत्वपूर्ण इनिङ्सको मद्दतले ६ विकेट गुमाएर २४९ रन बनाएको थियो ।

इमरान खानले सर्वाधिक ७२ रन बनाए । जावेद मियाँदादले ५८ र इन्जमामले ४२ रन बनाए । जबकि वसिम अकरमले पनि तीव्र गतिमा ३३ रन बनाए ।

पाकिस्तानका बलरहरू फर्ममा थिए र उनीहरूले प्रमाणित गरे कि किन उनीहरूलाई विश्वका सबैभन्दा खतरनाक बलरहरूमा मानिन्छ।

इंग्ल्यान्डले संघर्ष गर्यो तर नियमित अन्तरालमा विकेट ध्वस्त भइरह्यो। निल फेयरब्रदरले सर्वाधिक ६२ रन बनाए । एलन ल्याम्बको ३१ र कप्तान ग्राहम गुचको २९ रनले कुनै काम गरेन ।

इंग्ल्याण्डको सम्पूर्ण टोली २२७ रन बनाएर आउट भएको थियो भने पाकिस्तानले यो खेल २२ रनले जितेर इतिहास रच्यो ।

इंग्ल्याण्डका लागि वासिम अकरम, आकिब जावेद र मुश्ताक अहमद निकै भारी थिए । वसिम र मुश्ताकले तीन–तीन विकेट लिए । आकिबले दुई विकेट लिए ।

कप्तान इमरान खानको विश्वकप जितेको त्यो तस्विरले अहिले पनि पाकिस्तानका क्रिकेटप्रेमीहरुको मन छोएको छ ।

त्यसो भए पाकिस्तानले यस पटकको टी–२० विश्वकपको उपाधि जित्न सक्छ ? प्रश्न सजिलो छैन, तर पाकिस्तानको बलियो पुनरागमनले कुनै नतिजा ल्याउन सक्छ।