काठमाडौं। आजकल थाइराइड मानिसमा तीव्र गतिमा बढ्दै गएको रोग बनेको छ । खराब जीवनशैली र खानपानका कारण थाइराइड हुने गर्छ । जब थाइराइड हुन्छ, केही महत्त्वपूर्ण हार्मोनहरू धेरै वा धेरै कम उत्पादन हुन्छन्। यसलाई थाइराइड रोग भनिन्छ।

हाइपर थाइराइडिज्म, हाइपो थाइराइडिज्म, थाइरोइडाइटिस र हाशिमोटो थाइरोइडाइटिस सहित थाइराइडका धेरै प्रकार छन्। हाइपोथाइराइडिज्म एक अवस्था हो जहाँ तपाईंको थाइरोइड ग्रंथिले थाइरोइड हर्मोन राम्रोसँग उत्पादन गर्दैन। यस्तो अवस्थामा तपाईको शरीरमा मोटोपना द्रुत गतिमा बढ्छ । यस्तो अवस्थामा खानपान र जीवनशैलीमा केही परिवर्तन गरेर थाइराइड नियन्त्रण गर्न सकिन्छ ।

थाइराइड रोगीले के नखाने ?
थाइराइड भएमा मेटाबोलिज्म सुस्त हुने चिकित्सक बताउँछन् । यस्तो अवस्थामा बोसोयुक्त खानेकुरा, भुटेको खानेकुरा, अत्याधिक मीठो चिज र प्रशोधित खाना खान पूर्णतया बन्द गर्नुपर्छ। बन्दागोभी, ब्रोकाउली, सोया जस्ता क्रुसिफेरस तरकारीमा गोइट्रोजन हुन्छ, जसले थाइरोइड रोगीलाई हानि पुर्‍याउँछ। थाइरोइड रोगीले यी खानेकुराहरु कम खाने वा नखाँदा नै राम्रो हुन्छ।

थाइराइडमा के खाने ?:
थाइरोइडका विरामीले फलफूल र तरकारीहरू र फाइबर धेरै भएका खानेकुराहरु खानु पर्दछ । फाइबरयुक्त खानेकुरा खाँदा मेटाबोलिजम बढ्छ । फलफूल र तरकारीहरूमा माइक्रो र म्याक्रो दुवै तत्वहरू पाइन्छ जसले तपाईंको शरीरमा थाइरोइड कार्य सुधार गर्न मद्दत गर्दछ। खानामा आयोडिनयुक्त नुन प्रयोग गर्नुहोस्। सीफूड खानुहोस्। शरीरमा आयोडिनको कमीले पनि थाइराइडको समस्या निम्त्याउन सक्छ।

थाइरोइड रोगीहरूको लागि आवश्यक भिटामिनः
थाइराइड रोगीको शरीरमा भिटामिन डीको कमी पनि पाइन्छ । यसका लागि दिनको केही समय घाममा बस्नु वा डाक्टरको सल्लाह अनुसार सप्लिमेन्ट लिनु जरुरी छ । थाइराइडका बिरामीले हरियो सागपात जस्ता म्याग्नेसियम युक्त खानेकुरा खानुपर्छ । यसका अलावा ब्राजिल नट र अन्य ड्राई फ्रुट्स जस्ता सेलेनियम युक्त चिजहरू खानुपर्छ ।

थाइराइडको औषधि खाएपछि कति समयसम्म खाने :
थाइराइड रोगीलाई बिहान खाली पेटमा खाने औषधि दिइन्छ। कुनै पनि खाना खाएको आधा घण्टापछि मात्रै खानुपर्छ । जसले गर्दा औषधिले उचित प्रभाव पार्न सकोस् । दोस्रो, थाइराइडको औषधि खाइसकेपछि क्याल्सियम र आइरनको औषधि खानु हुँदैन।

थाइरोइडमा के व्यायाम गर्नेः
सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा थाइरोइड रोगीले दिनभरि 40-45मिनेटको लागि केही फिटनेस व्यायाम गर्नुपर्छ। जसका कारण मेटाबोलिजम छिटो हुन्छ, किनभने यस्ता व्यक्तिको तौल छिटो बढ्छ जसलाई नियन्त्रण गर्न आवश्यक हुन्छ । तपाईं सामान्य जगिङ, हिंड वा अन्य कुनै पनि व्यायाम गर्न सक्नुहुन्छ।