काठमाडौं । आर्थिक संकटमा परेको एडटेक कम्पनी बाइजुका संस्थापक बाइजु रवीन्द्रनको नेटवर्थ शून्य भएको छ । एक वर्ष पहिले अर्थात् अप्रिल ४, २०२३ मा उनको कुल सम्पत्ति २.१ बिलियन डलर थियो। फोर्ब्सको बिलियनेयर इन्डेक्स २०२४ मा यो जानकारी सार्वजनिक भएको हो ।

फोर्ब्सको रिपोर्टमा भनिएअनुसार यस पटक गत वर्षको सूचीबाट ४ जनालाई बाहिर राखिएको छ, जसमध्ये रवीन्द्रन पनि परेका छन् । हालै ब्ल्याक रकले बाइजुको मूल्य १ अर्ब डलरमा घटाएको थियो । २०२२ मा यसको उच्चतम मूल्य २२ बिलियन डलर थियो।

बाइजुको स्थापना सन् २०११ मा रवीन्द्रनले गरेका थिए । उनकी श्रीमती दिव्या उनको प्रारम्भिक विद्यार्थी मध्ये एक हुन् र बोर्डमा पनि बस्छिन्। कम्पनी अहिले नगद संकटको सामना गरिरहेको छ । यस्तो अवस्थामा गत महिना बाइजुका शेयरधनीहरुले पनि रवीन्द्रनलाई सीईओ पदबाट हटाउने पक्षमा मतदान गरेका थिए ।

बाइजुका शेयरधारकहरूले गत महिना रवीन्द्रनलाई सीईओबाट हटाउन र उनकी पत्नी दिव्या र भाइ रिजुलाई पनि हटाउने पक्षमा मतदान गरे। डिसेम्बर महिनामा बाइजु रवीन्द्रनले कर्मचारीको तलब तिर्न आफ्नो घर र परिवारका सदस्यको घर धितो राखेका थिए ।

भारतीय क्रिकेट कन्ट्रोल बोर्डले बाइजुको विरुद्ध टाट पल्टिएको कार्यवाही सुरु गरेको छ । बाइजुमाथि १५८ करोड रुपैयाँ चुक्ता नगरेको आरोप छ। इडी ले ९,००० करोड भन्दा बढीको फेमा उल्लङ्घन मुद्दामा नोटिस पठाएको छ । फेमा विदेशी मुद्रा प्रवाहको सन्दर्भमा १९९९ मा गठन भएको थियो।

भाडा नतिरेको भन्दै गुरुग्राम कार्यालयका कर्मचारीलाई घरधनीले बाहिर निकालेका छन् । उनीहरुको ल्यापटप जफत गरिएको छ । बाइजु सन् २०१९ मा देशको अग्रणी एडटेक कम्पनीको रूपमा उभिएको थियो, त्यसपछि विस्तारै पतनतर्फ गयो ।

विगत केही महिनादेखि बाइजुमा कर्मचारी कटौतीको काम भइरहेको छ । अहिले फोन गरेर पनि कर्मचारीलाई कामबाट हटाएको जानकारी दिने गरेको छ । मनिकन्ट्रोलको प्रतिवेदनअनुसार बाइजुको आर्थिक अवस्था यति नाजुक छ कि कम्पनीले न त कुनै कर्मचारीको कामको समीक्षा गरिरहेको छ, न त सूचना अवधिमा सेवा गर्ने मौका नै दिएको छ ।

बाइजुका प्रवक्ताले मनीकन्ट्रोललाई कम्पनीमा कामदार हटाउने कुराको पुष्टि गरेका छन् । प्रवक्ताले भने, ‘हामी व्यवसाय पुनर्संरचनाको अन्तिम चरणमा छौं । कम्पनीको खर्च घटाउनका लागि कम्पनीले अक्टोबर २०२३ मा पुनर्संरचना सुरु गरेको थियो । कानुनी जटिलताका कारण हामी अत्यन्तै कठिन परिस्थितिबाट गुज्रिरहेका छौं र कम्पनीका प्रत्येक कर्मचारीको पनि यही अवस्था छ ।’

रवीन्द्रनले गणित शिक्षकको रूपमा आफ्नो करियर सुरु गरेका थिए । २०११ मा जब उनले बाइजुको स्थापना गरे, यो सबैभन्दा छिटो बढिरहेको स्टार्टअप भयो। कम्पनीले २०२२ मा आफ्नो मूल्य २२ बिलियन डलर भएको बताएको थियो। बाइजुले प्राथमिक तहदेखि एमबीए सम्मका विद्यार्थीहरूलाई कोचिङ प्रदान गर्दछ।