काठमाडौं। नुहाउनु हाम्रो जीवनको एक महत्त्वपूर्ण भाग हो। नुहाउनाले शरीरमा रहेको ब्याक्टेरियालाई मात्र नष्ट गर्दैन, नुहाउँदा मानसिक स्वास्थ्यमा पनि सुधार हुन्छ ।

वास्तवमा हरेक मौसममा नुहाउनु आवश्यक हुन्छ । तर जाडो मौसममा मानिसहरु नुहाउन डराउँछन् । जाडोमा चिसो हावाको कारण नुहाउन डराउनु सामान्य कुरा हो तर यदि तपाई सधैँ नुहाउन डराउनुहुन्छ भने यो तपाईको लागि समस्या बन्न सक्छ ।

स्वास्थ्य विज्ञहरुका अनुसार दैनिक नुहाउन डराउनु एक प्रकारको मानसिक समस्या हो । मेडिकल भाषामा यसलाई एब्लुटोफोबिया भनिन्छ। एब्लुटोफोबियाबाट पीडित मानिसहरू नुहाउन, हात धुन र अनुहार धुन डराउँछन्।एब्लुटोफोबिया के होरु एब्लुटोफोबियाका लक्षणहरू के हुन् र यसलाई रोक्न के गर्नुपर्छ भन्ने बारे थप जानकारीको लागि हामीले मनोचिकित्सकसँग कुरा गरेका छौं।

एब्लुटोफोबिया के हो ?
मनोचिकित्सक अनुसार एब्लुटोफोबिया एक प्रकारको मानसिक अवस्था हो । यो समस्याबाट पीडित व्यक्तिलाई नुहाउन गाह्रो हुन्छ। नेशनल इन्स्टिच्युट अफ मेन्टल हेल्थ ट्रस्ट स्रोतका अनुसार एब्लुटोफोबियाले पुरुषभन्दा महिलालाई बढी असर गर्छ। जुनसुकै उमेरमा जुनसुकै व्यक्तिले पनि यो मानसिक समस्याको सामना गर्न सक्छ। नेशनल इन्स्टिच्युट अफ मेन्टल हेल्थका अनुसार एब्लुटोफोबियाले पुरुषभन्दा महिलालाई बढी असर गर्न सक्छ। यो कुनै पनि उमेर मा हुन सक्छ। एब्लुटोफोबियाबाट पीडित व्यक्तिहरू नुहाउन जाँदा चिन्ता, घबराहट, मुटुको धड्कन बढ्ने, पसिना आउने र कहिलेकाहीँ चक्कर लाग्ने जस्ता लक्षणहरू देखिन थाल्छन्। जब कुनै व्यक्ति नुहाउने वा पानीमा जाने सोच्छन्, उसलाई यी लक्षणहरू महसुस हुन्छन्। यसको पछाडिको कारण सामान्यतया बाल्यकालमा पानीसँग सम्बन्धित केही डर वा आघात हुन सक्छ।

एब्लुटोफोबिया को कारण:
-बाल्यकालका केही नराम्रो अनुभवः प्रायः बाल्यकालमा केही व्यक्तिहरूसँग नुहाउने खराब अनुभव जोडिएको हुन्छ, जसले ठूलो भएपछि पनि सताउन सक्छ।
डिप्रेसन, एन्जाइटी, तनाव वा ओसीडीबाट पीडित व्यक्तिहरूलाई पनि नुहाउँदा यो समस्या हुन सक्छ।

-कतिपयलाई बाल्यकालदेखि नै यस्तो वातावरण मिल्छ, जसमा उनीहरू सरसफाइबाट टाढा रहन्छन् वा आफूलाई सफा नगर्ने जस्ता बानीहरू अपनाउँछन्।

यो रोग को उपचार के हो?
यो नुहाउने फोबियाबाट छुटकारा पाउन चिकित्सकको सल्लाह लिइन्छ । यसमा थेरापीसँगै परामर्श, जीवनशैलीमा परिवर्तन, ध्यान र योग गर्न सकिन्छ।