काठमाडौं। यो जाडो मौसम तपाईको स्वास्थ्यको लागि धेरै हिसाबले चुनौतीपूर्ण हुन सक्छ। बालबालिका, वृद्धवृद्धा र केही प्रकारका स्वास्थ्य समस्याबाट ग्रसित व्यक्तिले चिसोबाट आफूलाई जोगाउन निकै जरुरी रहेको स्वास्थ्य विज्ञहरू बताउँछन् ।

घट्दो तापक्रमले रक्तचाप, सुगर, मुटुसम्बन्धी रोग र श्वासप्रश्वाससम्बन्धी समस्या भएका मानिसहरूलाई समस्या बढाउन सक्छ। यही कारणले गर्दा यो मौसममा मानिसहरु बढी बिरामी पर्छन् । यस्तो अवस्थामा तपाईलाई पनि यस्तो समस्या छ भने सावधानी अपनाउन जरुरी छ ।

जाडो मौसमले दम, ब्रोन्काइटिस वा निमोनिया जस्ता श्वासप्रश्वाससम्बन्धी रोगबाट पीडित व्यक्तिहरूमा लक्षणहरू बढाउन सक्छ। हावामा सुख्खापन र चिसोका कारण श्वासप्रश्वास प्रणालीमा समस्या हुने खतरा पनि रहन्छ ।

जानीराखौं श्वासप्रश्वाससम्बन्धी समस्या भएका मानिसहरूलाई चिसो मौसमले कत्तिको समस्या हुन्छ र यसबाट बच्न के–के कुरामा ध्यान दिनुपर्छ?

चिसो मौसममा दमको समस्याः

स्वास्थ्य विज्ञहरू भन्छन्, दमका बिरामीहरूलाई के-के कुराले तपाईंको समस्या निम्त्याउन सक्छ भनेर जान्न महत्त्वपूर्ण छ। वातावरणीय एलर्जी, बिमारी वा तापक्रममा हुने परिवर्तनहरू यी मध्ये प्रमुख हुन्।

मौसममा परिवर्तन र हावामा सुख्खापनले तपाईंको श्वासनलीमा जलन उत्पन्न गर्न सक्छ, श्वासनलीको अस्तरमा सूजन हुन सक्छ। यो सूजनले दमका लक्षणहरूलाई अझ खराब बनाउँछ। बिरामीलाई छाती दुख्ने, खोकी लाग्ने, सास फेर्न गाह्रो हुने र घरघराहट हुने जस्ता समस्या हुन थाल्छ ।

श्वासप्रश्वाससम्बन्धी रोग विशेषज्ञहरू भन्छन्, अत्याधिक गर्मी र चिसोले दमको रोग मात्र होइन तापक्रममा अचानक आएको परिवर्तनले समस्याको जोखिम पनि बढाउँछ।

मौसममा परिवर्तनको अतिरिक्त, जाडो महिनाहरू सामान्यतया श्वासप्रश्वासका भाइरसहरूमा वृद्धिसँग सम्बन्धित छन्, जुन दमका बिरामीहरूको लागि ट्रिगरहरू हुन्। यो मौसममा आरएसभी, फ्लु, सामान्य रुघाखोकी र कोभिड–१९ जस्ता संक्रमणका कारण दमका बिरामीको समस्या पनि बढ्न सक्छ । अध्ययनहरूले देखाउँछ कि भाइरल संक्रमणले जाडो महिनाहरूमा दमको जोखिम ६० प्रतिशत देखि ७० प्रतिशत सम्म बढाउन सक्छ।

के छ चिकित्सकको सल्लाह ?:

मौसम परिवर्तन हुँदा दम वा अन्य श्वासप्रश्वासका बिरामीले पल्मोनोलोजिस्टसँग पक्कै परामर्श लिनुपर्ने चिकित्सकहरू बताउँछन् । चिसोबाट आफूलाई जोगाउनुहोस् र औषधिलाई बेवास्ता नगर्न पनि सुझाउछन्। जाडोमा न्यानो लुगा लगाउनुहोस्, विशेष गरी मुख, नाक र टाउको वरपरका भागहरू राम्रोसँग छोप्नुहोस्। कुनै पनि जटिलताबाट बच्न सधैं आफ्नो साथमा इनहेलर राख्नुहोस्।

यी कुराहरुलाई ध्यानमा राख्नुहोस्:

जाडोमा दम लाग्नुको कारण घरभित्रको प्रदूषण पनि हुनसक्ने चिकित्सकहरू बताउँछन् । चिसो मौसम दमका रोगीहरूको लागि खतरा मात्र होइन, तर जाडो महिनामा बारम्बार घर भित्र बस्दा पनि समस्या बढ्न सक्छ। दम भएका मानिसहरूका लागि डस्ट माइट र मोल्ड जस्ता इनडोर ट्रिगरहरू पनि छन्। यसबाट बच्न कोठामा भेन्टिलेसनको राम्रो प्रबन्ध गर्नुहोस्, हिटर धेरै बेरसम्म नराख्नुहोस्, यसले पनि समस्या हुन सक्छ।