काठमाडौं । अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले ५२ वर्षपछि अर्थात सन् १९७२ पछि पहिलो पटक आफ्नो अन्तरिक्ष यान चन्द्रमामा अवतरण गर्न लागेको छ । यो चन्द्रमा ल्यान्डरको नाम ओडिसियस हो।

यसलाई इन्ट्युटिभ मेसिन्स (आइएम) नामक कम्पनीले बनाएको हो । यसलाई आईएम-१ मुन ल्यान्डर पनि भनिन्छ। प्रक्षेपण १४ फेब्रुअरी २०२४ मा हुने थियो तर प्राविधिक कारणले स्थगित भएको थियो ।

यो प्रक्षेपण फ्लोरिडाको केनेडी स्पेस सेन्टरबाट गरिएको थियो। स्पेसएक्सको फाल्कन ९ रकेट ओडिसियस ल्यान्डरलाई अन्तरिक्षमा प्रक्षेपण गर्न प्रयोग गरिएको छ। मिसनको नाम इन्ट्युटिभ मेसिन्स नोभा-सी स्पेसक्राफ्ट हो। यदि सबै कुरा ठीक भयो भने चन्द्रमामा यसको अवतरण २२ फेब्रुअरी २०२४ मा हुनेछ।

नासाले आईएमसँग ११८ मिलियन डलरको सम्झौता गरेको थियो । यसपछि आईएमले ओडिसियस मुन ल्यान्डर बनाएको थियो। यो ल्यान्डर नासाको कमर्शियल लुनार पेलोड सर्भिस प्रोग्राम अन्तर्गत निर्माण गरिएको हो । प्रक्षेपण केप क्यानाभेरल, फ्लोरिडाको केनेडी स्पेस सेन्टरको लन्च प्याड ३९बी बाट गरिनेछ।

स्पेसएक्ससँग यस मिसनको प्रक्षेपणको लागि यो हप्ता मात्र तीन दिनको प्रक्षेपण विन्डो थियो। इन्धनका कारण १४ फेब्रुअरीको प्रक्षेपण विन्डो बिग्रिएको थियो । यदि आजको प्रक्षेपण सफल भयो भने यो ल्यान्डर २२ फेब्रुअरीमा चन्द्रमाको सतहमा अवतरण हुनेछ। यसअघि जनवरीमा पनि लन्च गर्ने तयारी थियो तर खराब मौसमका कारण स्थगित भएको थियो ।

यो १६ दिनको मिशन हो। यसको मतलब नोभा-सी ओडिसियस ल्यान्डरले चन्द्रमाको सतहमा अवतरण गरेपछि ७ दिनसम्म काम गर्नेछ। यो संसारको पहिलो निजी कम्पनीको चन्द्र ल्याण्डर हो, जुन चन्द्रमामा अवतरण गर्न जाँदैछ। किनभने यसअघि अमेरिकी एजेन्सी नासाले सन् १९७२ मा अपोलो १७ मा अन्तिम चन्द्रमा अवतरण गरेको थियो ।

सबै कुरा ठीक भएमा यो ल्यान्डर ९ दिनमा चन्द्रमामा पुग्नेछ । तर आजको प्रक्षेपण स्थगित भएमा अझै एक दिन मात्र प्रक्षेपण विन्डो बाँकी छ। र त्यो १६ फेब्रुअरी हो। त्यसपछि ल्याणडर त्यहाँ सात दिन बस्नेछ । नासा र आइएमले चन्द्रमाको दक्षिणी ध्रुवमा रहेको मालापर्ट ए क्रेटर नजिकै अवतरण गर्न चाहन्छन् । मलापर्ट क्रेटर ६९ किलोमिटर चौडा छ। अवतरण पछि, यो मिसन दुई हप्ता पछि समाप्त हुनेछ। किनभने त्यहाँ अन्धकार हुनेछ।