काठमाडौं । मध्यपूर्वको इस्लामिक देश इराकमा रहेको ३०० वर्ष पुरानो मस्जिदको मीनार भत्काउने विषयलाई लिएर विवाद उत्पन्न भएको छ ।

इराकी अधिकारीहरूले बसरा सहरको महत्त्वपूर्ण तटीय सडक अबु-अल खासिबलाई फराकिलो बनाउन शुक्रबार साँझ ऐतिहासिक अल-सिराजी मस्जिदको मीनार भत्काएपछि इराकमा विवाद सुरु भएको छ।

इराकी अधिकारीको यो कार्यप्रति स्थानीय जनता निकै आक्रोशित भएका छन् र इराकको संस्कृति मन्त्रालयका अधिकारीहरुले यसको निन्दा गरेका छन् ।

अल-सिराजी मस्जिद र यसको मीनार बसरा शहरमा १७२७ मा निर्माण गरिएको थियो। यो इराकको प्रमुख ऐतिहासिक स्थलहरू मध्ये एक मानिन्थ्यो जुन यसको वास्तुकलाको लागि प्रसिद्ध थियो। मस्जिदको अद्वितीय मीनार माटोको इट्टाले बनेको थियो र शताब्दीयौंपछि पनि पूर्ण रूपमा सुरक्षित थियो।

रिपोर्टका अनुसार मस्जिदको मीनार भत्काइएपछि इराकको संस्कृति मन्त्रालयले यो मुद्दा अदालतमा लैजाने बताएको छ।

मन्त्रालयले भन्यो, ‘हामी सबै प्रकारका विकासका समर्थक हौँ । हामी इराकी सरकार र यसको जनताको विकासको चाहनालाई सम्मान गर्छौं, तर यसको लागि हामी पुरातात्विक विशेषता भएको कुनै पनि धार्मिक वा आवासीय भवनलाई क्षति पुर्‍याउने विरुद्धमा छौं।

अल-सिराजी मस्जिद र यसको १९०० वर्ग मिटर क्षेत्र एक सुन्नी धार्मिक संस्थाको स्वामित्वमा छ। संस्कृति मन्त्रालयले इराकका सुन्नी र शिया धर्मावलम्बीहरूलाई ऐतिहासिक मीनार भत्काउन हस्तक्षेप गर्न आह्वान गरेको छ।

तर, बसराका गभर्नर असद अल-इदानीले आइतबार एक पत्रकार सम्मेलनमा भने कि मिनार भत्काउनु अघि सुन्नी वक्फ बोर्डलाई जानकारी दिइएको थियो।

इदानीले भने, ‘सुन्नी इन्डोमेन्टका निर्देशक हालै बसरा गएका थिए । यसै क्रममा मस्जिद भत्काउने सम्बन्धमा बसराको स्थानीय सरकार र उनीहरूबीच सम्झौता भएको थियो।’

यहाँ सुन्नी धर्मावलम्बीले मिनारलाई भत्काउने नभई अन्य ठाउँमा सार्ने कुरा भएको बताएका छन् । मीनार भत्काउनु पर्ने भए हातैले भत्काएर सावधानीपूर्वक हटाउनुपर्ने उनीहरुको भनाइ छ । यसलाई भावी पुस्ताका लागि सुरक्षित राख्नुपर्छ ।

इराकको सुन्नी एन्डोमेन्ट काउन्सिलले मिनारलाई यथास्थितिमा राख्न अनुमति दिन अधिकारीहरूलाई धेरै पत्र लेखेको बताएको छ।

तर बसराका एक अधिकारीले आइतवारको सुन्नी एन्डोमेन्ट काउन्सिलको भनाइको विपरीत दाबी गरेका छन् । उक्त अधिकारीले भने कि सुन्नी धर्मको प्रतिनिधित्व गर्ने मोहम्मद अल-मुल्ला उक्त मिनार भत्काइरहँदा उक्त स्थानमा उपस्थित थिए र उनले मिनार भत्काइएकोमा कुनै आपत्ति वा गुनासो गरेनन्।

यसैबीच, बसराका स्थानीय सरकारले पुरानो मिनारको स्थान यस्तो भएकोले सहरमा ट्राफिक समस्या भएको बताएको छ । मस्जिदको सट्टामा नजिकैको स्थानमा नौ मिलियन डलरको बजेटमा नयाँ मीनार निर्माण गरिनेछ।

तीन सय वर्ष पुरानो मीनार केही मिनेटमै भत्किएको देखेर स्थानीयवासी छक्क परेका छन् । उनीहरुले मिनार भत्काउनु ‘राष्ट्रिय सम्पदाविरुद्धको अपराध’ भएको बताएका छन् । तिनीहरू भन्छन् कि २०१७ मा, इस्लामिक स्टेटले मोसुल शहरको अल-हदबा मीनारमा बम विष्फोट गरेको थियो। त्यसयता इराकको सांस्कृतिक सम्पदामा यो सबैभन्दा ठूलो क्षति हो।