काठमाडौं । अमेरिकी पूर्वराष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पमाथि आक्रमण भएपछि उनको सुरक्षामा खटिएका प्रहरी अधिकारीहरूले आक्रमणकारीलाई यति नजिक कसरी आउन दिए भन्ने प्रश्नहरू निरन्तर उठिरहेका छन् ।

पेन्सिलभेनियाको बटलर काउन्टीको मैदानमा ट्रम्पको आउटडोर र्‍याली चलिरहेको थियो । त्यतिबेला संदिग्ध आक्रमणकारी थोमस म्याथ्यु क्रुक्स घटनास्थल नजिकैको भवनमा पुग्न सफल भएका थिए । त्यहाँबाट, थोमसले १३० मिटर (४३० फिट) टाढाबाट ट्रम्पलाई निशाना बनाएर गोली प्रहार गरे।

एबीसी न्यूजसँग कुरा गर्दै सिक्रेट सर्भिस निर्देशक किम्बर्ली चेटलले भनेअनुसार स्थानीय पुलिसहरू त्यो भवन भित्र र बाहिर तैनाथ गरिएको थियो जहाँबाट थोमस म्याथ्यू क्रुक्सले गोली चलाएका थिए ।

सीबीएस न्यूजले स्रोतलाई उद्धृत गर्दै भवनभित्र तैनाथ गरिएको स्थानीय प्रहरीमा तीनजना स्नाइपर रहेको बताएको छ । यी स्नाइपरहरूमाथि थोमस क्रुक्सलाई छतमा जान खोजेको बेला देखेको आरोप छ।

ट्रम्पमाथिको यो आक्रमणमा उनको कानमा चोट लागेको छ । र्‍यालीमा आएका एक दर्शकको मृत्यु भएको छ भने दुई जना घाइते भएका छन्

सिक्रेट सर्भिसका प्रवक्ता एन्थोनी गुग्लिएल्मीले भनेअनुसार उनको एजेन्सी र्‍याली परिसर भित्र सुरक्षाको लागि जिम्मेवार थियो, जबकि स्थानीय पुलिस घटनास्थल बाहिर सुरक्षाको लागि जिम्मेवार थियो । बाहिरी सुरक्षामा आक्रमणकारीले प्रयोग गरेको भवन पनि समावेश छ।

बीबीसीले राज्य प्रहरीलाई आफ्ना प्रश्नहरू पठाएको थियो। जवाफमा यो भवन जुन क्षेत्रमा रहेको छ त्यसको जिम्मेवारी उनीहरूसँग नभएको बताइएको छ ।

एक प्रवक्ताले बीबीसीलाई भने – “विभागले सिक्रेट सर्भिसले अनुरोध गरेको “सबै स्रोतहरू” उपलब्ध गराएको थियो। र्‍याली स्थल परिसरमा ३० देखि ४० सैनिक पनि तैनाथ गरिएको थियो ।”

कसरी सुरक्षा योजनाहरू असफल भयो र आक्रमणकारी बिना कुनै अवरोध ट्रम्पसम्म पुग्न सफल भए भन्ने धेरै पर्यवेक्षकहरूको प्रश्न छ ।

घटनाको समयमा उपस्थित मानिसहरूले गोली चलाउनुभन्दा केही मिनेटअघि संदिग्ध व्यक्तिलाई घरको छतमा देखेको बताएका छन्। बटलर काउन्टी शेरिफ माइकल स्लूपले पनि स्थानीय सुरक्षा अधिकारीले आक्रमणकारीलाई देखेको तर उनलाई रोक्न नसकेको बताएका छन्।

शेरिफले पनि सुरक्षामा “विफलता” भएको स्वीकार गरे तर कुनै एक पक्षलाई दोष दिन सकिँदैन भन्ने आफ्नो धारणा रहेको बताए ।

सिक्योर एनवायरनमेंट्स कंसल्टेंट्सका संस्थापक जेसन रसेलले २००२ देखि २०१० सम्म एजेन्टको रूपमा काम गरेका थिए ।

यस अवधिमा उनले चुनावी अभियानमा काम गरे । रसेल भन्छन् “सिक्रेट सर्भिसका लागि र्‍यालीहरूमा सुरक्षाको लागि स्थानीय पुलिसमा भर पर्नु सामान्य कुरा हो।”

बीबीसीसँग कुरा गर्दै उनी भन्छन्, “सिक्रेट सर्भिससँग जताततै तैनाथ गर्न पर्याप्त एजेन्टहरू छैनन्।”

रसेलका अनुसार एजेन्टहरूले प्राय: धेरै दिन अघि अभियान साइटको निरीक्षण गर्छन् ताकि सुरक्षा योजना बनाउन सकियोस् । यो योजना स्थानीय प्रहरीसँग साझा गरिएको हुन्छ।

कुनै पनि कार्यक्रमको समयमा सबै निकायसँग एकैसाथ सूचना आदानप्रदान हुने उनको भनाइ छ । यद्यपि, जानकारी साझा गर्न “१० सेकेन्ड” को ढिलाइ पनि आक्रमणकारीलाई केही गोली चलाउन पर्याप्त समय हुन सक्ने उनी बताउँछन् ।

एनबीसी न्यूजका अनुसार सिक्रेट सर्भिस सञ्चालनसँग परिचित दुई स्रोतहरूले आक्रमणकारीले प्रयोग गरेको भवनको छत पहिले नै असुरक्षित मानिएको जानकारी प्राप्त भएको छ ।

रसेल भन्छन् “यो सम्भव छ कि सिक्रेट सर्भिस एजेन्टहरूले यो भवन खतरनाक हुन सक्छ भन्ने निर्णय गरिसकेका हुन सक्छन् । उनीहरूले स्थानीय अधिकारीहरूलाई उक्त भवनमा पहुँच रोक्न सिपाहीहरू तैनाथ गर्न अनुरोध पनि गरेको हुन सक्छ।”

उनी भन्छन्, ‘कारण जेसुकै होस्, त्यो हुन सकेन ।”

अमेरिकी सेनामा २१ वर्षसम्म प्याराट्रूपर र रेन्जरको रूपमा काम गरेका थोमस ग्लेसन यस घटनाका प्रत्यक्षदर्शी हुन् । “त्यहाँ लामो दूरीको खतराहरू विरुद्ध थप सुरक्षा हुनुपर्थ्यो,” उनी भन्छन्।

उनी थप भन्छन्, “दूरी र सुविधालाई ध्यानमा राख्दै यदि कसैले ट्रम्पको हत्या गर्ने प्रयास गरिरहेको थियो भने त्यो ठाउँ उसको लागि सबैभन्दा उपयुक्त ठाउँ थियो।”

यस घटनाको अनुसन्धानको मुख्य जिम्मेवारी अमेरिकाको संघीय अनुसन्धान एजेन्सी एफबीआईको छ। एफबीआईले यो जिम्मेवारी लिएको छ। यसबाहेक सदन र सिनेट दुवैबाट धेरै छानबिन हुनेछ।

अमेरिकी होमल्यान्ड सेक्युरिटी सेक्रेटरी अलेजान्ड्रो मेयोर्कासले यो सुरक्षाको ‘विफलता’ भएको बताएका छन्। “यस्तो घटना दोहोरिन दिन सकिँदैन,” उनले सीएनएनलाई भने।

अमेरिकी सिक्रेट सर्भिस निर्देशक किम्बर्ली चेटलले सोमबार उनको एजेन्सीले संघीय र स्थानीय प्रहरीसँग “यो घटनामा के भयो, कसरी भयो र हामी भविष्यमा यस्तै घटनाहरू कसरी रोक्न सक्छौं” भन्ने निश्चित गर्न काम गरिरहेको बताएकी छिन् ।

उनले यस घटनाको सम्बन्धमा हुने कुनै पनि अनुसन्धानमा आफूले सहयोग गर्ने बताइन् ।

एबीसीलाई दिएको अन्तर्वार्तामा उनले भनिन्, ‘यस घटनाको जिम्मेवारी ममाथि छ।’ केही सांसदले उनको राजीनामा मागिरहेका छन् तर उनले त्यसो नगर्ने बताएकी छन् ।

चेटलले जुलाई २२ मा निरीक्षण र जवाफदेहिता समितिको सामना गर्नेछिन्।

समितिका रिपब्लिकन नेताहरूले सिक्रेट सर्भिसलाई आन्तरिक सञ्चार, अडियो र भिडियो रेकर्डिङ, स्थानीय एजेन्सीहरूलाई पठाइएका सन्देशहरू, नक्साहरू र घटना पूर्व मूल्याङ्कनहरू सहित प्रमाणहरू पेश गर्न आग्रह गरेका छन्।