काठमाडौं । जापानको योनागुनी टापुमा पानीमुनि पिरामिडको अवशेष भेटिएको बताइएको छ । तर यहाँ कहाँबाट आयो ? यसका पछाडि के रहस्य लुकेका छन् ? यी प्रश्नहरूको जवाफको खोजी भइरहेको छ ।

विज्ञहरूका अनुसार यहाँ १० हजार वर्षअघि एउटा सहर थियो। जुन लोप हुँदै गएको सभ्यताले बसाएको थियो। यसको अवशेष आज पानीमुनि छन्। यी अवशेषहरू मध्ये सबैभन्दा अचम्मको कुरा पिरामिड जस्तो भवन हो। यसबाहेक दरबार, मन्दिर, मेहराब र रंगशाला जस्ता संरचनाहरू पनि छन्। सबै सडकबाट जोडिएको देखिन्छ ।

इन्डिपेन्डेन्ट युके रिपोर्टका अनुसार समुद्री जीवविज्ञानी मासाकी किमुराले २००७ मा नेशनल ज्योग्राफिकलाई भनेका थिए ‘सबैभन्दा ठूलो संरचना २५ मिटरको गहिराइबाट निस्किएको अलिकति जटिल, स्टेप गरिएको पिरामिड जस्तो देखिन्छ।’

त्यसबेला किमुराले १५ वर्षदेखि यी संरचनाहरूको नक्साङ्कन गर्दै आएका थिए र जति पटक उनी पानीमा तल झरेका थिए, त्यो पुरानो सहरको हिस्सा भएकोमा उनी थप विश्वस्त भए। बीबीसीको रिपोर्टका अनुसार उनी र अरूले उनीहरूलाई देशका जोमन जनताले बनाएको हुनसक्ने विश्वास गरेका थिए।

यस ठाउँलाई राम्ररी अवलोकन गरेका बोस्टन विश्वविद्यालयका प्रोफेसर रोबर्ट स्कोचले योनागुनी स्मारक मानव निर्मित नभएको आफूलाई विश्वास रहेको बताए । यसको सतह र छानाबारे उनले नेशनल ज्योग्राफिकलाई भने, ‘यो बालुवा ढुङ्गाको आधारभूत भूविज्ञानको विषय हो। यी सतहमा फुट्छन् र धेरै सीधा किनारहरू बनाउँछन्, विशेष गरी टेक्टोनिक गतिविधिको क्षेत्रमा।’

तर, यी दुवै विज्ञहरूले यी कुरा भनेको १६ वर्षभन्दा बढी भइसक्यो । पानीमुनि फेला परेको संरचना पनि ३७ वर्षभन्दा पुरानो हो तर यसको उत्पत्ति कसरी भयो अहिलेसम्म रहस्य नै छ । १९८६ मा एक स्थानीय गोताखोरले पहिलो पटक पिरामिड भएको यो ठाउँ देखे। त्यसबेलादेखि, पृथ्वीमा यसको गठनको बारेमा विभिन्न कुराहरू भनिन्छ।

सन् १७७१ मा सुनामी आएको किमुराले बताए । जसका छालहरू करिब ४० मिटर (१३१ फिट) अग्लो थिए। यसले योनागुनी टापु र आसपासका क्षेत्रमा असर गरेको छ । यस प्रकोपका कारण १२,००० मानिस या त मरे वा बेपत्ता भए।

जापानी पत्रिका योमिउरी शिम्बुनले यसबारे जानकारी दिएको छ । यो अनुसन्धान टोकियो विश्वविद्यालयले गरेको हो । यस क्षेत्रमा हरेक १५० देखि ४०० वर्षमा सुनामी आउने गरेको बताइएको छ । यस्तै विपद्ले योनागुनी स्मारक डुबेको हुनसक्ने सम्भावना छ ।