काठमाडौं । अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाको टेस स्पेसक्राफ्टले दुईवटा एक्सोप्लानेट पत्ता लगाएको छ । जहाँ जीवनको सम्भावना छ । मानिस भविष्यमा त्यहाँ बस्न सक्छ। किनभने यी दुबै ग्रहहरू आफ्नो ताराबाट यति दूरीमा बसिरहेका छन् कि तिनीहरूमा जीवन फस्टाउन सक्छ।

यी दुवै ग्रह सुपर अर्थ हुन्। अर्थात् दुवै आकारमा पृथ्वीभन्दा ठूला छन् । जब टेस स्पेसक्राफ्ट अर्थात् ट्रान्जिटिङ एक्सोप्लानेट सर्भे स्याटेलाइटले हाम्रो सौर्यमण्डलबाट १३७ प्रकाश वर्ष टाढा रहेको रातो बौना तारा अर्थात् सूर्यजस्तो तारा टीओआइ-२०९५ लाई हेर्यो अचम्मलाग्दो तस्बिरहरू देखिए।

यो अन्तरिक्ष यानले कम प्रकाशको आधारमा ग्रह र ताराहरूको खोजी गर्दछ। किनकि हरेक ग्रह र ताराले कि त प्रकाश उत्सर्जन गर्दछ वा प्राप्त गर्दछ। टीओआइ-२०९५ ब्रह्माण्डको सबैभन्दा ठूलो ताराहरूको परिवारबाट आउँछ। यो हाम्रो घाम भन्दा चिसो छ। तर यसले धेरै विकिरण, पराबैंगनी र एक्स-रे तरंगहरू उत्सर्जन गरिरहेको छ।

टीओआइ-२०९५ बाट निस्कने विकिरणले नजिकका ग्रहहरूको वायुमण्डललाई नष्ट गर्न सक्छ। तर हामीले कुरा गरिरहेका दुई ग्रहहरू यति राम्रो दूरीमा छन् कि तिनीहरूको वायुमण्डल बनेको छ। पृथ्वीमा जस्तै त्यहाँ पानी पनि छ भन्ने अपेक्षा गरिएको छ । अर्थात् भविष्यमा यी दुवै ग्रहमा मानव बस्ती बनाउन सकिन्छ ।

यी दुई ग्रहहरूको नाम टीओआइ-२०९५ बी र टीओआइ-२०९५ सी हो। अहिले उनीहरुको थप अध्ययन भइरहेको छ । यसको ताराबाट टीओआइ-२०९५ बी को दूरी पृथ्वीबाट सूर्यको दूरीको दशांश हो। तर तारा सूर्य भन्दा चिसो छ, त्यसैले जीवन नजिकैको ग्रहमा फस्टाउन सक्छ। यो ग्रह हाम्रो पृथ्वी भन्दा १.३९ गुणा चौडा छ। तर यसको तौल पृथ्वीभन्दा ४.१ गुणा बढी छ। यो ग्रहले आफ्नो ताराको एक परिक्रमा १७.७ पृथ्वी दिनमा पूरा गर्छ।

दोस्रो ग्रह टीओआइ-२०९५ सी यसको सूर्यबाट अलि टाढा छ। यसको एक दिन हाम्रो २८.२ दिन बराबर छ। अर्थात् त्यो ग्रहको २४ घण्टा हाम्रो पृथ्वीको २८.२ दिन बराबर हुन्छ। यो हाम्रो पृथ्वी भन्दा १.३३ गुणा ठूलो छ। वजन ७.५ गुणा बढी छ। दुवै ग्रहको सतहको तापक्रम २४ देखि ७४ डिग्री सेल्सियसको बीचमा छ।

स्पेनको युनिभर्सिटी अफ ला लागुनाका खगोलविद् फेलिप मुर्गास भन्छन्, ‘हामी यी दुई ग्रहको थप अध्ययन गरिरहेका छौं । उनीहरुको बारेमा प्रारम्भिक अनुसन्धानले यहाँ जीवन सम्भव भएको देखाएको छ । यसैले हामी थप अनुसन्धान गर्दैछौं ताकि हामी अधिक र अधिक जानकारी प्राप्त गर्न सक्छौं। किनभने हाम्रो टेस स्पेसक्राफ्ट धेरै शक्तिशाली छ। उसले हामीलाई केही उत्कृष्ट डेटा पठाउँदै छ।’