काठमाडौं। फोक्सोको क्यान्सर मृत्युको प्रमुख कारण बन्दै गएको छ । क्यान्सरका अधिकांश केसहरू फोक्सोसँग सम्बन्धित हुन्छन्। तथ्याङ्कको कुरा गर्दा, फोक्सोको क्यान्सरका कारण हरेक वर्ष १६ लाख मानिसको मृत्यु हुने गरेको छ ।

फोक्सोको क्यान्सर एउटा गम्भीर रोग हो, जसका कारण वर्षेनी लाखौं मानिसको मृत्यु हुन्छ । धुम्रपानलाई फोक्सोको क्यान्सरको प्रमुख कारण मानिन्छ । सुर्तीजन्य पदार्थ प्रयोग गर्ने मानिसमा फोक्सोको क्यान्सरको जोखिम झन्डै ८० प्रतिशतले बढ्छ। तर, धुम्रपानबाट टाढा रहने मानिसमा पनि फोक्सोको क्यान्सर हुन सक्छ।

अध्ययनका अनुसार फोक्सोको क्यान्सरका बिरामीमध्ये २० प्रतिशतले सुर्ती सेवन गरेको इतिहास हुँदैन। चुरोटबाहेक फोक्सोको क्यान्सर निम्त्याउने अन्य कारणहरू के छन् जानौं।

धुम्रपान गर्नेमा फोक्सोको क्यान्सरको जोखिम बढी हुन्छ । यसबाहेक फोक्सोको क्यान्सरको दोस्रो ठूलो कारण प्रदूषण बनेको छ । पछिल्ला केही वर्षयता वायु प्रदूषणका कारण क्यान्सरका बिरामी बढेका छन् ।

यसबाहेक, धुम्रपान गर्नेहरूसँग सम्पर्कमा रहँदा फोक्सोको क्यान्सरको जोखिम बढ्न सक्छ। एस्बेस्टोस, रेडोन ग्यास, धुवाँ र आनुवंशिक कारकहरूको सम्पर्कले पनि फोक्सोको क्यान्सर हुन सक्छ।

फोक्सोको क्यान्सरको कारणहरूः
धुम्रपान– धुम्रपानलाई फोक्सोको क्यान्सरको सबैभन्दा ठूलो कारण मानिन्छ । यसमा चुरोट, बिडी, हुक्का र चुरोटबाट निस्कने धुवाँ र सुर्तीले फोक्सोका कोशिकालाई गम्भीर क्षति पु¥याउँछ । धुम्रपान गर्ने मानिसहरूमा फोक्सोको क्यान्सरको जोखिम निकै बढ्छ। लामो समयसम्म कुनै पनि किसिमको धुम्रपान गर्ने मानिसलाई फोक्सोको क्यान्सर हुने खतरा हुन्छ ।

धुम्रपान गर्नेको नजिक बस्नेलाई– यी ती व्यक्तिहरू हुन् जो आफैं धुम्रपान गर्दैनन्, तर लगातार धुम्रपान गर्ने मानिसहरूको नजिकै बस्छन्। धुम्रपानबाट निस्कने धुवाँमा सास फेर्छन्। त्यस्ता व्यक्तिहरूको लागि फोक्सोको क्यान्सरको जोखिम पनि उल्लेखनीय रूपमा बढ्छ। यो पनि फोक्सोको क्यान्सरको प्रमुख कारण हो ।

वायु प्रदूषण– यदि तपाईं वायु प्रदूषण उच्च भएको क्षेत्रमा बस्नुहुन्छ भने तपाईंलाई फोक्सोको क्यान्सरको जोखिम हुन सक्छ। विशेष गरी भान्सामा काम गर्नेहरू। निर्माणस्थल वा औद्योगिक क्षेत्रमा बसोबास गर्ने वा काम गर्ने मानिसहरूलाई फोक्सोसम्बन्धी रोग लाग्न सक्छ। यस्ता व्यक्ति धेरै रासायनिक पदार्थको सम्पर्कमा आउँछन् जसले फोक्सोका लागि घातक साबित हुन्छ । विषाक्त ग्यासले फोक्सोको क्यान्सरको जोखिम बढाउँछ ।

जेनेटिक अर्थात् पारिवारिक इतिहास– वंशाणु पनि फोक्सोको क्यान्सरको प्रमुख कारण हुन सक्छ। यसको मतलब, यदि तपाईंको परिवारमा कसैलाई पहिले नै फोक्सोको क्यान्सर भएको छ भने, तपाईं पनि जोखिममा हुन सक्नुहुन्छ। आनुवंशिक र कमजोर प्रतिरक्षा प्रणाली भएका मानिसहरू पनि यो रोगको जोखिममा हुन्छन्।