काठमाडौं । एक फुटबल रंगशालाको मर्मतसम्भारको क्रममा निर्माण कामदारहरूले मैदानको जमिनमुनिबाट सामूहिक चिहान फेला पारेका छन् । यसमा कम्तीमा १२९ वटा कंकाल भेटिएका छन्। विज्ञहरूले यी कंकालहरू लगभग २,००० वर्ष पहिले जर्मन जनजातिहरूसँगको युद्धमा मारिएका योद्धाहरूको हुन सक्ने विश्वास गर्छन् गरेका छन् ।

द इन्डिपेन्डेन्टको रिपोर्ट अनुसार अस्ट्रियाको भियना सहरको सिमरिङ जिल्लाको खेल मैदानमा मर्मत कार्य चलिरहेको बेला यो खोज भएको हो । निर्माण कम्पनीले ठूलो संख्यामा मानव अवशेषहरू फेला पार्यो र भियना संग्रहालयको पुरातत्व विभागलाई जानकारी दियो।

पछिल्ला उत्खनन र विश्लेषणले पत्ता लगाएअनुसार यो चिहान पहिलो शताब्दीको हो जुन रोमन साम्राज्यको अवधि थियो जब भियनाको क्षेत्र भिन्डोबोना भनिने प्रमुख सैन्य किल्लाको क्षेत्र थियो।

भियना पुरातत्व विभागकी प्रमुख क्रिस्टिना एडलर-वोल्फले यो खोजलाई जीवनमा एक पटक मात्र आउने अवसरको रूपमा वर्णन गरिन्। उनले भनिन् ‘त्यतिबेला रोमन साम्राज्यको युरोपेली भागहरूमा दाहसंस्कार सामान्य थियो, त्यसैले यस्ता चिहानहरू अत्यन्तै दुर्लभ छन्।’

चिहानमा भेटिएका कंकालहरूमा युद्धको समयमा लागेको चोटपटकका निशानहरू पाइएको छ । यसले यी मानिसहरू कुनै ठूलो युद्धमा मारिएका थिए र कुनै नरसंहार वा सजायको शिकार भएका थिएनन् भन्ने संकेत गर्छ । पीडितहरू सबै पुरुष थिए। धेरैजसो २० देखि ३० वर्षका थिए र उनीहरूको दाँत सामान्यतया राम्रो थियो।

पुरातत्वविद्हरूले चिहानबाट धेरै महत्त्वपूर्ण वस्तुहरू पनि बरामद गरेका छन्, जसमा छुरा, कवचका टुक्राहरू र रोमन सैन्य जुत्ता (क्यालिगे) का कीलाहरू समावेश छन्।

कंकालको कम्मरको हड्डीमा फसेको फलामको भाला पनि फेला परेको थियो, जसले त्यसबेलाको युद्धको क्रूरतालाई देखाउँछ। विज्ञहरू सामूहिक चिहानले वर्तमान भियना क्षेत्रमा भएको पहिलो ज्ञात युद्धको भौतिक प्रमाण प्रदान गर्न सक्ने बताउँछन् ।

अहिलेसम्म एउटा मात्र शव रोमी सिपाहीको भएको पुष्टि भएको छ। पुरातत्वविद्हरूको टोलीले डीएनए र स्ट्रन्टियम आइसोटोप विश्लेषण मार्फत बाँकी योद्धाहरू कुन पक्षका थिए भनेर पत्ता लगाउने प्रयास गरिरहेको छ।

भियना संग्रहालयका विज्ञहरूले यस हप्ता यस खोजको बारेमा पहिलो सार्वजनिक प्रस्तुति दिए, यसलाई “सैन्य सन्दर्भमा एक विनाशकारी घटना” सँग जोडे।