काठमाडौं। स्तन क्यान्सर एक गम्भीर र घातक रोग हो, जसले प्रायः वृद्ध महिलाहरूलाई असर गर्छ। तर आजकल किशोरकिशोरीमा पनि स्तन क्यान्सरको सम्भावना निकै हदसम्म बढिरहेको छ ।

यद्यपि यो धेरै दुर्लभ अवस्थामा हुन्छ। तर सचेत हुनु महत्त्वपूर्ण हुन्छ। यस्तो अवस्थामा यसको लक्षण पहिचान गर्नु निकै जरुरी हुन्छ।

टीनएजर्समा स्तन क्यान्सरको कारणहरूः

आनुवंशिक इतिहासः परिवार (आमा,दिदीबहिनी, र विरलै बुबा) मा स्तन क्यान्सरको इतिहास छ भने किशोरकिशोरीहरू बढ्दो जोखिममा हुन्छन्।

अनियमित महिनावारी चक्रः ढिलो पहिलो महिनावारी, ढिलो रजोनिवृत्ति, र अनियमित महिनावारी चक्रले जोखिम बढाउँछ।

अस्वस्थ जीवनशैलीः अस्वस्थ खानपान, धुम्रपान, मदिरा सेवन र निष्क्रिय जीवनशैली स्तन क्यान्सरको बढ्दो केसहरूको कारक हुन सक्छ।

धेरै बोसोयुक्त खानेकुराको सेवनः स्याचुरेटेड र ट्रान्स फ्याटयुक्त खानेकुरा खाँदा अन्य स्वास्थ्य समस्याका साथै स्तन क्यान्सरको जोखिम पनि बढ्छ।

मोटोपनाः अधिक तौल वा मोटोपन एक महत्वपूर्ण जोखिम कारक मानिन्छ।

मदिरा सेवनः अत्यधिक मदिरा सेवनले अन्य अंगको क्यान्सरसँगै स्तन क्यान्सरको जोखिम पनि बढाउँछ ।

स्तन क्यान्सरका लक्षणहरूः

-स्तनमा कुनै गाँठो वा बज भएको महसुस हुनु स्तन क्यान्सरको लक्षण हो। यो गाँठो आकारमा सानो वा ठूलो हुन सक्छ र पीडादायी वा पीडारहित हुन सक्छ।

-यदि निप्पलबाट रगत, पहेँलो वा खैरो रंगको स्राव निस्किरहेको छ भने यो स्तन क्यान्सरको संकेत हुन सक्छ।

-यदि स्तनको आकारमा कुनै परिवर्तन भयो भने यसले पनि समस्या निम्त्याउन सक्छ।

-स्तनको छालामा रातो हुनु, सुन्निनु वा खाडल बन्नु पनि स्तन क्यान्सरको लक्षण हुन सक्छ।

रोकथाम उपायहरू:

-सन्तुलित आहार खाने र फलफूल तथा तरकारीको सेवन बढाउनुपर्छ ।

-तनाव कम गर्न योग र ध्यान गर्ने ।

-दैनिक व्यायाम गर्ने ।

– स्वस्थ तौल कायम राख्नुहोस्।

-मदिरा सेवन नगर्नुहोस्।

-नियमित रूपमा डाक्टरबाट जाँच गर्नुहोस्।