काठमाडौं । लाल सागरमा सामान बोकेको जहाजमा हुथी विद्रोहीले गरेको आक्रमणले भारतका लागि समस्या सिर्जना गरेको छ । आक्रमणको बढ्दो डरलाई ध्यानमा राख्दै निर्यातकर्ताले ढुवानी रोकिरहेका छन् र यसका कारण भारतको निर्यातमा ३० अर्ब डलरको गिरावट आउन सक्नेछ ।

नयाँ दिल्लीस्थित थिंक ट्याङ्क, रिसर्च एण्ड इन्फॉर्मेशन सिस्टम फर डेभलपिङ कन्ट्रीजले आफ्नो प्रारम्भिक मूल्याङ्कनमा गत वर्ष भारतको कुल निर्यात करिब ४५१ अर्ब डलर रहेको बताएको छ । तर लाल सागरबाट आवतजावत गर्ने कार्गो जहाजहरूमा आक्रमणको डरले गर्दा यसमा लगभग ६ देखि ७ प्रतिशतको गिरावट देख्न सक्छ।

ब्लुमबर्गसँग कुरा गर्दै थिंक ट्याङ्कका महानिर्देशक सचिन चतुर्वेदीले भने, ‘रेड सीमा जारी संकटले भारतको व्यापारलाई असर गर्ने छ र यो अझै घट्न सक्छ।’ तर, सरकारले लाल सागरमा जहाजमा आक्रमणका कारण निर्यात घाटाको कुनै अनुमान सार्वजनिक गरेको छैन।

विश्वको सबैभन्दा ठूलो जहाज दलाल इकाई क्लार्कसन रिसर्च सर्भिसेज लिमिटेडका अनुसार लाल सागरमा बढ्दो खतरालाई ध्यानमा राख्दै स्वेज नहर हुँदै जाने जहाजको संख्या पनि सन् २०२३ को डिसेम्बरको पहिलो आधाको तुलनामा ४४ प्रतिशतले घटेको छ ।

रेड सी समुद्री मार्ग भारतको लागि सबैभन्दा भरपर्दो निर्यात मार्ग हो किनभने यसले भारतलाई युरोप, अमेरिकाको पूर्वी तट, मध्य पूर्व र अफ्रिकी देशहरूसँग जोड्दछ। जहाजमा भएको आक्रमणलाई ध्यानमा राख्दै मोदी सरकारले निर्यात जहाजका लागि सुरक्षित बाटो खोज्न निर्यात आयोग काउन्सिलसँग वार्ता गरिरहेको छ ।

प्यालेस्टाइनी सङ्गठन हमास र इजरायलबीच विगत केही महिनादेखि युद्ध चलिरहेको छ । यस युद्धको बीचमा, इरान समर्थित यमनका हुथी विद्रोहीहरूले विगत केही हप्तादेखि क्षेप्यास्त्रहरूसहित लाल सागरबाट गुज्रिरहेका जहाजहरूलाई निशाना बनाउँदै आएका छन्। हुथीहरूले इजरायलसँग सम्बन्धित सबै जहाजहरूलाई निशाना बनाउने बताएका छन्।

भारतीय निर्यात सङ्गठन महासंघका महानिर्देशक अजय सहायले बढ्दो खतरालाई हेरेर भारतीय निर्यात बोकेका करिब २५ प्रतिशत पानीजहाज रोकिएको बताए । भारतले लाल सागर हुँदै पेट्रोलियम पदार्थ, अन्न, रसायनलगायत विभिन्न वस्तु निर्यात गर्छ। सरकारी तथ्यांकअनुसार चालु आर्थिक वर्षको अप्रिलदेखि नोभेम्बरसम्ममा निर्यात अघिल्लो वर्षको तुलनामा ६.५ प्रतिशतले घटेको छ ।