काठमाडौं । इरान शरिया कानूनमा आधारित देश हो जसले धार्मिक विश्वासहरूलाई कडाईका साथ पालना गर्दछ र लागू गर्दछ। कपडादेखि पूजासम्म, इरानमा धेरै कडा नियमहरू छन् जसले मानिसहरूको सार्वजनिक जीवनलाई नियन्त्रण गर्दछ।

सरकारले यी नियमहरूमा कडा निगरानी राख्छ र उल्लङ्घन गर्नेलाई कडा सजाय दिइन्छ। तर आइतबार यो कट्टरपन्थी देशको एउटा भिडियो सार्वजनिक भयो जसले सबैलाई स्तब्ध बनाएको छ । यो भिडियोले दुई वर्षअघि इरानमा भएको हिजाब क्रान्तिको सम्झना ताजा बनायो।

हातमा किताब र टाउको छोपेका छात्राहरूका बीचमा इरानको एउटा विश्वविद्यालयको क्याम्पसमा एउटी छात्रा आफ्नो भित्री पोशाक मात्र लगाएर हिँडिरहेकी थिइन्। उनले इस्लामिक पोशाकको विरोधमा भित्री पोशाकमा हिँडेको दावी गरिएको थियो ।

अहिले सामाजिक सञ्जालमा मानिसहरु आहाउ दराइ नामकी ती युवतीको समर्थनमा आएका छन् । दुई वर्षअघि प्रहरी हिरासतमा मृत्यु भएकी महसा अमिनीको पक्षमा पनि सामाजिक संजाल प्रयोगकर्ताहरी यसैगरी उभिएका थिए । उनलाई ‘हिजाब राम्ररी नलगाएको’ भन्दै इरानको नैतिक प्रहरीले पक्राउ गरेको थियो।

इरानमा हिजाब राम्रोसँग नलगाएको कारण जेल हाल्न सकिन्छ । यस प्रकारको विरोध इरानी शासनका लागि प्रत्यक्ष चुनौती हो। यस्तो अवस्थामा यो आन्दोलनपछि आहाउ दराइलाई के भयो र अहिले उनी कहाँ छन् भन्ने प्रश्न उठेको छ । विदेशी सञ्चारमाध्यमका अनुसार युनिभर्सिटीका सुरक्षा गार्डहरूले हिजाब नलगाएको भन्दै हिंसात्मक रूपमा रोकेपछि विरोधमा ती महिलाले लुगा फुकालेकी थिइन्।

यो घटना तेहरानको इस्लामिक आजाद विश्वविद्यालयको शाखामा भएको हो । जानकारीका अनुसार अर्को भिडियोमा सुरक्षाकर्मीले उनलाई घेरेर कारमा धकेलेको देखिन्छ । एक इरानी अखबारलाई उद्धृत गर्दै एबीसी न्यूजले उक्त महिलालाई पहिले प्रहरी चौकीमा लगियो र त्यसपछि मनोचिकित्सक केन्द्रमा पठाइएको बताएको छ ।

विश्वविद्यालयका प्रवक्ताले भने, ‘हामी यस कार्यको पछाडिको ‘वास्तविक उद्देश्य’ पत्ता लगाउने प्रयास गरिरहेका छौं ।’ इरानमा प्रदर्शनकारीहरूलाई मनोचिकित्सा केन्द्रहरूमा पठाउने इतिहास छ। एम्नेस्टी इन्टरनेशनलले अधिकारीहरूलाई तुरुन्तै महिलालाई रिहा गर्न आग्रह गरेको छ ।

ती महिला मानसिक स्वास्थ्य समस्याबाट ग्रसित रहेको युनिभर्सिटीका अधिकारीहरुले बताएका छन् । पोस्टमा प्रहरी प्रतिवेदनलाई उद्धृत गर्दै उनीहरूले विद्यार्थी ‘गम्भीर मानसिक दबाब’मा रहेको र मानसिक विकारबाट पीडित रहेको बताए । सामाजिक सञ्जालमा विभिन्न दाबी गरिँदै छ तर अहिलेसम्म प्राप्त जानकारी अनुसार ती महिला इरानको मनोचिकित्सक केन्द्रमा छिन् भनिएको छ । यद्यपि यो पुष्टि हुन सक्दैन।