काठमाडौं। एलन मस्कको कम्पनी स्पेसएक्सको पोलारिस डन मिशनमा दुई अन्तरिक्ष यात्रीहरूले पृथ्वीबाट करिव सात सय किलोमिटर माथि स्पेसवाक गरेका छन्। स्पेसवाकको समयमा अन्तरिक्षयानको गति २५ हजार किलोमिटर प्रतिघण्टा थियो। निजी अन्तरिक्ष यानबाट गरिएको यो पहिलो स्पेसवाक हो।

पोलारिस डन मिसन १० सेप्टेम्बरमा सुरु भएको थियो। यस मिसनमा ४ जना अन्तरिक्ष यात्री अन्तरिक्षमा गएका छन्। यी मध्ये दुई अन्तरिक्ष यात्री, मिसन कमाण्डर जेरेड इसेकम्यान र मिसन विशेषज्ञ साराह गिलिस, करिब १० मिनेटको लागि अन्तरिक्ष वाकको लागि बाहिर गएका थिए। स्पेसवाक पछि, अन्तरिक्ष यानको ह्याच बन्द भयो। यो ५ दिने मिसनमा अन्तरिक्ष यात्रीहरू ५० वर्षभन्दा बढी समयदेखि कुनै पनि अन्तरिक्ष यात्री नपुगेको कक्षमा पुगेका छन् । मस्कको कम्पनीको फाल्कन–९ रकेटबाट मिसन प्रक्षेपण गरिएको थियो।

स्पेसवाक अघि, चालक दलले ‘प्रि-ब्रेथ’ प्रक्रिया गरेका थिए। यस प्रक्रियामा, केबिन शुद्ध अक्सिजनले भरिएको थियो र नाइट्रोजनको सूक्ष्म कणहरू पनि हटाइएको थियो । यदि नाइट्रोजन अन्तरिक्ष यात्रीको रगतप्रवाहमा पुग्छ भने तिनीहरू अन्तरिक्षमा हुँदा यसले रक्त प्रवाहमा अवरोध ल्याउन सक्छ। यसले डिकम्प्रेसन रोग पनि निम्त्याउन सक्छ। यसमा चापमा तीव्र कमीका कारण रगत वा तन्तुमा हावाका बुलबुले बन्छन्।

यस मिशनको उद्देश्य पहिलो निजी बाह्य गतिविधि (स्पेसवाक) थियो । साथै मानव स्वास्थ्य सम्बन्धी ३६ वटा अनुसन्धान र प्रयोग पनि गरिनेछ । यसबाहेक, स्टारलिंकको लेजरमा आधारित सञ्चार अन्तरिक्षमा परीक्षण गरिनेछ।

यो पहिलो पटक हो कि दुई स्पेसएक्स कर्मचारीहरू पोलारिस डन मिशनको हिस्सा हुन् । फाल्कन ९ एक पुन: प्रयोज्य, दुई-चरण रकेट हो जुन स्पेसएक्सद्वारा अन्तरिक्ष यात्रीहरू र पेलोडहरू पृथ्वीको कक्षा र त्यसभन्दा बाहिर लैजानको लागि डिजाइन गरिएको हो।

ड्र्यागन स्पेसक्राफ्टले ७ अन्तरिक्ष यात्रीहरूलाई अन्तरिक्षमा लैजान सक्षम छ । यो एकमात्र निजी अन्तरिक्ष यान हो, जसले मानिसहरूलाई अन्तरिक्ष स्टेशनमा लैजान्छ र तिनीहरूलाई फिर्ता ल्याउँछ।

ड्र्यागनको पहिलो परीक्षण उडान २०१० मा भएको थियो । पोलारिस कार्यक्रम: पोलारिस डन तीन योजनाबद्ध मिशन मध्ये पहिलो हो । यदि सबै योजना अनुसार हुदै गएमा तेस्रो पोलारिस उडान स्टारशिपको पहिलो चालक दल मिशन हुनेछ । स्टारशिप संसारको सबैभन्दा शक्तिशाली रकेट हो, जसको परीक्षण भइरहेको छ।