काठमाडौं । साउदी अरेबिया र टर्कीले सोमबार श्रीनगरमा सुरु भएको जी-२० पर्यटन कार्य समूहको बैठकमा भाग लिएनन्। यस बाहेक इजिप्ट र ओमानले पनि यस बैठकमा भाग लिएका छैनन्। भारतले इजिप्टलाई विशेष अतिथि देशको रूपमा जी-२० को अध्यक्षता गर्न आमन्त्रित गरेको छ।

जी–२० पर्यटन कार्यदलको बैठकमा यी देशहरु सहभागी नभएपछि प्रधानमन्त्री कार्यालयका राज्यमन्त्री जितेन्द्र सिंहले जी–२० सम्मेलनअन्तर्गत देशभर ३ सय बैठक सम्पन्न भएको जानकारी दिए । हरेक बैठकमा सबै देशहरू सहभागी हुँदैनन्।

जितेन्द्र सिंहले सामेल हुने वा नहुने देशको हितमा भर पर्ने बताए । सिंहले द प्रिन्टलाई भने कि धेरै देशहरूले निजी व्यापार प्रतिनिधिमण्डलहरू पठाएका छन् किनभने पर्यटन धेरै हदसम्म निजी व्यवसायीहरूद्वारा ह्यान्डल गरिएको छ, सरकारले होइन।

चीनले यसअघि नै उक्त बैठकमा सहभागी हुन अस्वीकार गरेको थियो । पाकिस्तानले कश्मीर विवादित क्षेत्र भएको भन्दै श्रीनगरमा भएको जी-२० कार्य समूहको बैठकको विरोध गरेको थियो।

सोमबारको यो बैठकको शुरुवातमा पाकिस्तानले कश्मीरमा ‘भारतको क्रूरता’ लाई विश्वका शक्तिशाली देशहरूले आँखा चिम्लेको आरोप लगाएको थियो।

पाकिस्तानका विदेशमन्त्री बिलावल भुट्टोले भने, “अवैध रूपमा कब्जा गरेको कश्मीरमा भारतको बर्बरतालाई विश्व समुदायले आँखा चिम्लेको छ। सानातिना स्वार्थका लागि सिद्धान्तमा सम्झौता गर्नु ठीक होइन ।”

बिलावल भुट्टोले पाकिस्तान प्रशासित जम्मु कश्मीरको विधानसभामा भने, “आज म विश्वलाई सोध्छु कि कुनै पनि देशलाई संयुक्त राष्ट्र संघमा व्यक्त गरेका प्रतिबद्धताहरूबाट पछि हट्न दिन सकिन्छ कि सकिँदैन ?”

पाकिस्तान प्रशासित जम्मु कश्मीरको विधानसभामा बिलावल भुट्टोले भनेका थिए, “आज म विश्वलाई सोध्छु कि कुनै पनि देशलाई संयुक्त राष्ट्र संघमा व्यक्त गरेका प्रतिबद्धताहरूबाट पछि हट्न दिन सकिन्छ कि सकिँदैन ?”

“के कुनै देशलाई आफ्नो वाचा तोड्न र स्पष्ट रूपमा अन्तर्राष्ट्रिय कानून तोड्ने अनुमति दिन सकिन्छ ? किनभने ऊ यो गर्न चाहन्छ ?”

भारतमा पाकिस्तानका पूर्व कूटनीतिज्ञ अब्दुल बासितले पनि श्रीनगरमा भारतको तर्फबाट जी–२० कार्यक्रम आयोजना गरेकोमा प्रश्न उठाएका छन् ।

बसितले भने, ‘भारतले जम्मु–कश्मीरमा आफ्नो अवैध कब्जालाई विश्वले मान्यता दिनेछ भन्ने सोचेर यो कार्यक्रम आयोजना गरेको हो । तर उसको यो शर्त उल्टो भयो। यसअघि दुई सय प्रतिनिधि सहभागी भएको खबर आएको थियो । तर पछि १०० जना र अहिले ६० जना मात्रै प्रतिनिधि सहभागी भएको खबर आएको छ । यो पूरै मामिलामा भारतको पर्दाफास भएको छ ।’

उल्लेखनीय कुरा के छ भने, चीनले यसअघि नै श्रीनगरमा हुने जी-२० देशहरूको पर्यटन कार्य बैठकमा सहभागी नहुने घोषणा गरेको थियो। यसपछि टर्की र साउदी अरेबियाले पनि यसमा आफ्नो प्रतिनिधि नपठाउने निर्णय गरेका छन् ।

इजिप्टले पनि आफ्नो प्रतिनिधि पठाएको छैन। टर्कीले कश्मीरमा धारा ३७० हटाएपछि नै भारतविरुद्ध बयान दिइरहेको छ । जबकि चीनले यसलाई विवादित क्षेत्र मान्दै आएको छ ।