काठमाडौं। एलर्जी वातावरणमा सामान्यतया उपस्थित पदार्थहरूमा शरीरको सामान्य प्रतिक्रिया हो। एलर्जी प्रतिक्रिया धेरै अन्य कारकहरू जस्तै मौसममा परिवर्तन, परागकण, घरपालुवा जनावरको रौं वा खानाबाट पनि हुन सक्छ।

जो कोहीलाई कुनै पनि पदार्थबाट एलर्जीको समस्या हुन सक्छ, यसको लक्षण सजिलै निको हुन्छ, तर यदि तपाईलाई बारम्बार एलर्जी हुन्छ भने तपाईले यस सम्बन्धमा विशेषज्ञको सल्लाह अवश्य लिनुपर्छ।

एलर्जीका लक्षणहरू र यसका कारकहरू पहिचान गर्न महत्त्वपूर्ण छ ताकि यसलाई रोक्नको लागि पर्याप्त उपायहरू लिन सकिन्छ।

स्वास्थ्य विज्ञहरू बताउँछन् कि जब हामीलाई कुनै पनि प्रकारको एलर्जी हुन्छ, प्रतिरक्षा प्रणालीले एन्टिबडीहरू उत्पादन गर्दछ। यसैले एलर्जीको जोखिममा प्रतिरक्षा प्रणालीको प्रतिक्रियाले छाला, साइनस, वायुमार्ग वा पाचन प्रणाली सुनिने हुन्छ।

एलर्जीको गम्भीरता व्यक्तिपिच्छे फरक–फरक हुन्छ, कतिपय अवस्थामा यसले गम्भीर रूप लिने जोखिम हुन्छ, जसको समयमै उचित उपचार गर्नुपर्छ।

तपाईलाई पनि एलर्जी छ कि छैन भनेर यी लक्षणको सहायताले थाहा पाउन सकिन्छ ।

सिगान बग्ने वा बारम्बार बन्द नाक हुनुः यदि तपाइँ बाहिर जानुहुन्छ र छोटो समयमा तपाइँलाई सिगान बग्ने वा नाक बन्द हुने समस्या छ भने, यो एलर्जी चजष्लष्तष्क को समस्या हुन सक्छ। यो तपाईंले सास फेर्ने हावामा स–साना कणहरूको प्रतिक्रिया हो। मोल्ड स्पोर, परागकण, डिटर्जेन्ट र क्लिन्जरबाट हुने एलर्जीले सिगान बग्ने वा अवरुद्ध हुन्छ।

सिगान बग्ने समस्यालाई गम्भीर लक्षण मानिँदैन, तर बारम्बार यस्तो प्रतिक्रिया भइरहन्छ भने यसको कारक पहिचान गरी रोकथामका उपायहरू अपनाउनु आवश्यक हुन्छ।

बारम्बार हाच्छ्युँ गर्नुः एक वा दुई पटक हाछ्युँ गर्नु सामान्य कुरा हो, तर यदि तपाई बारम्बार हाच्छ्युँ गर्नुहुन्छ भने यो गम्भीर एलर्जीको प्रारम्भिक संकेत हुन सक्छ।

कतिपयलाई खानाका कारण हाच्छ्युँ आउने समस्या पनि हुन्छ । यसलाई साइनसका कारण हुने समस्या पनि मानिन्छ । यदि तपाईलाई धेरै पटक र धेरै पटक यस्तो प्रतिक्रियाहरू भइरहनुभयो भने, समयमै उपचार गर्न आवश्यक हुन्छ।

आँखामा लक्षणः धेरै कारणले आँखा दुख्ने, चिलाउने, रातो हुने वा डंक लाग्ने, धेरैजसो अवस्थामा यसलाई एलर्जी प्रतिक्रिया भनिन्छ। घाम, धुलो वा हानिकारक पदार्थका कारण आँखा चिलाउनु वा रातो हुनु पनि एलर्जीको संकेत हो। परागको प्रतिक्रिया वसन्तमा हुन सक्छ।

यी आँखाका लक्षणहरूमा समयमै गम्भीर ध्यान दिनु आवश्यक छ किनभने आँखा चिलाउने र रग्दा भित्री मांसपेशी र माइक्रो नर्भमा क्षति पुग्ने खतरा हुन्छ।

छालामा देखिने लक्षणहरूः एलर्जीको अवस्थामा, यसको लक्षणहरू छालामा अधिक स्पष्ट रूपमा देखा पर्दछ। यसले छालामा रातो, चिलाउने दाग निम्त्याउन सक्छ।

यस प्रकारको एलर्जी प्रतिक्रियाको लागि धेरै कारणहरू हुन सक्छन् जस्तै औषधि वा रसायन वा वातावरणमा रहेका तत्वहरूबाट एलर्जी। एलर्जीले छालामा दाग, चिलाउने, दुखाइ वा छाला हुन सक्छ। यी छाला प्रतिक्रियाहरूमा गम्भीर ध्यान दिन र सावधानीहरू जारी राख्न महत्त्वपूर्ण छ।