काठमाडौं। आयुर्वेदमा धेरै जडीबुटीहरू छन् जसले मधुमेह निको पार्न सक्छ। यी जडीबुटीहरूले रगतमा चिनीलाई चाँडै नियन्त्रण गर्न थाल्छ। संसारभरि यस्ता धेरै अनुसन्धानहरू गरिन्छन् जसमा यी जडीबुटीहरूको मनमोहक गुणहरू प्रमाणित हुन्छन्।

डब्ल्यूएचओका अनुसार विश्वमा करिब ४२ करोड २० लाख मानिस मधुमेहबाट पीडित छन्। मधुमेह जीवनशैलीसँग सम्बन्धित रोग हो । मधुमेहको वास्तविक कारण अहिलेसम्म पत्ता लाग्न सकेको छैन तर शारीरिक क्रियाकलाप र गलत खानपानमा कमी आएपछि इन्सुलिनको उत्पादन घट्न थाल्छ भन्ने विश्वास गरिन्छ ।

जसका कारण चिनीको अवशोषण हुन सक्दैन । यो चिनी रगतमा प्रवेश गर्छ र शरीरका धेरै भागहरूमा तैरिन थाल्छ। जसका कारण मृगौला, मुटु, आँखा जस्ता अत्यावश्यक अंगसँग सम्बन्धित रोग लाग्ने गर्दछ ।

ब्लड सुगरको गतिमा ब्रेक लगाउने जडीबुटी:
लसुन– लसुनमा एलिसिन कम्पाउन्ड हुन्छ जुन धेरै प्रभावकारी हुन्छ। यो यौगिकको कारण, लसुन धेरै रोगहरुका लागि एक रामबाण साबित हुन्छ। एक अध्ययनले लसुनमा एन्टि–मधुमेहको गुण रहेको बताएको छ । लसुनले ब्लड सुगरलाई नियन्त्रण गर्छ । लसुनमा ब्लड सुगर नियन्त्रण गर्नुका साथै रक्तचाप नियन्त्रण गर्ने गुण पनि हुन्छ । लसुन एन्टी इन्फ्लेमेटरी पनि हो जसले जोर्नी दुखाइबाट राहत दिन्छ।

बेसार– आयुर्वेदमा बेसार धेरै लाभदायक छ। यसमा धेरै प्रकारका यौगिकहरू छन् जुन धेरै रोगहरूमा फाइदाजनक हुन्छ। कम्प्लिमेन्टरी एण्ड अल्टरनेटिभ मेडिसिन जर्नलका अनुसार बेसार एन्टी डायबेटिक पनि हो जसले रगतमा चिनीको मात्रालाई सन्तुलनमा राख्छ।

बेसारमा पाइने कर्क्युमिन कम्पाउण्डले रगतमा ग्लुकोजको मात्रा कम गर्छ । बेसार एन्टी इन्फ्लेमेटरी पनि हो, जसका कारण यसले मधुमेह पछि हुने सूजन सम्बन्धी समस्यालाई कम गर्छ । आयुर्वेदका अनुसार दूधमा बेसार मिसाएर पिउनाले रगतमा चिनीको मात्रा नियन्त्रणमा रहन्छ ।

ल्वाङ्ग– ल्वाङ्ग एन्टिसेप्टिक र जीवाणुरोधी साथै कीटाणुनाशक हो। यसका साथै लौंग एन्टी इन्फ्लेमेटरी, एनाल्जेसिक पनि हो । एक अध्ययनका अनुसार ल्वाङले इन्सुलिनको उत्पादनलाई सक्रिय बनाउँछ। लौंगमा पाइने यौगिकहरूले आन्द्राको अस्तरलाई चिल्लो बनाउँछ जसले इन्सुलिनलाई अप्रत्यक्ष रूपमा सक्रिय गर्न मद्दत गर्छ। यसरी लौंगले ब्लड सुगरलाई निकै कम गर्छ ।

दालचीनी– आयुर्वेदमा भनिएको छ कि दालचीनी पानी पिउँदा रगतमा चिनी बढ्दैन। दालचीनी पनि मधुमेह प्रतिरोधी छ जसमा चिनी नियन्त्रण गर्ने क्षमता हुन्छ। दालचीनीमा धेरै प्रकारका एन्टिअक्सिडेन्टहरू हुन्छन् जसले इन्सुलिनको उत्पादन बढाउन मद्दत गर्छ। एक रिपोर्ट अनुसार दालचीनीमा इन्सुलिन सेन्सेटिभिटी बढाउने क्षमता हुन्छ । दालचीनीको चिया वा दालचीनीको पानी पिउँदा रगतमा चिनीको मात्रा घट्छ।