काठमाडौं। नेपाल सरकारले भारतले अतिक्रमण गरेको लिम्पियाधुरा, कालापनी, लिपुलेकसमेत समेटेर नयाँ नक्सा जारी गरेपछि नेपाल–भारत सम्बन्धमा चिसोपना बढेको छ। र भारतीयहरुले नेपालले चीनको उक्साहटमा नयाँ नक्सा जारी गरेको आरोप लगाउने गरेका छन्। दिल्लीस्थित नेपाली राजदूत निलाम्बर आचार्यले भारतलाई त्यसको कडा जवाफ फर्काएका छन्। भारतीय सञ्चार माध्यम टाइम्स अफ इण्डियासँगको कुराकानीमा उनले भनेका छन्, ‘हामी हामी अर्को देशसँगको सम्बन्धबारे अर्को देशसँग सम्बन्धमा खेती गर्दैनौं। एक अर्कासँग जोडिएको संसारमा, स्लग्नता एक शून्य खेल होईन।’

राजदूत आचार्यले कालापनी एक महत्वपूर्ण मुद्दा भएको भन्दै त्यसलाई छिटै समाधान गर्नुपर्नेसमेत बताएका छन्। उनले भनेकान छन्, ‘कालापानी मुद्दा महत्वपूर्ण मुद्दा हो, जुन चाँडै नै हल गर्न आवश्यक छ। सीमाको प्रश्न भावनात्मक रूपमा सहयोग गर्नेसँग जोडिएको छ। पहिलो, यो हाम्रो दायित्व हो कि हामीले द्विपक्षीय सम्बन्धको चापलाई समयमै र उचित तरिकाले सम्बोधन गर्नुपर्दछ र दोस्रो, हामीले यो पनि सुनिश्चित गर्नुपर्दछ कि कुनै खास मुद्दाहरूमा छिमेकी सम्बन्धको फराकिलो अवस्थालाई बिगार्न उत्साहित हुँदैन।’

उनले अगाडि भनेका छन्, ‘नेपालले वार्ताको माध्यमबाट सीमा समस्याको समाधानमा निरन्तर जोड दिइरहेको छ र वास्तवमा गत वर्षको डिसेम्बरमा काठमाडौंले यस विषयमा कुरा गर्न विदेश सचिवहरूको बैठकको मिति तोक्न नयाँ दिल्लीसँग सम्पर्क गरेको थियो। तर मिति तय हुन सकेन र मुद्दा बाँकी रहे।’

आचार्यले भनेका छन्, ‘यस सन्दर्भमा, यदि हामी यस मुद्दालाई सम्बोधन गर्न अघि बढाइरहेका थियौं भने बाँकी साना अंशहरूको समाधान गर्न गाह्रो हुँदैन। कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरामा नेपालको दावी भारतीय पक्षलाई थाहा छ। यी क्षेत्रहरु काली नदीको पूर्वमा अवस्थित छन् र यसैले सुगौलीको सन्धि अनुसार नेपालको हो। ’

भारत र नेपालको परम्परागत ‘रोटी–बेटी’ सम्बन्ध र उनीहरूको सीमा विवादमा पर्ने असरका बारे राजदूतले भने, ‘नेपाल–भारत सम्बन्ध कुनै खास मुद्दा वा खास क्षेत्रमा सीमित छैन। यी सम्बन्धको क्षेत्र र गहनता विशाल छ र परम्परागत सांस्कृतिक निकटताका साथै सार्वभौम समानता, पारस्परिक सम्मान र पारस्परिक लाभको संस्कार सिद्धान्तहरूको पालनाले यी सम्बन्धहरूलाई ठोस आधार प्रदान गर्दछ।’

अयोध्याका बारे प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले भर्खरको टिप्पणी गरेका थिए, जहाँ उनले भगवान रामको जन्मस्थल नेपालमा भएको दाबी गरेका थिए। उनको प्रतिक्रियामा आचार्यले भने, ‘हाम्रो विदेश मन्त्रालयले स्पष्ट पारिसकेको छ। प्रधानमन्त्रीले विशाल अनुसन्धान र अनुसन्धानको महत्त्व मात्र लेखेका थिए। रामायणले प्रतिनिधित्व गरेको सांस्कृतिक भूगोल। रामायणलाई नेपाली भाषामा लेख्ने कवि भानुभक्त आचार्यको जयंती मनाउन आयोजित कार्यक्रममा उनका टिप्पणी कुनै राजनीतिक विषयसँग जोडिएका थिएनन्। त्यहाँ अतिशयोक्तिको खेलमा संलग्न हुन आवश्यक छैन।