काठमाडौं। शुक्रबार देशभर १५ असार अर्थात् राष्ट्रिय धान दिवस मनाइएको छ ।

२०६१ सालमा तत्कालिन सरकारले कृषिको महत्वपूर्ण भूमिकालाई मान्यता दिँदै र देशभरका कृषकहरूको कडा परिश्रमलाई सम्मान गर्दै राष्ट्रिय धान दिवस मनाउने घोषणा गरेको थियो।

नेपाली जनताको जीवनमा धान खेतीले महत्वपूर्ण स्थान ओगटेको छ। ठूलो संख्यामा मानिसहरूको लागि धान खेती आम्दानी र जीविकोपार्जनको प्राथमिक स्रोत हो।

धान खेतीले नेपालको कृषियोग्य जमिनको ठूलो हिस्सा ओगटेको छ। त्यसैले धान दिवस देशको समृद्ध कृषि सम्पदाको रूपमा मनाउने दिन हो।

यस दिन किसानहरूले मधुर लोकगीत गाउँदै धानको बिरुवा रोप्छन्। यी गीतहरूले हरियाली धान खेतहरू सिर्जना गर्ने र पर्याप्त मात्रामा धान उत्पादन गर्ने उत्साह व्यक्त गर्दछ।

यी गतिविधिहरूले कृषि उत्पादकत्वमा योगदान पुर्‍याउँछ र किसान समुदायहरूमा उत्सवको वातावरण पनि ल्याउँछ।

चर्को गर्मी र मुसलधारे पानीको बीचमा बारम्बार परिवर्तन भइरहेका बेला किसान परिवारहरू दिनभर खुला मैदानमा काम गर्छन्। यस समयमा दहीचिउरा खानुको संस्कृति, परम्परा र दिगोपनमा विशेष महत्व रहेको छ ।

चिउरा महत्त्वपूर्ण छ किनभने यो व्यस्त दिनहरूमा खान सजिलो छ। यो पकाएको भातको विकल्प हो किनभने यसलाई पकाउनको लागि कुनै मिहिनेत गर्नुपर्दैन।

नेपाली समाज र संस्कृतिमा दहीको धेरै महत्व छ। कुनै पनि व्यक्ति महत्त्वपूर्ण कामको लागि घरबाट बाहिर निस्कँदा, यात्रामा निस्कँदा दही खाने चलन छ। यात्रामा जानु अघि दहीको स्वाद चाख्नाले आत्मविश्वास र सकारात्मकताको भावना जगाउँछ।

दही स्वास्थ्य लाभका लागि पनि प्रख्यात छ। वर्षाको मौसममा हिलो र वर्षाको कारण मानिसलाई पेट सम्बन्धी समस्या हुन सक्छ। दहीको सेवनले पेटको स्वास्थ्यमा सुधार गर्नुका साथै पखाला लाग्नबाट पनि बचाउँछ भन्ने विश्वास गरिन्छ।

ललितपुरको खोकनामा रोपाइँ भैरहेको केही तस्वीरहरूः