काठमाडौं । रगतमा कोलेस्ट्रोलको मात्रा बढ्ने अवस्थालाई गम्भीर समस्याका रूपमा स्वास्थ्य विज्ञहरू मान्छन्। यसले हृदयघात र हृदयघातको जोखिम पनि बढाउँछ । यही कारणले गर्दा सबै मानिसहरूलाई जीवनशैली र खानपानमा ध्यान दिँदै कोलेस्ट्रोल नियन्त्रण गर्ने उपायहरू अपनाउन चिकित्सकहरु सल्लाह दिइन्छ। उच्च कोलेस्ट्रोलका कारण रक्तनलीमा बोसो जम्ने जोखिम हुन्छ। जसले धमनीमा पर्याप्त रक्तप्रवाहमा बाधा पुर्‍याउँछ। यो समस्याका कारण मुटुमा पर्याप्त मात्रामा रगत पुग्दैन जसका कारण हृदयाघात वा स्ट्रोकको खतरा रहन्छ ।

जीवनशैलीमा गडबडीका साथै खानपानमा ध्यान नदिँदा पनि कोलेस्ट्रोल बढ्ने समस्या हुनसक्ने आहारविद्हरू बताउँछन् । धुम्रपान र मोटोपना जस्ता अवस्थाहरू पनि यसको कारण हुन सक्छन्। गम्भीर हृदय रोग बाहेक, उच्च कोलेस्ट्रोलले न्यूरोलोजिकल विकारहरूको जोखिम पनि बढाउन सक्ने एक अध्ययनमा भनिएको छ ।

यो जोखिमलाई मध्यनजर गर्दै सबैले कोलेस्ट्रोल नियन्त्रणका उपायहरु अपनाउनुका साथै यसको स्तरमा पनि ध्यान दिनुपर्छ । आउनुहोस् यो समस्याबाट कसरी बच्न सकिन्छ ?

उच्च कोलेस्ट्रोल र अल्जाइमर रोगको जोखिमः

युनिभर्सिटी अफ कोलोराडो स्कूल अफ मेडिसिनका शोधकर्ताहरूले पत्ता लगाएका छन् कि मस्तिष्क र रक्तनलीहरूमा कोलेस्ट्रोलको हानिकारक प्रभावले हृदय रोग र अल्जाइमर रोगको जोखिम बढाउँछ। यद्यपि, अल्जाइमर रोगलाई बढावा दिन कोलेस्ट्रोलले मस्तिष्कलाई कसरी क्षति पुर्‍याउँछ भन्ने कुरा स्पष्ट छैन।

उच्च कोलेस्ट्रोलको समस्याले विश्वव्यापी रूपमा ठूलो जनसङ्ख्या जसरी त्रसित छन्। कोलेस्ट्रोलले भविष्यमा गम्भीर रोगहरूको जोखिम बढाउन सक्ने अनुसन्धानकर्ताहरूले पत्ता लगाएका छन्। सानै उमेरदेखि मानिसले कोलेस्ट्रोल नियन्त्रण गर्ने उपायहरू अपनाउनु पर्ने बताउँछन्।

कोलेस्ट्रोलको मात्रा बढी हुँदा मस्तिष्कघात हुन सक्छ। रक्त प्रवाहमा अवरोध हुँदा मस्तिष्कका भागहरूलाई क्षति पुर्‍याउन सक्छ, जसले स्मरणशक्ति, चाल, निल्न र बोल्न कठिनाइ, र अन्य कार्यहरू गुमाउन सक्छ। उच्च रक्त कोलेस्ट्रोलले स्मरणशक्ति र मानसिक कार्य हानिमा पनि निहित छ। उच्च रक्त कोलेस्ट्रोलले अल्जाइमर रोग भएका व्यक्तिहरूमा मस्तिष्कलाई क्षति पुर्‍याउने अल्जाइमरको बिटाएमाइलोइड पट्टिकाहरू, टाँसिने प्रोटीन भण्डारहरूको गठनलाई गति दिन सक्छ।

नियमित व्यायाम गर्ने बानी बसाल्नुहोस्ः

व्यायाम नगर्ने बानीले कोलेस्ट्रोलको स्तर बढाउन सक्छ। मध्यम स्तरको शारीरिक गतिविधिले राम्रो कोलेस्ट्रोल बढाउने र खराब कोलेस्ट्रोल घटाउने देखाएको छ। हप्तामा पाँच पटक कम्तीमा ३० मिनेट वा हप्तामा तीन पटक २० मिनेट व्यायाम गर्ने बानी बसाल्दा फाइदा हुन्छ। नियमित योग अभ्यासबाट पनि कोलेस्ट्रोललाई नियन्त्रणमा राख्न सकिन्छ ।

धूम्रपान बानी हानिकारकः

धुम्रपानले फोक्सोको समस्या मात्र बढाउँदैन । यसले खराब कोलेस्ट्रोलको स्तर पनि बढाउने अध्ययनले देखाएको छ । शोधकर्ताहरूका अनुसार धूम्रपान गर्ने बानी छोड्दा विभिन्न शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्य समस्याहरू सुधार गर्न सकिन्छ। धुम्रपान छोडेको तीन महिना भित्रमा तपाईको रक्तसञ्चार र फोक्सोको कार्यमा सुधार हुन थाल्छ । धुम्रपान छाड्दा पनि कोलेस्ट्रोलको मात्रा बढ्नबाट रोक्न सकिन्छ।

खानपानमा ध्यान दिन जरुरी छः

रातो मासु र उच्च फ्याट डेयरी उत्पादनहरूमा पाइने संतृप्त बोसोले खराब कोलेस्ट्रोल बढाउन सक्छ। संतृप्त फ्याटको खपत कम गर्नाले लिपोप्रोटिन कोलेस्ट्रोल स्तरमा सुधार हुन्छ। अन्वेषकहरूका अनुासर बिरुवामा आधारित आहारको उच्च सेवन र ओमेगा–३ फ्याटी एसिडले भरिपूर्ण आहारले कोलेस्ट्रोलको स्तर नियन्त्रण गर्दै रक्तचाप कम गर्न लाभदायक हुन सक्छ। त्यसैले खानपानमा सबैले ध्यान दिनु अति आवश्यक छ ।