काठमाडौं । एक यहुदी संगठनले अमेजन प्राइमलाई हालै रिलिज भएको बलिउड फिल्म ‘बवाल’ लाई आफ्नो स्ट्रिमिङ सेवा प्लेटफर्मबाट हटाउन आग्रह गरेको छ।

फिल्ममा यहुदीहरुको नरसंहार (होलोकास्ट)लाई ‘अर्थहीन ढंगले चित्रण गरिएको’ संगठनले आरोप लगाएको छ ।

सिमोन विसेन्थल सेन्टरले ‘लाखौं मानिसको योजनाबद्ध हत्या र यातना’ फिल्ममा निकै हलुका ढंगले देखाइएको बताएको छ ।

यो रोमान्टिक ड्रामा फिल्ममा जसरी होलोकास्टको प्रयोग गरिएको छ त्यसको भारतमा पनि धेरैले आलोचना गरेका छन् ।

तर चलचित्रका कलाकार तथा निर्देशकले यो आलोचनालाई अन्याय भएको बताएका छन् ।

यो चलचित्र गत शुक्रबार प्राइम भिडियोमा रिलिज भएको हो । नायकको प्रेमकथालाई नरसंहारसँग तुलना गरिएको दृश्य र संवादको सिनेमा समीक्षक र दर्शकले आलोचना गरेका छन् ।

फिल्मले ग्यास च्याम्बरको एउटा काल्पनिक दृश्य समावेश गर्दछ र नाजी नेता एडोल्फ हिटलर र अस्त्विज मृत्यु शिविरलाई उपमाको रूपमा प्रयोग गर्दछ।

कथामा चर्चित अभिनेता वरुण धवन र जान्हवी कपुरको मुख्य भूमिका रहेको छ । उनीहरु नवविवाहित र युरोप घुम्न गएको जोडीको भूमिका निर्वाह गरिरहेका छन् ।

हिरो एक इतिहास शिक्षक हुन् र उनको उद्देश्य इन्स्टाग्राम रील मार्फत दोस्रो विश्वयुद्धको बारेमा आफ्ना विद्यार्थीहरूलाई परिचय गराउनु हो। नायिका आफ्नो विवाह बचाउन अन्तिम प्रयास गर्दैछिन् ।

बलिउड प्रदर्शन ट्र्याक गर्ने वेबसाइटले ‘बवाल’लाई व्यावसायिक हिट घोषित गरेको छ। यस अनुसार अहिलेसम्म ६० देखि ७० लाख मानिसले हेरिसकेका छन् । बिहीबार, यो प्राइम भिडियो एपमा ‘टप टेन इन्डिया’ सूचीमा समावेश गरिएको थियो।

रिलिज भएदेखि नै यो फिल्म गलत कारणले चर्चामा छ । यसले धेरै सकारात्मक समीक्षाहरू प्राप्त गरेको छ, र धेरै आलोचकहरूले फिल्ममा नरसंहारको कल्पना र संवाद राम्रो नभएको भनेका छन् ।

एक दृश्यमा हिटलरलाई मानव लोभको प्रतिनिधित्व गर्न प्रयोग गरिएको थियो। जान्हवी कपुरले निभाएको यो पात्रले भन्छ, “हामी सबै सानो हिटलर हौं, हैन?”

अर्को प्रसंगमा नायिका भन्छिन् “हरेक सम्बन्ध आफ्नै अस्त्विजबाट जान्छ।” यो नाजी जर्मनीको सबैभन्दा ठूलो मृत्यु शिविरको सन्दर्भ हो जहाँ लगभग १० लाख यहूदी मारिएका थिए।

फिल्ममा यो डरलाग्दो शिविर पुन: निर्माण गरिएको थियो, जहाँ तिनीहरू दुवैलाई ग्यास च्याम्बरमा देखाइएको छ, जहाँ तिनीहरू वरपरका मानिसहरू निसास्सिरहेका छन् र चिच्याइरहेका छन्।

मंगलबार, यहूदी मानव अधिकार संगठन साइमन वेसेन्थल सेन्टरले एक विज्ञप्ति जारी गर्दै भने कि अस्त्विजलाई रूपकको रूपमा प्रयोग गर्नु हुँदैन किनभने यो खराबको लागि मानव क्षमताको एक उत्तम उदाहरण हो।

विज्ञप्तिमा भनिएको छ, ‘निर्देशक नितेश तिवारीले फिल्ममा नायकलाई हरेक सम्बन्ध आफ्नो अस्त्विजबाट गुज्रन्छ भन्न लगाएर ६० लाख मानिसको हत्यालाई खिल्ली उडाएका छन् र हिटलरद्वारा मारिएकाहरुको सम्झनालाई अपमान गरेका छन् ।”

उनका अनुसार ‘फिल्ममा नाजी डेथ क्याम्पका काल्पनिक दृश्यहरू चलचित्रमा प्रचारप्रसार गर्ने उद्देश्यले चलचित्र निर्माण गर्ने हो भने उनी सफल भएका छन् ।’

विज्ञप्तिमा अमेजन प्राइमलाई यस फिल्मको स्ट्रिमिङ तत्काल रोक्न र प्लेटफर्मबाट हटाउन भनिएको छ।

फिल्ममेकरले यस विषयमा अहिलेसम्म कुनै बयान दिएका छैनन्, तर धवनले यसअघि एउटा अन्तर्वार्तामा भनेका थिए कि हिन्दी फिल्ममा मानिसहरू सानातिना कुरामा ठूलै होहल्ला गर्छन् तर अङ्ग्रेजी फिल्ममा ठूला कुरामा केही बोल्दैनन् ।

निर्देशक नितेश तिवारीले फिल्मलाई यति नजिकबाट हेर्न नहुने बताउँदै आएका थिए कि हरेक दृश्यमा कुनै न कुनै समस्या देख्न सकिन्छ ।

१९४० देखि १९४५ को बीचमा दक्षिणी पोल्याण्डमा रहेको यस शिविरमा दोस्रो विश्वयुद्धमा करिब ११ लाख मानिस मारिएका थिए, जसमध्ये अधिकांश यहूदी थिए।

४० वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफलमा फैलिएको यस शिविरको निर्माण सन् १९४० मा सुरु भएको थियो ।

शिविरमा रोमा जिप्सीहरू, अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरू, समलिङ्गीहरू, पोल्याण्डका गैर-यहूदीहरू र सोभियत संघका कैदीहरू थिए।

अस्त्विज बर्केनाउ सोभियत संघको रेड आर्मीद्वारा २७ जनवरी १९४५ मा स्वतन्त्र भएको थियो।

सन् १९४७ मा यसलाई संग्रहालय बनाइयो। यसको मर्मतका लागि पैसा जुटाउन निकै संघर्ष गर्नुपरेको थियो ।

हत्या गर्नुअघि कैदीहरूलाई दिइने यातना र यातनासँग सम्बन्धित सम्झनाहरू संग्रहालयमा सुरक्षित राखिएको छ।

रूसी रक्षा मन्त्रालयको कागजातले यस शिविरको मार्मिक अवस्थाहरू वर्णन गर्दछ।

यो कागजातमा पहिलो युक्रेनी मोर्चाको ६० औं सेनाका जनरल क्रामनिकोभको बयान पनि समावेश छ। यस अनुसार जब सिपाहीहरूले यस शिविरको गेट खोलेका थिए, तब मृत्युको शिविरबाट ‘असंख्य मानिसहरूको भीड’ निस्कियो।

जनरलका अनुसार, “उनीहरू सबै धेरै थकित देखिन्थे। खैरो कपाल भएका पुरुषहरू, युवाहरू, काखमा बच्चाहरू र केटाकेटीहरू भएका महिलाहरू, सबै लगभग आधा नग्न।”

“प्रारम्भिक संकेतहरू थिए कि अस्त्विजमा लाखौं कैदीहरूलाई जलाएर वा गोली हानेर मारिएको थियो।”