काठमाडौं । जम्मू कश्मीरको राजधानी श्रीनगरमा सोमबारदेखि जी-२० को पर्यटन कार्य समूहको बैठक सुरु भएको छ। जी-२० संसारको २० ठूला अर्थतन्त्रहरूको समूह हो। २०२३ को लागि जी-२० को अध्यक्षता भारतसँग छ। भारतको श्रीनगरमा आफ्नो अध्यक्षतामा पर्यटन कार्य समितिको बैठक बसेको छ ।

पाकिस्तानले यसमा आपत्ति जनाएको थियो र जी-२० सदस्य देशहरू बाहेक आमन्त्रित देशहरूलाई यसमा भाग नलिन आग्रह गरिरहेको थियो। पाकिस्तानले कम्तिमा इस्लामिक देशहरूले कश्मीरको मामिलामा आफ्नो लाइनलाई औंल्याउने अपेक्षा गर्दछ। इस्लामिक देशहरूमा पाकिस्तान एकमात्र आणविक शक्ति राष्ट्र हो।

बैठकमा साउदी अरेबिया, टर्की, ओमान र इजिप्ट सहभागी नहुनु पाकिस्तानका लागि सन्तोषजनक भएको हुनुपर्छ । चीनले पहिले नै अस्वीकार गरेको थियो। त्यसपछि साउदी अरेबिया र टर्कीले यो बैठकमा भाग लिएनन्। भारतले छुट्टाछुट्टै आमन्त्रण गरेको देशमा इजिप्ट र ओमान पनि परेका छैनन् ।

साउदी र टर्कीको अनुपस्थितिलाई लिएर दुवै देश अझै पनि पाकिस्तानका सहयोगी रहेको बताइएको छ । थिंक ट्याङ्क र्यान्ड कर्पोरेशनका इन्डो-प्यासिफिक विश्लेषक डेरेक ग्रोसम्यानले लेखेका छन् कि भारतका लागि यी देशहरूको अनुपस्थिति अप्रत्याशित छैन। ग्रोसम्यान भन्छन् कि साउदी अरेबिया अझै पनि पाकिस्तानसँग जोडिएको छ।

इन्डोनेसियाले पनि उपस्थित नहुने अनुमान गरिएको थियो तर उसले दिल्ली मिसनबाट प्रतिनिधि पठाएको थियो।

यी देशहरू नआउने विषयमा पीएमओमा राज्यमन्त्री जितेन्द्र सिंहले कुन देश आउँदैछ र को नआउने त्यो आफ्नो स्वार्थमा भर पर्ने बताएका छन् । सिंहले द प्रिन्टलाई भने कि धेरै देशहरूले निजी व्यापार प्रतिनिधिमण्डलहरू पठाएका छन् किनभने पर्यटन धेरै हदसम्म निजी खेलाडीहरूद्वारा ह्यान्डल गरिएको छ, सरकारले होइन।

टर्कीले बैठकमा भाग लिएको भए अचम्मको हुने थियो, किनभने कश्मीरमा टर्कीका राष्ट्रपति अर्दोआनको अडान पाकिस्तानतर्फ झुकेको छ। तर इजिप्टलाई समावेश नगर्नु अचम्मको कुरा रहेको बताइएको छ ।

इजिप्ट जी-२० को सदस्य नभए पनि भारतले विशेष ध्यान दिँदै इजिप्टलाई निम्तो दिएको थियो। इजिप्ट र भारतबीचको साझेदारी निरन्तर बढ्दै गएको छ, यस्तो अवस्थामा इजिप्टको अनुपस्थिति धेरै हिसाबले अचम्मको थियो । यस वर्षको गणतन्त्र दिवसको अवसरमा इजिप्टका राष्ट्रपति एल-सिसीलाई मोदी सरकारले प्रमुख अतिथिको रूपमा आमन्त्रित गरेको थियो।

भारत र इजिप्टको असल सम्बन्ध असंलग्न आन्दोलनका कारण सुरु भएको थियो जब इजिप्टमा राष्ट्रपति गमाल अब्दुल नासेर कमाण्डमा थिए र जवाहरलाल नेहरू भारतमा प्रधानमन्त्री थिए। दुई नेताबीचको व्यक्तिगत केमेस्ट्री निकै राम्रो रहेको विश्वास गरिएको छ ।

गत हप्ता मात्रै भारतीय सेना प्रमुख मनोज पाण्डेले इजिप्टको भ्रमण गरेका थिए ।