टोकियो। जापानको १००० वर्ष पुरानो वाइन अब युनेस्कोको सांस्कृतिक सम्पदा सूचीमा समावेश गरिएको छ, यसलाई ऐतिहासिक र सांस्कृतिक उपलब्धि बनाउँदै छ। यो रक्सीको नाम “सेक” हो, जसलाई जापानको पुरातन परम्परा र सांस्कृतिक सम्पदाको प्रतीक मानिन्छ।

यो मदिराले जापानको चाडपर्व र अनुष्ठानमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने मात्र होइन, यसलाई उत्पादन गर्ने प्रक्रिया पनि निकै कठिन छ । युनेस्कोले यसलाई सांस्कृतिक सम्पदा घोषणा गरेपछि यो वाइन अहिले विश्वका लागि महत्वपूर्ण सम्पदा बनेको छ ।

जापानमा यो रक्सीको इतिहास धेरै पुरानो छ। इतिहासकारहरू विश्वास गर्छन् कि साके लगभग १००० वर्ष पहिले उत्पत्ति भएको थियो र ८औं शताब्दीदेखि मातेको छ, यसलाई सुरुमा दुष्ट आत्माहरूलाई जोगाउन एक शक्तिशाली पेय मानिएको थियो।

तर पछि यसलाई जापानको ११ औं शताब्दीको प्रसिद्ध उपन्यास ‘द टेल अफ गेन्जी’ मा विशेष पेयको रूपमा चित्रण गरिएको थियो। जापानका लागि युनेस्कोका राजदूत ताकाहिरो कानोले साकेलाई जापानी संस्कृतिको “ईश्वरीय उपहार” भन्दै यसको महत्त्वबारे बताए।

“सेक” बनाउने प्रक्रिया पनि धेरै रोचक र श्रमसाध्य छ। यसलाई बनाउन मुख्यतया चामल, पानी, खमीर र कोजी (चामलको फंगस) प्रयोग गरिन्छ, जसले चामलको स्टार्चलाई चिनीमा परिणत गर्छ, जसरी बियर बनाउन माल्टिङ हुन्छ।

“सेक” उत्पादन दुई महिना लामो प्रक्रिया हो, जसमा चामललाई बाफ बनाउने, त्यसपछि प्रत्येक घण्टा हलचल गर्ने र अन्तमा थिचेर “सेक” बनाउने प्रक्रिया हो। यो प्रक्रिया समय खपत मात्र होइन, शारीरिक रूपमा पनि चुनौतीपूर्ण छ। “सेक” जापानी चाडपर्व र धार्मिक समारोहहरूको अभिन्न अंग हो र यसलाई राम्रो स्वास्थ्य, समृद्धि र खुशीको प्रतीकको रूपमा पिउने गरिन्छ।

यसका साथै साउको निकासी पनि ठूलो व्यवसाय बनेको छ । अमेरिका र चीन प्रमुख बजार भएकाले जापानमा प्रत्येक वर्ष २६ करोड ५० लाख डलरसम्म कारोबार हुने गरेको जापानी साक उत्पादक संघले जनाएको छ ।

उसका अनुसार, जापानमा साकको व्यापार निरन्तर बढ्दै गएको छ र यसको निर्यातले पनि जापानको अर्थतन्त्रलाई धेरै फाइदा पु¥याइरहेको छ । यो पेय मात्र होइन, जापानको सांस्कृतिक सम्पदाको प्रतीक बनेको छ, जसको अहिले विश्वभर प्रशंसा भइरहेको छ।