काठमाडौं । इजरायलसँगको युद्धको बीचमा हमासले प्यालेस्टाइनका ‘नेल्सन मण्डेला’को स्वतन्त्रताको माग गरेको छ । मारवान बरघौती राष्ट्रपति महमूद अब्बासको फतह पार्टीका नेता हुन् र केही प्यालेस्टाइनीहरूले उनलाई देशको अर्को राष्ट्रपतिको रूपमा हेर्छन्। उनी दुई दशकभन्दा बढी समयदेखि इजरायलको जेलमा छन्। हमासले आफ्नो छवि सुधार्न उनको रिहाइको माग गरेको बताइएको छ ।

इजरायल र हमासबीच झण्डै चार महिनादेखि युद्ध चलिरहेको छ र युद्ध अन्त्य गर्न दबाब बढ्दै गएको छ । इजरायल र हमासबीच युद्धविराम गराउने र हमासको कैदबाट बन्धकहरूलाई रिहा गर्ने प्रयास भइरहेको छ । बदलामा हमासले पनि इजरायलबाट केही अपेक्षा राखेको छ । प्यालेस्टिनीको रिहाइको माग हमासका लागि महत्वपूर्ण छ तर हमासको पछिल्लो मागले विश्वको ध्यान बरघौतीतर्फ तानेको छ ।

मारवान बरघौतीको बारेमा बताइएअनुसार उनी प्यालेस्टिनी राजनीतिको केन्द्रीय नेता हुन्। यदि उनी रिहा भएमा प्यालेस्टिनी प्राधिकरणको चुनावमा उनको लागि राजनीतिक मैदान तयार हुन सक्छ। हमास बारघौतीको स्वतन्त्रता मार्फत प्यालेस्टिनीहरूको समर्थन चाहन्छ । अहिले हमासका कारण गाजामा हजारौं नागरिक, बालबालिका र महिलाले ज्यान गुमाएको आरोप लागेको छ।

“हमासले प्यालेस्टाइनी जनतालाई देखाउन चाहन्छ कि तिनीहरू बन्द आन्दोलन होइनन्। तिनीहरू प्यालेस्टिनी सामाजिक समुदायको एक हिस्साको अगुवाइ गर्छन्” कब्जा गरिएको वेस्ट बैंकमा प्यालेस्टाइनी कैदी मामिला मन्त्रालयका प्रमुख कादौरा फारेसले एक समाचार एजेन्सीसँग भने “उनीहरू जिम्मेवार देखिन खोजिरहेका छन्।” झण्डै चार महिनाको युद्धको बीचमा फेरि युद्धविरामका लागि अपिल भइरहेको छ । यसैबीच हमासका वरिष्ठ नेता ओसामा हमदानले बारघौतीलाई रिहा गर्न अपिल गरेका छन् ।

मारवान बरघौती प्यालेस्टिनी राष्ट्रपति महमूद अब्बासको फतह पार्टीका नेता हुन्। प्यालेस्टाइनीहरूले ६४ वर्षीय बारघौतीलाई ८८ वर्षीय अब्बासको प्राकृतिक उत्तराधिकारीको रूपमा हेर्छन्। अब्बासले प्यालेस्टाइन प्राधिकरणको नेतृत्व गर्छन् र वेस्ट बैंकका केही भागहरूमा शासन गर्छन्। गाजामा हमासको मात्र शासन छ र हमास लडाकुहरूले २००७ मा गाजाबाट अब्बासको सेनालाई हटाएर कथित रूपमा शहर कब्जा गरे। त्यसबेलादेखि, हमासले यहाँ शासन गरेको छ र उनीहरूले प्यालेस्टिनी प्राधिकरणको हस्तक्षेप स्वीकार गर्दैनन्।

इजरायली जेलमा कम्तीमा ९ हजार प्यालेस्टाइनी बन्दी रहेको र हमासले ती सबैको रिहाइको माग गरेको बताइएको छ । यद्यपि हालैको मागमा हमास नेताले रिहा गर्न माग गरेका दुई व्यक्ति मारवान बरघौती र अर्का अहमद सादत हुन्। सादतले विभाजित समूहको नेतृत्व गर्दछन् जसमाथि सन् २००१ मा इजरायली क्याबिनेट मन्त्रीको हत्या गरेको आरोप छ । आक्रमणमा संलग्न भएको आरोपमा उनलाई ३० वर्षको जेल सजाय सुनाइएको थियो र उनी दुई दशकदेखि जेलमा छन्।

हमासले अझै पनि १३० भन्दा बढी इजरायलीहरूलाई बन्धक बनाएको छ, जसमध्ये कम्तीमा २० जनाको मृत्यु भइसकेको छ। उनीहरूलाई रिहा गर्न प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतन्याहुलाई निरन्तर अपील गरिरहेका परिवारका सदस्यहरुको आक्रोश बढ्दै गएको छ । हमासले गाजा युद्धको अन्त्यका साथै हजारौं प्यालेस्टाइनीको रिहाइ पनि चाहन्छ। हमासलाई उन्मूलन गर्ने उद्देश्यले सुरु भएको नेतान्याहुको युद्धमा अहिलेसम्म २७ हजारभन्दा बढी प्यालेस्टिनीले ज्यान गुमाइसकेका छन् र नेतान्याहुको सेनाले गाजाभरि भयानक विनाश ल्याएको छ ।

प्यालेस्टाइनमा सन् २००६ देखि हमासले संसदीय बहुमत हासिल गरेपछि चुनाव भएको छैन। प्यालेस्टाइन प्राधिकरणका नेताहरूले पनि बरघौती रिहा भएमा उनी सर्वसम्मत राष्ट्रपतिको उम्मेदवार बन्न सक्ने विश्वास गर्छन्। यति मात्र होइन, बरघौतीको हैसियत यस्तो छ कि उनी राष्ट्रपति भए प्यालेस्टाइनका सबै दल हमास, फतह र अन्य दलहरूले समर्थन गर्नेछन् । सरल भाषामा, प्यालेस्टाइन (गाजा र वेस्ट बैंक) एकजुट हुन सक्छ।

एसोसिएटेड प्रेसको रिपोर्टका अनुसार डिसेम्बरमा गरिएको सर्वेक्षणले हमासका नेता इस्माइल हनियाह र राष्ट्रपति महमूद अब्बासभन्दा प्यालेस्टाइनीहरूमाझ बारघौती बढी लोकप्रिय रहेको देखाएको छ। तर, इजरायलले उनलाई कट्टर आतंकवादी मानेको छ । अब राष्ट्रपति बेन्जामिन नेतन्याहु उनको रिहाइमा सहमत हुन्छन् वा हुँदैनन् भन्ने हेर्न बाँकी छ ।