काठमाडौं । भारतको स्वतन्त्रता भन्दा पहिलेदेखिका ठूला व्यापारिक घरानाको उल्लेख गर्दा गोदरेज परिवारको नाम पनि आउँछ। यस परिवारको व्यवसाय घरजग्गादेखि उपभोग्य वस्तुसम्म फैलिएको छ, तर अहिले यो १२७ वर्ष पुरानो परिवार विभाजित भएर गोदरेज समूहको व्यवसाय दुई भागमा बाँडिएको छ ।

एकातिर सेयर बजारमा सूचिकृत गोदरेज फर्म आदि गोदरेज र उनका भाइ नादिर गोदरेजको नाममा गएको छ भने समूहको गैरसूचीबद्ध कम्पनीहरु काकाका छोरा जमशेद र उनकी बहिनी स्मिताको नाममा गएको छ । समूहको कुल मूल्य लगभग २.३४ लाख करोड रुपैयाँ छ।

गोदरेज परिवारमा यस विभाजनका लागि सम्झौता भएपछि समूहको कारोबार बाँडफाँड गरिने घोषणा गरिएको छ । समूहका पाँच कम्पनीहरू सेयर बजारमा सूचीकृत छन् जसमा गोदरेज इन्डस्ट्रिज, गोदरेज कन्ज्युमर प्रोडक्ट्स, गोदरेज एग्रोभेट र एस्टेक लाइफ साइन्सेस रहेका छन् । उनीहरुको जिम्मेवारी ८२ वर्षीय आदि गोदरेज र उनका भाइ ७३ वर्षीय नादिर गोदरेजमाथि गएको छ ।

आदि गोदरेज हाल गोदरेज समूहका अध्यक्ष छन् र उनका भाइ नादिर गोदरेज इन्डस्ट्रिज र गोदरेज एग्रोभेटका अध्यक्ष छन्। उनका काकाका छोरा जमशेद सूचीबद्ध नगरिएको गोदरेज एण्ड बोयस निर्माण कम्पनीका अध्यक्ष छन्, जबकि बहिनीहरू स्मिता कृष्णा र ऋषद गोदरेजको पनि विक्रोलीको अधिकांश सम्पत्तिको स्वामित्व रहेको गोदरेज एण्ड बायसमा हिस्सेदारी छ।

विभाजन अन्तर्गत असूचित कम्पनी गोदरेज एण्ड बायसको स्वामित्व आदि र नादिर गोदरेजका काका जमशेद र स्मितालाई दिने सहमति भएको छ । यससँगै उनले मुम्बईमा गोदरेज समूहको ठूलो सम्पत्ति पनि पाउनेछन् । मुम्बईको यो ल्यान्ड बैंक ३४०० एकडको छ।

नादिर गोदरेजले भारतको आर्थिक स्वाधीनता निर्माणमा सहयोग पुर्याउन सन् १८९७ मा गोदरेजको स्थापना भएको बताए । उनले भने – ‘हामी यो विरासतलाई व्यापारमा केन्द्रित गरेर अगाडि बढाउन तत्पर छौं।’ गोदरेज एण्ड बायस सधैं राष्ट्र निर्माणको बलियो उद्देश्यबाट प्रेरित रहेको काकाका छोरा जमशेद गोदरेज बताउँछन् ।

गोदरेज समूहको कारोबार विभाजनको असर सेयर बजारमा सूचीकृत समूहका कम्पनीको शेयरमा देखिएको छ । बुधबार सेयर बजारमा कारोबार सुरु भएसँगै गोदरेज इन्डस्ट्रिज लिमिटेडको सेयर ६ दशमलव १६ प्रतिशतले बढेर ९ सय ६५ रुपैयाँमा पुगेको छ ।

यसबाहेक एस्टेक लाइफसाइन्सेज लिमिटेडको शेयर ४.४९ प्रतिशतले बढेर १२८५.९० रुपैयाँमा कारोबार भएको छ । गोदरेज कन्ज्युमर प्रोडक्ट्सको शेयर करिब १ प्रतिशतले कारोबार भएको छ भने गोदरेज प्रोपर्टीज लिमिटेडको शेयर ०.६८ प्रतिशतले कारोबार भएको छ । गोदरेज एग्रोभेटको स्टकमा केही गिरावट आएको छ ।