काठमाडौं । पोखरामा आइतबार भएको विमान दुर्घटना यति डरलाग्दो थियो कि एक जना पनि यात्रु बाँच्ने आशा गरिएको छैन। केहीको शव समेत फेला परेको छैन र बरामद भएकाहरुको पहिचान गर्न पनि गाह्रो छ । आइतबार यति एयरलाइन्सको एटिआर–७२ विमान अवतरणअघि नै पोखरामा दुर्घटना भएको थियो । विमानमा जम्मा ७२ जना सवार थिए ।

विश्वका विभिन्न देशमा यस्ता धेरै विमान दुर्घटना भएका छन्, जसमा एक–दुई जना बाहेक सबैको मृत्यु भएको छ । तपाईले महसुस गरिरहनु भएको होला कि ती मानिसहरू साँच्चै भाग्यशाली हुन् जो अरु सबैको मृत्यु हुँदा एक्लै बाँचे । यो साँचो हुन सक्छ तर ती मानिसहरूले आफू यसरी बाँच्दाको डरलाग्दो अनुभव जीवनभर भुल्न सक्दैनन्। आज हामी तपाईलाई हवाइजहाज दुर्घटनामा परेर जिउँदै घर फर्किएका चार जनाको अनुभव बताउनेछौँ ।

चार वर्षीया बालिका मात्र बाँचिन्

यो सन् १९८७ को कुरा हो, अर्थात् करिब ३६ वर्षअघि अमेरिकाको डेट्रोइट मेट्रो एयरपोर्टबाट नर्थवेस्ट फ्लाइट २५५ उड्दै गर्दा अचानक दुवै पखेटा राम्ररी खुल्न सकेनन् । विमानको बायाँ पखेटा बिजुलीको पोलसँग ठोक्किएपछि विमान तल खसेर आगो लाग्यो । उद्धार टोली घटनास्थलमा पुग्दा चार वर्षीया बालिका मात्र जिउँदै भेटिएकी थिइन् ।

यी चार वर्षीया बालिकालाई सिट बेल्टले बाँधिएको थियो । उक्त दुर्घटनामा बालिकाका आमाबुवा र दाजुको मृत्यु भएको थियो । दुर्घटनामा बालिकालाई पनि धेरै चोट लागेको थियो । बालिकाको एउटा खुट्टाका धेरै हड्डी भाँचिएका थिए । उनको शरीरमा जलेको गहिरो घाउ पनि थियो ।

सेसेलिया सिचन नामकी यी बालिका अहिले धेरै हुर्किसकेकी छिन् । सन् २०१३ मा समाचार च्यानल एबीसीसँगको अन्तर्वार्तामा उनले यो घटनाको बारेमा दिनहुँ सोच्ने बताएकी थिइन् । उनले भनिन्, ‘जब मलाई विमान दुर्घटनामा म मात्र बाँचेकी हुँ भन्ने थाहा भयो, त्यतिबेला म माध्यमिक वा हाईस्कूलमा थिएँ ।’

एक महिला मात्र बाँचिन्

सन् १९९२ मा भियतनाम एयरलाइन्सको उडान नम्बर ४७४ भियतनामको जङ्गलमा दुर्घटनाग्रस्त भएको थियो । यस दुर्घटनामा, एनेट हार्किन्स नामकी एक महिला मात्र बाँचेकी थिइन्, जो त्यतिबेला ३१ वर्षकी थिइन् । हार्किन्सको लागि, यो अनुभव यति डरलाग्दो थियो कि उनले आफ्नो बाँकी जीवनको लागि यो पीडा कम गर्न सकिनन्।

हर्किन्सका हुनेवाला पतिको पनि सोही विमान दुर्घटनामा मृत्यु भएको थियो । विमान दुर्घटना हुँदा उनको कम्मरको तल्लो भाग भाँचिएको थियो । उनको ढाडमा पनि गहिरो चोट लागेको थियो । त्यसको बावजुद हार्किन्स कुनै न कुनै तरिकाले विमानबाट बाहिर आइन् र त्यहाँ पानी खोजेर आफूलाई जीवित राख्न खोजिन् । यसैबीच उद्धार टोलीका एक सदस्यले महिलाको उद्धार गरेका थिए ।

उद्धार टोलीले महिलालाई यात्रुको सूची पनि देखायो। महिलाले औंला राखेर आफ्नो नाम बताइन् । महिलाको अनुभवमा पुस्तक पनि प्रकाशित भएको छ । यस पुस्तकको नाम “टर्बुलेन्स: अ ट्रु स्टोरी अफ सर्भाइभल” हो। उद्धार र राहत कार्यमा खटिएको टोलीले शवलाई राख्नका लागि हातमा झोला ल्याएको पनि महिलाले बताइन् । यो दुर्घटनामा विमानका एकजना यात्रु वा कर्मचारी पनि बचेनन् भन्ने उनीहरूले अनुमान गरेका हुन सक्छन् । तर, उनी भाग्यमानी थिइन् र बाँचिन् र आज आफ्नो जीवन बिताइरहेकी छिन्।

एकजना पत्रकार मात्र बाँचे

सन् १९५७ फिलिपिन्सका लागि दुःखले भरिएको थियो । त्यही वर्ष विश्व नेता तथा देशका राष्ट्रपति रामोन म्याग्सेसेको विमान पहाडसँग ठोक्किएर दुर्घटनाग्रस्त भएको थियो, जसमा उनीसहित उपस्थित सबै कर्मचारी र सदस्यको मृत्यु भएको थियो । तर, विमानमा सवार पत्रकार नेस्टर माटा भने बाँचे ।

दुर्घटनापछि पत्रकारको अवस्था निकै नाजुक थियो । दुर्घटनापछि आफू गम्भीर घाइते भएको पत्रकार माटाले अन्तर्वार्तामा बताए । उनको शरीरमा जलेको गहिरो घाउ थियो । दुर्घटनास्थलबाट उनलाई कुनै न कुनै रुपमा उद्धार गरी तल ल्याइयो जुन काममा कम्तिमा १८ घन्टा लागेको थियो । पत्रकार माटाका लागि त्यो समय निकै डरलाग्दो थियो ।

आमा र बच्चा मात्र बाँचे

सन् २०१५ मा एउटा सानो सेस्ना विमान जंगलमा दुर्घटना भएको थियो । विमानमा सवार एक १८ वर्षीया महिला आफ्नो एक वर्षको बच्चासहित बाँचेकी थिइन् । तर, जिउँदै बाँचेपछि उनको वास्तविक लडाई जीवन जोगाउने थियो । आमा र उनको बच्चा करिब पाँच दिनसम्म जंगलमा फसेका थिए।

पाँच दिनपछि कोलम्बियाली वायुसेनाले दुवैलाई उद्धार गरेको थियो। वायुसेनालाई यो विमान दुर्घटनामा कोही पनि बाँचेको छैन भन्ने लागेको थियो तर अन्ततः खोज्दै गर्दा महिला र बच्चासम्म पुगे । दुवैको खोला किनारबाट उद्धार गरिएको हो । ती महिलाले जीवित रहन त्यहाँ रहेको नरिवलको पानी लगातार पाँच दिनसम्म पिइरहेकी थिइन् ।

आमा छोरा दुवै गम्भीर घाइते भएका थिए । एकातिर पानीको तिर्खाले पीडा दिइरहेको थियो, अर्कोतिर शरीरमा जलेको गहिरो घाउ थियो । उद्धारपछि दुवैलाई हतारमा अस्पताल भर्ना गरिएको थियो । यो महिलाको लागि यस्तो अनुभव थियो, जुन उनले जीवनभर बिर्सन सक्दिनन्।