काठमाडौं। चीनले सोमबार ताइवान र यसको वरपरका टापुहरूमा ठूलो मात्रामा सैन्य अभ्यास गरेको छ। यस अभ्यासमा १२५ विमान, विमानवाहक ‘लियानिङ’ र अन्य जहाजले भाग लिएका थिए। अभ्यासमा, प्रमुख बन्दरगाहहरू घेराबन्दी गरिएको थियो। जसका कारण ताइवानमा तनाव बढेको छ।

बेइजिङले ताइवानमाथि चीनको सार्वभौमसत्ताको दाबी स्वीकार गर्न अस्वीकार गरेकोमा ताइवानका राष्ट्रपति लाइ चिङ-टे विरुद्ध सैन्य अभ्यासलाई दण्डात्मक कारबाही भएको बेइजिङले बताएको छ।

यो अभ्यास ताइवानको राष्ट्रिय दिवसको चार दिनपछि भएको थियो। राष्ट्रिय दिवसमा आफ्नो सम्बोधनमा राष्ट्रपति लाइ चिङ-तेले चीनलाई ताइवानको प्रतिनिधित्व गर्ने अधिकार नभएको बताए। उनले मर्जर वा अतिक्रमणको सधैं विरोध गर्ने बताए।

चीनको ताइवान मामिला कार्यालयले एक विज्ञप्तिमा लाइ चिङ-टेको स्वतन्त्र ताइवानको झुटो दाबीको लागि यो कडा सजाय भएको बताएको छ। उही समयमा, ताइवानको रक्षा मन्त्रालयले ताइवानको हवाई क्षेत्रमा ९० विमान, हेलिकप्टर र ड्रोन लगायतका लडाकु विमानहरू देखिएको बताएको छ। सामुद्रिक आवतजावत पनि सामान्य रुपमा चलिरहेको मन्त्रालयले जनाएको छ।

यो अवस्थामा ताइवानले आफ्नो सैन्य बलले निश्चित रूपमा चीनबाट आउने खतरालाई उचित रूपमा सामना गर्ने बताएको छ। ताइवानको सुरक्षा परिषद्का महासचिव जोसेफ वुले ताइपेईमा आयोजित एक कार्यक्रममा अन्य देशलाई बल प्रयोग गरेर धम्की दिनु संयुक्त राष्ट्र संघको बडापत्रको आधारभूत भावनाको उल्लङ्घन भएको बताए । ताइवानको राष्ट्रपति कार्यालयले चीनले सैन्य उक्साहट बन्द गर्नुपर्ने बताएको छ । यसले क्षेत्रीय शान्ति र स्थायित्वमा हानि पुर्याइरहेको छ।

चीनको राज्य प्रसारक सीसीटीभीले ताइवान वरपरका छ वटा ठूला क्षेत्रहरू देखाइएको नक्सा देखाएको छ जहाँ सैन्य अभ्यासहरू सञ्चालन गरिएको थियो । थप रूपमा, ताइवान वरपरका टापुहरू वरपर घेराहरू बनाइएको थियो । यस अभ्यासका लागि चीनले आफ्नो विमान वाहक लियानिङ प्रयोग गरेको थियो। सीसीटीभीमा जे-१५ लडाकु विमान पनि उडिरहेको देखाइएको छ ।

पीपुल्स लिबरेशन आर्मी (पीएलए) को पूर्वी थिएटर कमाण्डका प्रवक्ता वरिष्ठ क्याप्टेन लेफ्टिनेन्ट जीले सोमबार साँझ अभ्यास सफलतापूर्वक सम्पन्न भएको बताए । उनले यो अभ्यासमा नौसेना, सेना, वायुसेना र मिसाइल कोर सबैको सहभागिता रहेको बताए।

चीनको परराष्ट्र मन्त्रालयका प्रवक्ता माओ निङले एक पत्रकार सम्मेलनमा ताइवानलाई सार्वभौमसत्ता सम्पन्न देशको रूपमा मान्यता दिन अस्वीकार गर्ने भएकाले ताइवानसँगको सम्बन्धलाई चीनले कूटनीतिक मुद्दा मान्न नसक्ने बताए । उही समयमा, ताइवानको रक्षा मन्त्रालयले समुद्रमा तोकिएका स्थानहरूमा युद्धपोतहरू तैनाथ गरेको छ ताकि निगरानी गर्न सकियोस् । सोमबार बिहानसम्म आफ्नो देशले २५ चिनियाँ लडाकु विमान र सातवटा युद्धपोत ट्र्याक गरेको मन्त्रालयले जनाएको छ । यद्यपी उनले ती कुन प्रकारका विमान हुन् भन्ने खुलाएनन् ।