यही जुलाई २०२० मा मंगलग्रह अन्वेषणका लागि प्रक्षेपण गर्न लागिएको २०२० रोभर मिसन नासाको मंगल ग्रह अन्वेषण कार्यक्रमको एक हिस्सा हो र मंगलग्रहको रोबोटिक अन्वेषणको दीर्घकालीन प्रयास पनि हो।

पर्सिभरेन्स नाम दिएको यस मार्स २०२० रोभरमा एउटा सानो ’हेलिकप्टर’ पनि समावेश छ, जुन आकाशबाट मंगल ग्रह खोजको लागि डिजाइन गरिएको छ र यो हेलिकप्टर अर्को ग्रहमा शक्ति–नियन्त्रित उडान प्रयास गर्ने इतिहासको पहिलो विमान हुनेछ।

१ दशमलव ८ केजी पिण्ड भएको यस प्रयोगात्मक मंगल ग्रह हेलिकप्टर पृथ्वी पछाडि विश्वको आकाशमा चल्ने पहिलो रोटरक्राफ्ट हुनेछ। मानव इतिहासमा यो नै पहिलो मानव निर्मित हेलिकाप्टर हुनेछ जसले पृथ्वीबाट पर्सिभरेन्सका साथ टेक अफ गर्ने छ र मंगल ग्रहको आकाशमा उडान गर्ने छ। हेलिकप्टरमाथि सोलर प्यानल छ, काउन्टर घुमाउने ब्लेडहरूको रोटर प्रणाली, उनीहरूको मोटर्स, ब्याट्री, सर्किट बोर्डहरू छन्।

हेलिकप्टरमा यसको लिथियम–आयन ब्याट्री चार्ज गर्न सौर्य कोषहरू हुन्छन् र चिसो रातमा यसलाई न्यानो राख्नको लागि एक तताउने संयन्त्र हुन्छ। नासाले यसलाई मंगल ग्रहको बाताबरणले उड्डयनलाई कसरी असर गर्छ भनेर हेर्न प्रयोग गर्नेछन् र हामी हेलिकप्टर, ड्रोन र अन्य विमानहरू उडान गर्न सक्दछौं भनेर प्रमाणित गर्न सक्नेछन्। यसप्रकार हावामा उडेर क्यामेराले सुसज्जित हेलिकप्टरले आकाशबाट मंगलग्रह सर्वेक्षण गर्नेछ।

मंगलग्रहमा उडान गर्ने हेलिकप्टर भनेको पृथ्वीमा उडान गर्ने हेलिकप्टरजस्तै हो, तर मंगलग्रहमा पृथ्वीमा भन्दा एक तिहाई कम गुरुत्वाकर्षण र ९९ प्रतिशत कम हावा भएकोले थोरै भिन्नताहरू छन्।

मंगलग्रहमा उडान गर्ने हेलिकप्टर भनेको पृथ्वीमा उडान गर्ने हेलिकप्टरजस्तै हो, तर मंगलग्रहमा पृथ्वीमा भन्दा एक तिहाई कम गुरुत्वाकर्षण र ९९ प्रतिशत कम हावा भएकोले थोरै भिन्नताहरू छन्।

यसका ब्लेडहरू प्रति मिनेट लगभग ३०० रिभोल्युसनमा घुम्नेछन् जुन पृथ्वीको हेलिकप्टरभन्दा १० गुणा बढी हो। मंगल ग्रहको वातावरण पृथ्वीको एक प्रतिशतमात्र छ, त्यसैले जब यो हेलिकप्टर मंगल ग्रहको सतहमा हुन्छ, यो पृथ्वीबाट १००,००० फिट (३०४८० मीटर ) माथि भएको बराबर हुनेछ। २०२० रोभर मंगलग्रह पुगेको केही महिनापछि यस हेलिकप्टरले आफ्नो उडान सुरु गर्ने छ।

हेलिकप्टरमाथि सोलर प्यानल छ जसले सूर्यबाट आउने शक्तिलाई संचय गर्ने छ र यही शक्तिले हेलिकप्टरले प्रत्येकपटक ९० सेकेन्डसम्म केही परीक्षण उडानहरू गर्नेछ आकाशबाटै। नासाका अनुसार, पृथ्वीबाट कन्ट्रोल गरिने यस हेलिकप्टरको आफ्नो पहिलो ब्याट्री चार्ज र परीक्षणहरुपछि यसले आपÞm्नो उडान सुरु गर्ने छ। अर्को ग्रहको आकाशमा उडान गर्ने हेलिकप्टरको विचार रोमाञ्चक देखिन्छ जसको उद्देश्य मंगल ग्रहमा त्यस्ता विमानहरूको व्यवहार्यता र उपयोगिता प्रदर्शन गर्ने हो।

मंगलग्रह हेलिकप्टर हाम्रो भविष्यको विज्ञान, अन्वेषण, अन्वेषण र खोजीको अभियानको लागि एक महत्वपूर्ण अभियान हुनेछ। यो अभियान सफल हुने हो भने संयुक्त राज्य अमेरिका इतिहासमा पहिलो राष्ट्र हुने छ जसले मंगलग्रहमा हेलिकप्टर उडान गर्न सक्नेछ। यो रमाइलो र दूरदर्शी उपलब्धिले संयुत्तराज्य अमेरिका र संसारभरका युवाहरूलाई वैज्ञानिक र इन्जिनियर बन्न प्रेरित गर्नेछ र भविष्यमा अझ बढी खोजहरूका लागि मार्ग प्रशस्त गर्ने छ।

११७ वर्ष पहिले पहिलोचोटि सन् १९०३ मा राइट ब्रदर्सले प्रमाणित गरे कि पृथ्वीमा संचालित, निरन्तर र नियन्त्रित उडान सम्भव थियो, त्यसरी नै अमेरिकी अग्रगामीहरूको अर्को समूहले मंगलग्रहमा उडान सुरु गर्ने यो पहिलो हेलिकप्टर हुनेछ।