काठमाडौं । शत्रु मानिने इजरायल र लिबियाका विदेशमन्त्रीहरुको गोप्य बैठक सार्वजनिक भएपछि विवाद उत्पन्न भएको छ । आइतवार, इजरायलका विदेश मन्त्री एली कोहेनले एक विज्ञप्तिमा भने कि उनले गत हप्ता आफ्नो लिबियाली समकक्ष नजला अल-मंगोससँग गोप्य रूपमा भेटेका थिए।

त्यसपछि लिबियामा इजरायलविरुद्ध प्रदर्शन सुरु भएको थियो । विरोध यति बढ्यो कि लिबिया सरकारले आफ्ना विदेशमन्त्रीलाई बर्खास्त गर्यो। अब अमेरिकाले यस विषयमा इजरायल सरकारको विरोध गरेको छ ।

अमेरिकी समाचार वेबसाइट एक्सियोसले एक इजरायली र दुई अमेरिकी अधिकारीलाई उद्धृत गर्दै इजरायली विदेशमन्त्रीको गोप्य बैठकलाई सार्वजनिक गरेकोमा अमेरिकाले इजरायलको विरोध गरेको जनाएको छ।

गोप्य बैठक सार्वजनिक भएपछि लिबियामा विरोध प्रदर्शन चर्किएको छ जसले देशको संयुक्त राष्ट्रले मान्यता दिएको सरकारलाई अस्थिर बनाएको छ। लिबियाका धेरै राजनीतिक दलहरूले गोप्य बैठकको कडा निन्दा गर्दै विज्ञप्ति जारी गर्दै अल-मंगोसलाई पदबाट हटाउन माग गरे।

प्रदर्शनकारीहरूले राजधानी त्रिपोलीको सडकमा ठूलो प्रदर्शन गरेका थिए र केही व्यक्तिहरूले परराष्ट्र मन्त्रालयमा समेत आक्रमण गरेका थिए। समाचार एजेन्सी रोयटर्सले रिपोर्ट गरेको छ कि अस्थिरतालाई ध्यानमा राख्दै, अल-मंगोसलाई पदबाट बर्खास्त गरिएको थियो र सोमबारसम्म उनी देशबाट भागिन् ।

लिबियाको अवस्थाबाट बाइडेन प्रशासन चिन्तित छ। बैठकपछि उत्पन्न भएको अवस्थाले लिबिया र इजरायलबीचको सम्बन्ध बिग्रने मात्र नभई अरब राष्ट्रहरूमा शान्ति प्रयासमा समेत धक्का पुग्ने र अमेरिकाको राष्ट्रिय हितमा समेत क्षति पुग्ने अमेरिकी अधिकारीहरूले बताएका छन् ।

इजरायली विदेश मन्त्रालयले जारी गरेको विज्ञप्तिमा इजरायलका मन्त्री कोहेनले लिबियाका विदेशमन्त्रीसँग रोममा गोप्य भेट भएको बताए । उनले इटालीका विदेशमन्त्री एन्टोनियो ताजानीसँग दुवै पक्षसँग घनिष्ठ सम्बन्ध रहेको र उनले नै भेटघाट आयोजना गरेको बताए ।

लिबियाको विदेश मन्त्रालयले आफ्नो विज्ञप्तिमा दुई विदेशमन्त्रीबीच भएको भेटलाई ‘इटालीका विदेशमन्त्रीको छेउमा भएको अनौपचारिक भेट’ भनेर वर्णन गरेको छ । मन्त्रालयले यस अनौपचारिक भेटमा कुनै छलफल, सहमति वा परामर्श नभएको जनाएको छ ।

यद्यपि यस अनौपचारिक बैठकमा लिबियाका विदेशमन्त्री अल-मंगोसले प्यालेस्टाइनको मुद्दामा लिबियाको अडानलाई स्पष्ट रूपमा दोहोर्‍याएको विज्ञप्तिमा भनिएको छ।

एक अमेरिकी अधिकारीले बाइडेन प्रशासनले कोहेन र अल-मांगोसबीचको भेट गोप्य भेट भएको विश्वास गरेको तर कोहेनले सार्वजनिक गरेपछि अमेरिकी अधिकारीहरू छक्क परेको बताए।

इजरायली विदेश मन्त्री कोहेनका एक सहयोगीले दावी गरे कि भेटका क्रममा आपसी समझदारी भएको थियो कि बैठक अन्ततः सार्वजनिक हुनेछ। यद्यपि, एक अमेरिकी अधिकारीले लिबिया पक्षले बैठकलाई सार्वजनिक गर्न नचाहेको बताए।

बैठकको जानकारी सार्वजनिक भएपछि अमेरिकाले आइतबार नै इजरायली विदेशमन्त्रीसँग कुरा गरी आपत्ति जनाएको इजरायली र अमेरिकी अधिकारीहरूले बताएका छन् ।

स्रोतहरूले भने कि कोहेनले अमेरिकी अधिकारीहरूलाई बताएअनुसार इजरायली मिडियाले उनलाई बैठकमा टिप्पणी गर्न आग्रह गरेका थिए, त्यसपछि उनले बयान जारी गरे। यसपछि अमेरिकी अधिकारीहरूले कोहेनलाई भने कि गोप्य बैठकको बारेमा कुनै पनि जानकारी मिडियामा बाहिर आएको भए पनि कोहेनले टिप्पणी गर्न अस्वीकार गर्न सक्थे।

इजरायल र लिबियाबीच कूटनीतिक सम्बन्ध छैन। सम्बन्ध सामान्य बनाउन सबै प्रयासको लिबियामा विरोध भएको छ । लिबिया अरब लिगको सदस्य हो र अन्य अरब देशहरू जस्तै यो पनि इजरायललाई अलग गर्ने प्रयासको एक हिस्सा भएको छ।

विगत दुई वर्षदेखि बाइडेन प्रशासनले लिबिया र इजरायलबीचको सम्बन्धलाई सामान्य बनाउन र लिबियालाई अब्राहम सम्झौतामा समावेश गर्ने प्रयास गरिरहेको छ। हालैको घटनाले बाइडेन प्रशासनको प्रयासलाई ठूलो धक्का दिएको छ।

एपी समाचार एजेन्सीले यस वर्षको सुरुमा अमेरिकी गुप्तचर एजेन्सी सीआईएका निर्देशक बिल बर्न्सले जनवरीमा लिबियाको भ्रमण गरेको रिपोर्ट गरेको थियो। सो क्रममा उनी र लिबियाका प्रधानमन्त्री अब्दुल हमिद दाबिबाले इजरायलसँगको सम्बन्धलाई सामान्य बनाउने सम्भावनाबारे छलफल गरेका थिए ।