काठमाडौं । तिब्बतमा धेरै हिमनदीहरू छन् जुन द्रुत रूपमा पग्लिरहेका छन्। त्यहाँ १५ हजार वर्ष पुरानो भाइरस भेटिएको छ । यो भाइरस भारत, चीन र म्यानमार जस्ता देशका लागि खतरा हुनसक्छ । यो पुरानो भाइरस संक्रमणको कुनै उपचार छैन। पर्माफ्रोस्ट विश्वभर पग्लिरहेको छ। पुरातन जीव, भाइरस, ब्याक्टेरिया जस्ता कुराहरु बाहिर निस्किरहेका छन् ।

यो डरलाग्दो चलचित्रको दृश्य होइन, यो सत्य हो । हिमनदी र पर्माफ्रोस्ट पग्लिएर उलन राइनो, ४० हजार वर्ष पुरानो विशाल ब्वाँसा र ७.५० लाख वर्ष पुरानो ब्याक्टेरियाको उत्पत्ति भएको खुलासा भएको छ । यी मध्ये कोही पनि मरेका छैनन्। वैज्ञानिकहरूले प्रयोगशालामा शताब्दीयौं पुरानो मासुमा पुन: जीवन दिएका छन् । यी धेरै साना ४२ हजार वर्ष पुराना राउन्डवर्म्स हुन्।

हालै, वैज्ञानिकहरूले तिब्बती पठारमा रहेको गुलिया आइस क्याप नजिकै १५ हजार वर्ष पुरानो भाइरस पत्ता लगाएका छन्। त्यो पनि एक प्रजातिको होइन, धेरै प्रजातिको र दर्जनौं संख्यामा। ओहायो स्टेट युनिभर्सिटीका माइक्रोबायोलोजिस्ट झी-पिङ झोङले मानवलाई जुनसुकै बेला खतरा हुनसक्ने बताए।

यी भाइरसहरू चीनको तिब्बतको पग्लने हिमनदीमुनि समुद्र सतहबाट २२ हजार फिटको उचाइमा भेटिएका थिए। वैज्ञानिकहरूले ३३ भाइरस पत्ता लगाए। जसमध्ये २८ को बारेमा सारा संसारलाई केही थाहा छैन। यी पहिले कहिल्यै देखिएका थिएनन्।

यसको मतलब उनीहरूको संक्रमणको कुनै उपचार हुन सक्दैन। ओहायो स्टेट युनिभर्सिटीका अर्का वैज्ञानिक म्याथ्यू सुलिवानले भने – यी भाइरसहरूले आफ्नो जीवन चरम परिस्थितिमा बिताएका छन्। अब तिनीहरू कुनै पनि प्रकारको तापक्रम वा मौसमको सामना गर्न सक्छन्।

म्याथ्यूले भने – उनीहरुको जीन अध्ययन गरेपछि उनीहरुका लागि कुनै पनि प्रकारको चरम मौसम सामान्य हुन्छ भन्ने पत्ता लागेको थियो । यसअघि तिब्बतको हिमनदीमा ब्याक्टेरिया भेटिएको थियो । यो यति छिटो भइरहेको छ कि मानिसहरूले कठिन भविष्यको खतरा सामना गरिरहेका छन्। खराब मौसम मात्र होइन यस्ता खतराको पनि सामना गर्नुपर्ने हुन्छ ।

गत वर्ष तिब्बतको हिमनदीमा एक हजार नयाँ प्रजातिका ब्याक्टेरिया भेटिएका थिए । यी सयौंको बारेमा वैज्ञानिकहरूलाई केही थाहा छैन। जलवायु परिवर्तनका कारण यी हिमनदीहरू तीव्र गतिमा पग्लन थालेका छन् । यदि तिनीहरू पग्लिएमा ब्याक्टेरियासहितको पानी चीन र भारतका नदीहरूमा पाइन्छ। जसको सेवनले मानिसमा नयाँ नयाँ रोग लाग्न सक्छ ।

युनिभर्सिटी अफ चाइनिज एकेडेमी अफ साइन्सेजका वैज्ञानिकहरूले तिब्बती पठारमा रहेका २१ वटा हिमनदीको नमूना सङ्कलन गरेका थिए । यी नमूनाहरू २०१६ र २०२० को बीचमा संकलन गरिएको थियो। यसमा ९६८ प्रजातिका ब्याक्टेरिया भेटिएका छन् । जसमा ८२ प्रतिशत ब्याक्टेरिया पूर्णतया नयाँ हुन्। जसको बारेमा विश्वभरका वैज्ञानिकहरुलाई कुनै जानकारी छैन ।