काठमाडौं। संसारमा धेरै प्रकारका क्यान्सरहरू छन्, जसमध्ये महिलाहरूमा स्तन क्यान्सर धेरै सामान्य छ। यसका केसहरू निरन्तर बढिरहेका छन्। यसले महिलाहरूलाई सबैभन्दा बढी असर गर्छ।

क्यान्सरको सुरुवाती चरणमा उपचार सम्भव छ, तर जब यो तेस्रो र चौथो चरणमा पुग्छ, यसको उपचार सुरु गर्न र यसबाट निको हुन धेरै गाह्रो हुन्छ।

तर, स्तन क्यान्सरको लागि राम्रो उपचार, उचित औषधि, केमोथेरापी, विकिरण थेरापी आदि दिइयो भने बिरामी निको हुन सक्छ। यदि धेरै ढिलाइ भयो भने धेरै महिलाहरूले ज्यान पनि गुमाउनु पर्छ।

महिलाहरूमा स्तन क्यान्सरको प्रारम्भिक लक्षणहरूः

यसको सुरुवाती लक्षणहरू पहिलो चरणमै पहिचान गरी उपचार सुरु गरियो भने, बिरामीले नयाँ जीवन पाउँछ। धेरै पटक मानिसहरूलाई यसको बारेमा सही जानकारी हुँदैन।

यसले गर्दा, उपचारमा ढिलाइ हुन्छ, जुनपछि विनाशकारी परिणाममा परिणत हुन्छ। सीके बिर्ला अस्पतालका डा। रोहन खण्डेलवाल भन्छन् कि स्तन क्यान्सर महिलाहरूमा सबैभन्दा सामान्य क्यान्सर हो। यो पुरुषहरूमा पनि हुन सक्छ।

यदि तपाईंले समयमै पहिचान गर्नुभयो भने, उपचार सही तरिकाले गरिन्छ र यो सफल हुने सम्भावना पनि उल्लेखनीय रूपमा बढ्छ। स्तन क्यान्सरका प्रारम्भिक लक्षणहरू यस प्रकार छन्।

–स्तन वा काखीमा गाँठो महसुस हुनु। यसमा सामान्यतया कुनै पीडा हुँदैन। सबै गाँठाहरू क्यान्सरयुक्त नहुने भए तापनि, यो क्यान्सर हो कि होइन भनेर थाहा पाउनको लागि जाँच गराउनुहोस्।

–स्तनको आकार वा आकारमा परिवर्तन आउनु पनि यसको संकेत हुन सक्छ। यसबाहेक, छाला रातो हुनु, खाल्डो पर्नु, स्तनको छाला सुन्तलाको बोक्रा जस्तो देखिनु स्तन क्यान्सरको प्रारम्भिक लक्षण हुन सक्छ।

–कहिलेकाहीँ, स्तन क्यान्सरको अवस्थामा, निप्पलबाट पानी बग्छ। यदि रगत वा अन्य तरल पदार्थहरू तन्किरहेको छ वा बगिरहेको छ भने, यो गम्भीर कुरा हो।

–यदि स्तन दुखाइ लामो समयसम्म रहिरहन्छ र महिनावारीसँग सम्बन्धित छैन भने, अवश्य जाँच गराउनुहोस्। काखीमा सुन्निएको वा बढेको लिम्फ नोडहरू स्तन क्यान्सरको संकेत हुन सक्छ।

स्तन क्यान्सरको उपचार

स्तन क्यान्सरको उपचार धेरै तरिकाले गर्न सकिन्छ। यसमा, पहिले शल्यक्रिया मार्फत ट्युमर हटाइन्छ। यसबाहेक, बिरामीलाई विकिरण थेरापी दिइन्छ। यसमा, घातक क्यान्सर कोषहरूलाई नष्ट गर्न विकिरण प्रयोग गरिन्छ। केमोथेरापी गरिन्छ, जसमा औषधि मार्फत क्यान्सर कोषहरू नष्ट गरिन्छ। तिनीहरूको वृद्धि रोक्छ। यसको उपचार हर्मोन थेरापीबाट पनि गर्न सकिन्छ। यसमा, एस्ट्रोजेन वा प्रोजेस्टेरोन हार्मोनको प्रभाव कम हुन्छ, जसले क्यान्सरको वृद्धिलाई नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्दछ।

कुन उमेरमा स्तन क्यान्सर हुने जोखिम बढी हुन्छः
–५० वर्षभन्दा माथिका महिलाहरूमा स्तन क्यान्सरको जोखिम बढी हुन्छ। यदि परिवारमा कसैलाई स्तन क्यान्सर भएको छ भने, यो हुने सम्भावना पनि बढ्छ।

–कहिलेकाहीं हार्मोनल कारणले पनि स्तन क्यान्सर हुन सक्छ। यसमा महिनावारी चाँडै सुरु हुनु र एस्ट्रोजेन हार्मोनको लामो समयसम्म सम्पर्कमा रहनु समावेश छ, जसले क्यान्सरको जोखिम बढाउन सक्छ।

–धेरै मदिरा सेवन गर्ने, व्यायाम नगर्ने, बढी तौल भएका महिलाहरूमा, विशेष गरी रजोनिवृत्ति पछि, स्तन क्यान्सरको जोखिम बढ्छ।

-स्तन क्यान्सरका यी लक्षण र कारणहरू थाहा पाएर, समयमै पहिचान गर्न सकियो भने उपचार सफल हुन सक्छ।