काठमाडौं। महान वैज्ञानिक अल्बर्ट आइन्स्टाइनले परमाणु ऊर्जाको खोजी गरेर संसारलाई ठूलो उपहार दिएका छन्। मानिसहरूले उनलाई महान् वैज्ञानिकको रूपमा मात्र नभई मानवताको लागि उनको योगदानको लागि पनि सम्झन्छन्। त्यसैले उनीहरूसँग सम्बन्धित सबै कुरालाई अमूल्य मानिन्छ।

भर्खरै उनको एउटा ऐतिहासिक पत्र लिलामी हुँदा अप्रत्याशित रूपमा ठूलो मूल्यमा बिक्यो। यो पत्रमा अल्बर्ट आइन्स्टाइनले हस्ताक्षर गरेका थिए। यो पत्र ३.९ मिलियन डलर (लगभग ५२ करोड रूपैयाँ) मा बिक्यो। यो पत्र सन् १९३९ मा तत्कालीन अमेरिकी राष्ट्रपति फ्र्याङ्कलिन डी रुजवेल्टलाई लेखिएको थियो।

यस पत्रमा आइन्स्टाइनले आणविक हतियारको सम्भावनाबारे चेतावनी दिएका थिए। पत्रमा अमेरिकालाई आणविक ऊर्जालाई हतियारको रूपमा प्रयोग गरिने खतराबारे अध्ययन गर्न सल्लाह दिइएको थियो। तर, यही पत्रले दोस्रो विश्वयुद्धको समयमा परमाणु बमको निर्माणको लागि बाटो खोल्यो।

अल्बर्ट आइन्स्टाइनले लेखेको पत्रलाई लिएर सामाजिक सञ्जालमा चर्चा चलिरहेको छ । जसमा उनले भविष्यवाणी गरेका थिए। उनको भविष्यवाणी परमाणु हतियारको बारेमा थियो। आइन्स्टाइनले भविष्यमा यो संसारका लागि निकै खतरनाक साबित हुनसक्ने बताएका थिए।

यो पत्र न्यूयोर्कमा फ्रान्कलिन डी रुजवेल्ट पुस्तकालयको संग्रहमा थियो। पत्रमा आइन्स्टाइनले जर्मनीले आणविक हतियार बनाउने दिशामा काम गर्ने सम्भावना व्यक्त गरेका थिए।

आणविक भौतिकविज्ञानमा भएको पछिल्लो प्रगतिलाई प्रकाश पार्दै उनले युरेनियमलाई नयाँ र महत्वपूर्ण ऊर्जा स्रोतमा परिणत गर्न सकिने बताएका थिए। उनले यो ऊर्जा निकै शक्तिशाली बम बनाउन प्रयोग गर्न सकिने चेतावनी दिएका थिए।

यो पत्रले अमेरिकी सरकारलाई आणविक विखंडनमा आफ्नो अनुसन्धानलाई तीव्रता दिन विश्वस्त बनायो । जसको परिणामस्वरूप म्यानहट्टन परियोजना सुरू भयो। यो परियोजनाले संसारलाई एटम बम दिएको थियो।

बिजनेश इनसाइडरका अनुसार लिलामीमा बिक्री भएको यो पत्र निजी स्वामित्वमा थियो । यो माइक्रोसफ्टका सह-संस्थापक पल एलेनको संग्रहको हिस्सा थियो।

जसले यसलाई २००२ मा २.१ मिलियन डलरमा किनेका थिए। पहिले यो प्रकाशक माल्कम फोर्ब्सको स्वामित्वमा थियो, जसले यसलाई भौतिकशास्त्री लियो सिलार्डको सम्पत्तिबाट किनेका थिए।

आइन्स्टाइनले अमेरिकी परमाणु कार्यक्रमलाई अगाडि बढाउन महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका थिए, पछि उनले यसलाई आफ्नो ‘सबैभन्दा ठूलो गल्ती’ भनेका थिए ।