काठमाडौं। आजकल महिलाहरूले आफ्नो जागिर र कामको कारणले गर्दा आफ्ना बच्चाहरूलाई फर्मुला दूध दिन्छन्।

नयाँ आमाहरूले फर्मुला दूध खुवाउन निप्पल भएका बोतलहरू प्रयोग गर्छन्। निप्पल भएका बोतलहरू सुन्दर देखिन्छन्, तर यदि तिनीहरूको सरसफाइमा ध्यान दिइएन भने, यसले बच्चाको स्वास्थ्यलाई हानि पुर्‍याउन सक्छ।

प्रायः यस्तो देखिन्छ कि निप्पल भएको बोतल प्रयोग गरेर आफ्ना बच्चाहरूलाई दूध खुवाउने महिलाहरूले हप्तामा १ वा २ पटक पानीले पखाल्छन् वा बच्चाको दूधको बोतल साबुनले सफा गर्छन्। तर बच्चाको दूधको बोतल सफा गर्ने यो तरिका बिल्कुल गलत छ।

यदि बच्चाको दूधको बोतल राम्ररी सफा गरिएन भने, त्यसमा ब्याक्टेरिया र कीटाणुहरू विकास हुन्छन्। यदि तपाईंले यस्तो बोतलबाट बच्चालाई दूध खुवाउनुभयो भने, यसले बच्चालाई ज्वरो, पखाला र पेट सम्बन्धी रोगहरू निम्त्याउन सक्छ।

यदि तपाईंको घरमा पनि बच्चा छ र उसले बोतलबाट दूध पिउछ भने, आजको यस लेखमा हामी तपाईंलाई बोतल सफा गर्दा कस्ता कुराहरूमा ध्यान दिनुपर्छ भन्ने कुरा बताउन गइरहेका छौं, ताकि बच्चालाई कुनै पनि प्रकारको रोग नलागोस्।

बच्चाको बोतल धुँदा कस्ता कुराहरूमा ध्यान दिनुपर्छ?
बाल रोग विशेषज्ञले बच्चाको दूधको बोतल सफा गर्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरूको बारेमा यसो भन्छन्।

१.साबुन पानीले धुनुहोस्
बच्चालाई दूध खुवाएपछि बोतललाई तुरुन्तै साबुन र पानीले धुनुपर्छ। यसो गर्नाले बोतलमा अड्किएको दूधको अवशेषलाई राम्ररी सफा गर्न मद्दत गर्छ। बच्चाको दूधको बोतल बाहेक, यसको ढक्कन र निप्पल पनि हरेक पटक दूध खुवाएपछि धुनुपर्छ। बोतलको प्रत्येक भागलाई छुट्टाछुट्टै धुँदा, फोहोर राम्ररी हट्छ र तपाईंले हरेक पटक दूध पिउनको लागि सफा बोतल पाउनुहुन्छ।

२.ब्रस प्रयोग गर्नुहोस्
आफ्नो बच्चाको दूध चुसाउने बोतलको छेउ सफा गर्न सधैं विशेष ब्रस प्रयोग गर्नुहोस् ताकि त्यसमा कुनै पनि फोहोर वा दूध जम्मा नहोस्। बजारमा धेरै यस्ता ब्रशहरू उपलब्ध छन् जुन बच्चाको दूधको बोतल सफा गर्नको लागि मात्र हुन्। ब्रसले बोतलको सबै कुना सफा गर्नुहोस्, जसले गर्दा कीटाणुहरूको सम्पर्कमा आउने सम्भावना कम हुन्छ। बच्चाको दूधको बोतलहरू धुन तपाईं सिलिकन वा प्लास्टिकको ब्रश प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ।

३. मनतातो पानीमा भिजाउनुहोस्
यदि तपाईंलाई लाग्छ कि बच्चालाई दूध खुवाएपछि, कुनै प्रकारको अवशेष बच्चाको दूधको बोतलमा जम्मा भएको छ र साबुन र ब्रशले राम्ररी सफा भइरहेको छैन भने, यस्तो अवस्थामा यसलाई मनतातो पानीमा भिजाउनुहोस्। दूधको बोतललाई तातो पानीमा १० मिनेट भिजाएर राख्दा फोहोर फुल्नेछ र ब्रसले सफा गर्दा फोहोर पूर्ण रूपमा बाहिर निस्कनेछ।

४. खुला हावामा सुकाउनुहोस्
धेरै आमाबाबुले बच्चालाई दूधको बोतल धोएपछि तुरुन्तै त्यसमा दूध खुवाउँछन्। यसो गर्नु बिल्कुलै गलत हो। बच्चाको दूधको बोतल धोइसकेपछि त्यसलाई जीवाणुमुक्त गर्नु महत्त्वपूर्ण छ। यति मात्र होइन, बोतललाई जीवाणुमुक्त गरेपछि खुला हावामा सुकाउनु पनि पर्छ। यदि तपाईंले आफ्नो बच्चालाई भिजेको बोतलमा खुवाउनुभयो भने, यसले ब्याक्टेरिया र संक्रमण निम्त्याउन सक्छ।

५.बोतललाई पानीमा उमाल्नुहोस्
विज्ञहरूका अनुसार, बच्चाको दूधको बोतललाई जीवाणुमुक्त गर्ने सबैभन्दा राम्रो तरिका भनेको बाफमा हाल्नु हो, तर धेरैजसो मानिसहरूको घरमा जीवाणुमुक्त गर्ने उपकरण हुँदैन। यस्तो अवस्थामा, तपाईंले बच्चाको दूधको बोतललाई २ देखि ४ मिनेटसम्म पानीमा उमालेर जीवाणुमुक्त गर्न सक्नुहुन्छ।