काठमाडौं। गर्मीयाम सुरु हुनासाथ केही रोगहरु सामान्य हुन थालेका छन्, जसमध्ये एउटा हो पेटसँग सम्बन्धित समस्या पनि एक हो।

यस्तो अवस्थामा गर्मी मौसमले पाचन प्रणालीमा असर गर्छ कि गर्दैन भन्ने प्रश्न मनमा अक्सर आउँछ । गर्मीमा पेटसम्बन्धी समस्या प्रायः हुने गरेको चिकित्सकहरु बताउँछन्। वास्तवमा, यो अवधिमा पाचन प्रक्रिया सुस्त हुन्छ। यस्तो अवस्थामा हाम्रो शरीर छिट्टै थकित हुन्छ । धेरैबेर घाममा बस्दा पनि तातोपानीजस्ता समस्या आउन सक्छ, जसको असर पेट र आन्द्राको काममा पर्न सक्छ ।

यही कारणले गर्दा गर्मीमा भोक नलाग्ने, खानामा विषाक्तता र डिहाइड्रेसन जस्ता धेरै पाचन समस्याहरू देखापर्छन्। अत्याधिक उच्च तापक्रमले अल्सरेटिभ कोलाइटिस र क्रोहन रोग जस्ता आन्द्राका रोगहरू हुने सम्भावना पनि बढाउन सक्छ।

गर्मीमा ग्यास्ट्रोइन्टिस्टिनल समस्या पनि बढ्छ र ग्यास्ट्रोएन्टेराइटिस संक्रमणको जोखिम पनि बढ्छ ।  गर्मीमा पेटका धेरै रोग लाग्छन्, एउटा त गर्मीका कारण पानीको कमी हुनु, मानिसले पानी कम पिएमा कब्जियतको समस्या झेल्नुका साथै डिहाइड्रेसनको समस्या पनि हुन्छ ।

दोस्रो, गर्मी मौसममा संक्रमणहरू धेरै फैलिन्छ, विशेष गरी दूषित पानी र खाद्य वस्तुहरूको कारण। जसका कारण झाडापखाला, हैजा जस्ता समस्या हुने गर्दछ । यससँगै अन्य भाइरसहरू पनि फैलिन थाल्छन् जस्तै हेपाटाइटिस ए, हेपाटाइटिस ई, यी दुवै दूषित पानी र दूषित खानाबाट सर्ने रोग हुन् जसले कलेजोमा क्षति पु¥याउँछ र धेरैजसो अवस्थामा कलेजो प्रत्यारोपण गर्नुपर्ने हुन्छ ।

गर्मीमा खाने वा पिउने कुरा सजिलै पच्ने नसक्ने चिकित्सकहरु बताउँछन् । कसैले भूलवश बासी खाना खाए पनि झाडापखाला र फूड पोइजनिङ जस्ता समस्या हुन सक्छन्। गर्मीका कारण हुने रोगबाट बच्न आजकल मानिसहरु धेरै पानी पिउने र चिसो चिसो खानेकुराको सेवन गर्ने गर्दछन् ।

गर्मीमा पाचन प्रणालीलाई कसरी स्वस्थ राख्ने ?

-गर्मीमा, हाम्रो शरीरलाई अधिक पानी चाहिन्छ किनभने हामी धेरै पसिना गर्छौं। त्यसैले दैनिक कम्तीमा ८-१० गिलास पानी पिउनु अति आवश्यक छ। यसले हाम्रो शरीरलाई शीतल राख्छ, हावापानी सन्तुलित राख्छ र पाचन प्रक्रियामा मद्दत गर्छ।

-गर्मीमा, चिसो चीजहरूको सेवन गर्न धेरै महत्त्वपूर्ण हुन्छ। फलफूल, तरकारी, दही, नरिवलको पानी र चिसो पानीको सेवन गर्नुपर्छ । यी चीजहरूले तपाईंको पाचन प्रणालीलाई तपाईंको शरीरलाई शीतल राखेर मद्दत गर्दछ, जसले तपाईंलाई गर्मीमा राम्रो महसुस गराउँदछ।

– गर्मीमा हल्का खाना खानु धेरै महत्त्वपूर्ण छ। हल्का खाना खाँदा पाचन प्रणालीमा कम भार पर्छ र पेट पनि स्वस्थ रहन्छ। तसर्थ, भुटेको र धेरै मसलादार खानाबाट टाढा रहनुहोस् र हल्का र स्वादिष्ट खानाको आनन्द लिनुहोस्।

-दैनिक केही समय व्यायाम गर्नाले हाम्रो पाचन क्रियामा सुधार हुन्छ। यसले हाम्रो शरीरको कार्यलाई सक्रिय राख्छ र खाना पचाउन मद्दत गर्छ। व्यायामले हाम्रो पाचन प्रणालीलाई बलियो बनाउँछ र हामीलाई स्वस्थ राख्छ।