काठमाडौं। मानिसहरूको भिन्न जीवनशैली र खानपानले गर्दा धेरैलाई आजकाल धेरै प्रकारको रोग लाग्ने गर्दछ। यसमध्ये पायल्स रोग धेरै मानिसहरूको समस्या भएको छ। पायल्स मलद्धारसँग सम्बन्धित रोग हो।

लोकलाजका कारण धेरै मानिसहरूले पायल्स रोगको बारेमा खुलेर परिवारसँग कुरा गर्दैनन् । अझ कतिलाई त पायल्स रोग के हो भन्ने नै थाहा हुँदैन । यसको लक्षण भनेको दिसा गर्दा रगत आउने, मलद्वारमा मासु पलाउने, दुख्ने, सुन्निने र चिलाउने गर्दछ।

पायल्स रोगीमध्ये कसैको पीप बग्छ, अंगुरको झुप्पोजस्तो पलाएको हुन्छ र रातो सुन्निएको डल्लो हुन्छ। यो रोग लाग्दा कसैलाई रगत आउँछ भने कसैलाई आउँदैन। पायल्सबाट पीडित व्यक्तिलाई उठ्न र बस्न निकै समस्या हुने गर्दछ । यस रोगमा, मानिसहरू अक्सर धेरै दुखाइ र रगत पनि आउने गर्दछ। ५० वर्ष पुगेपछि धेरैले यो समस्याको सामना गर्ने गर्दछन्।

पायल्सका कारण गुदाको रक्तनलीहरू ठूला हुन्छन्, जसका कारण जलन हुनुका साथै दुखाइको समस्या पनि सामना गर्नुपर्छ। घरेलु उपचारको मद्दतले पनि पाइल्स कम गर्न सकिन्छ । भान्सामा पाइने बेसारले पाइल्सलाई जराबाट पनि हटाउन सक्छ। बेसारमा पाइने धेरै औषधीय गुणहरू छन् जसले पायल्सको समस्याबाट छुटकारा दिन्छ। बेसारमा एन्टी-इन्फ्लेमेटरी, एन्टिअक्सिडेन्ट, एन्टिट्यूमर, एन्टिसेप्टिक, एन्टिभाइरस, एन्टिब्याक्टेरियल, एन्टिबायोटिक र एन्टी-कार्सिनोजेनिक जस्ता औषधीय गुणहरू छन्। बेसारले पाचनशक्ति सुधार्नुका साथै पायल्सको समस्याबाट पनि राहत दिन्छ ।

पायल्स हुनुको कारणः
पायल्स हुनुको मुख्य कारण जीवनशैली र खानपान हो। पानी कम खाने, हरियो सागपात नखाने, शारिरिक व्यायाम कम गर्ने, धेरै व्रत बस्ने, बढि चिया पिउने, माछामासु तथा सुख्खा खानेकुरा जस्तै चाउचाउ, बिस्कुट, चाउमिन बढि खाने, अनियमित खानपान, अनिन्द्रा, धेरै तनाव लिने, रक्सी, चुरोट, सूर्तीको अत्यधिक प्रयोग कलेजोको खराबी, तथा भुटेतारेका कुरा बढी खाने गर्नाले पायल्स तथा दिसाबाट रगत आउने, मासु पलाउनेजस्ता समस्या बढी हुन्छ।

दिसा कब्जियत, वा दिसा थोरै आउनु, गोटा पर्नु, नियमित दिसा नहुनु, दिसा तथा पाद रोक्नु, दिसा पिसाब लागेको बेलामा नगर्नु, अत्यधिक गर्मी वातावरणमा बस्नु, चिल्लो तथा तेलको प्रयोग बढी हुनु पनि यसको कारण हो। शरीरलाई आवश्यकभन्दा बढी खानु, तनाव लिनु तथा जीवनशैली एकनासको नभएका कारण पायल्स हुन्छ।

पाइल्सको लागि घरेलु उपाय:

बेसार र एलोभेरा– आधा चम्चा एलोभेरामा एक चम्चा बेसार मिसाएर प्रभावित भागमा लगाउनाले पायल्समा धेरै फाइदा हुन्छ। एलोभेराबाट बनेको पेन क्रिमले दुखाइ कम गर्ने काम गर्छ। त्यसैले पाइल्स भएमा बेसार मिसाएर प्रयोग गर्ने सल्लाह दिइन्छ।

बेसार र नरिवलको तेल– नरिवलको तेलमा एन्टी–इन्फ्लेमेटरी गुड़ पाइन्छ, त्यसैले बेसारको साथ मिलाएर पिल्सको समयमा दुखाइ र सूजन कम गर्न प्रभावकारी हुन्छ। एक चम्चा बेसारमा अलिकति नरिवलको तेल मिसाएर मिश्रण तयार पारेर पाइल्सले प्रभावित ठाउँमा लगाउने । यसलाई केहि घण्टाको लागि राख्नुहोस् र पछि यसलाई धुनुहोस्।

बेसार र प्याज– प्याजमा एन्टी–इन्फ्लेमेटरी गुण हुन्छ जसले पाइल्सको दुखाइ र सुन्निनबाट बचाउन पनि मद्दत गर्छ। १ चम्चा बेसारमा आधा चम्चा प्याजको रस र १–२ चम्चा तोरीको तेल मिसाएर पाइल्स भएको ठाउँमा लगाउनाले तुरुन्त आराम मिल्छ । यसका साथै प्याजको रसमा एक चिम्टी बेसार मिसाएर पनि पिउन सक्नुहुन्छ ।

बेसार र तोरीको तेल– तोरीको तेलमा बेसार मिसाएर प्रभावित भागमा लगाउनाले पाइल्सका कारण हुने रक्तश्राव रोक्न मद्दत गर्छ । यो बेसार र तोरीको तेलमा पाइने एन्टी-इन्फ्लेमेटरी औषधीय गुणका कारण हुन सक्छ। त्यसपछि कोही(कोही बवासीरमा बेसार र तोरीको तेल मिसाएर लगाउँदा आराम मिल्छ।

-एक गिलास गाइको दुधमा आधा कागती निचोरेर तुरुन्त खाँदा रगत तथा पिप आउने जस्ता समस्या ठीक हुन्छ।

-फिटकिरी एक टुक्रा राखेर दश लिटर जति पानीमा दिनको दश मिनेट बस्दा धेरै आराम मिल्छ।

-नरिवलको बाहिरको जटा डढाएर एक चिम्टी खरानी र दुबोको २ चम्चा रस घोलेर बिहान बेलुका एक गिलास मनतातो पानीसंग खाँदा सन्चो भएको पाइएको छ।

-मुलाको बिउ कुटेर तोरीको तेलमा फिटेर दिसा गरिसकेपछि लगाउने गर्दा पनि कसैलाई राहत मिल्दछ।