काठमाडौं । प्रकृतिसँगको छेडछाडका कारण ७० हजारभन्दा बढी जनसङ्ख्या भएको सहर जमिनमा गाडिने खतरा छ । बैज्ञानिकहरुले यो सहरको अस्तित्व अबको केहि बर्षमा लोप हुने चेतावनी दिएका छन् । वन फँडानीका कारण यहाँको जमिन खोक्रो भएको छ । जसका कारण लगातार पहिरो खस्नुका साथै विभिन्न ठाउँमा ठूला ठूला खाल्डाहरु बनिरहेका छन् ।

वास्तवमा, हामी ब्राजिलको उत्तर-पूर्वमा अवस्थित बुरिटिकुपु शहरको कुरा गर्दैछौं, जुन १९९४ मा स्थापित भएको थियो, जहाँ लगभग ७३ हजार मानिसहरू बस्छन्। तर पछिल्ला केही वर्षमा यो सहर वरपर जङ्गल यति धेरै काटियो कि यसले पृथ्वीलाई खोक्रो बनायो । जसको परिणाम यहाँ लगातार पहिरो खस्ने गरेको छ । यस्तो अवस्थामा आगामी दिनमा सहर जमिनमा गाडिने आशंका गरिएको छ ।

डेली मेलका अनुसार हालै, बुरिटिकुपु सहरको एकदमै नजिक, पृथ्वी अचानक विस्फोट भयो र २३० फिट (७० मिटर) गहिरो खाडल बनेको थियो। खाल्डो यति ठूलो थियो कि दर्जनौं घरहरू यसमा अटाउन सक्छन्। सामाजिक सञ्जालमा पनि त्यसका तस्विरहरु आएका छन् ।

तर, यो पहिलो पटक भने होइन । यसअघि पनि यस्ता धेरै घटना बाहिर आएका छन् । अहिलेसम्म ९७८ फिट (२९८ मिटर) भन्दा बढीको २५ वटा खाल्डाहरू परेका छन् । अहिलेको अवस्थालाई हेर्दा अहिले नै सम्हालिएन भने आगामी ३०–४० वर्षमा पृथ्वीले सिङ्गो सहरलाई निल्ने चेतावनी दिएका छन् । यसैबीच अवस्था हेर्दै सरकारले यसलाई ‘सार्वजनिक विपद्’ घोषणा गरेको छ ।

वन फँडानीका कारण बुरीटिकुपुको माटोले पानी समात्न नसकेको बताइएको छ । माटो सुक्खा र कमजोर बन्दै गएको छ र पहिरो निम्त्याउँछ। यस वर्षको अविरल वर्षाले अवस्था झनै गम्भीर बनेको छ । धेरै हदसम्म योजनाविना सहर बसाउनु पनि यसका लागि जिम्मेवार छ ।

वातावरणविद् अगस्टोले विगत १० वर्षमा सहरका ५० भन्दा बढी घर पृथ्वीमा डुबेको बताए । करिब ४१ प्रतिशत वन काटिए पनि नियन्त्रण हुन सकेको छैन । अहिलेसम्म ७ जनाको ज्यान गएको बताइएको छ ।

ब्राजिलमा वन फँडानीले अमेजन वर्षावनलाई खडेरी, आगलागी र पहिरोबाट पुन: प्राप्ति गर्न गाह्रो बनाएको छ। समस्या झन् विकराल बन्दै गएको छ । गत वर्षको पहिलो ६ महिनामा न्यूयोर्क सहरभन्दा पाँच गुणा ठूलो क्षेत्र खाली गरिएको छ । यस अवधिमा सबैभन्दा धेरै वन विनाश भएको थियो।