काठमाडौं। भारतमा लोकसभाको निर्वाचन शुरु हुदै छ। १९ अप्रिल देखि जुन १ सम्म सात चरणमा हुने यस निर्वाचनका लागि अहिले दलहरु उम्मेदवार छनौट र प्रचार प्रसारमा व्यस्त रहेका छन्। यसैक्रममा भारतको निर्वाचन आयोगले ठुलो रकम बरामद गरेको भारतीय मिडियाहरुले उल्लेख गरेका छन्।

निर्वाचन आयोगले मार्च १ देखि अप्रिल १३ सम्मको चेकिङका क्रममा देशभर ४ हजार ६५८ करोड भारु बराबरको नगद, सुन, चाँदी, मदिरा, लागूऔषध र बहुमूल्य सामानहरु समेत बरामद गरेको बताइएको छ। भारतको लोकसभा चुनावको ७५ वर्षको इतिहासमा यो अहिलेसम्म बरामद गरिएको सबैभन्दा ठूलो रकम भएको बताइएको छ। आयोगले २०१९ को लोकसभा चुनावमा ३ हजार ४७५ करोड भारु जफत गरेको थियो।

निर्वाचनको औपचारिक घोषणा हुनुअघि जनवरी र फेब्रुअरीमा कुल ७ हजार ५०२ करोड रुपैयाँ जफत भएको आयोगले सोमबार जनाएको छ। यसरी जनवरीदेखि १३ अप्रिलसम्म कुल १२ हजार करोड रुपैयाँभन्दा बढी जफत भएको छ।

आयोगका अनुसार गत मार्च १ देखि बरामद भएका सामानमा रु २ हजार ६८ करोड बराबरको लागुऔषध, एक हजार १४२ करोड बराबरको निःशुल्क सामान, ५६२ करोडको बहुमूल्य धातु, रु ४८९ करोडको मदिरा र ३९५ करोड नगद रहेको छ।

निर्वाचन आयोगले दैनिक करिब १०० करोड नगदसहित सामान बरामद गरिरहेको जनाएको छ। सबैभन्दा बढी नगद तमिलनाडुमा बरामद भएको छ भने सबैभन्दा बढी मदिरा कर्नाटकमा बरामद भएको छ। तमिलनाडुमा अधिकतम ५३ करोड, तेलंगानामा ४९ करोड, महाराष्ट्रमा ४० करोड र कर्नाटक र राजस्थानमा ३५–३५ करोड रुपैयाँभन्दा बढी नगद जफत गरिएको छ।

कर्नाटकमा १२४ करोड भारुको अधिकतम रक्सी बरामद भएको छ। यसपछि पश्चिम बंगालमा ५१.७ करोड, राजस्थानमा ४०.७ करोड, उत्तर प्रदेशमा ३५.३ करोड र बिहारमा ३१.५ करोडको मदिरा बरामद भएको छ।

आयोगको तथ्यांकअनुसार कुल बरामद भएकामध्ये ४५ प्रतिशत लागुऔषध र साइकोट्रोपिक पदार्थका हुन्छन्। गुजरातबाट ४८६ करोड भारुको अधिकतम लागूऔषध बरामद भएको छ। यसपछि तमिलनाडुमा २९३ करोड, पञ्जाबमा २८१ करोड, महाराष्ट्रमा २१४ करोड र दिल्लीमा १९० करोड भारु बराबरको लागूऔषध बरामद गरिएको छ।

गत मार्च १६ मा लोकसभा निर्वाचनको घोषणा भएदेखि नै देशभर आचारसंहिता लागू भएको छ। निर्वाचनमा दुरुपयोग हुन नदिन आचारसंहिता अवधिमा नगद, मदिरा, गरगहना र अन्य निःशुल्क वस्तु बोक्ने र लैजानका लागि धेरै नियमहरू छन्।

निर्वाचन आयोगको निर्देशन अनुसार विमानस्थलमा १० लाख रुपैयाँसम्म नगद र १ केजीसम्म सुन लैजान अनुमति दिइएको छ। यदि यो भन्दा बढी नगद वा सुन छ भने, सीआईएसएफ वा पुलिस अधिकारीहरूले आयकरलाई सूचित गर्नुपर्दछ। प्रमाणीकरण पूरा नभएसम्म नगद वा सुन जफत गर्न सकिन्छ।

त्यसैगरी सवारी साधनमा १० लाखभन्दा बढी नगद भेटिएमा जफत गर्न सकिनेछ। तर, नगद कुनै दल वा उम्मेदवारसँग सम्बन्धित नभएको र सही कागजात देखाएको खण्डमा जफत हुने छैन। दलका उम्मेदवार वा कार्यकर्ताको सवारी साधनमा ५० हजारभन्दा बढी नगद वा १० हजारभन्दा बढी मूल्यको मदिरा, लागूऔषध, हतियार वा उपहारका वस्तु फेला परेमा जफत हुन्छ।