काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति चुनावमा डोनाल्ड ट्रम्प विजयी भएदेखि नै उनले क्यानडाका लागि समस्या खडा गर्न सक्ने बताइएको थियो । र, यसको ट्रेलर सोमबार देखिएको छ ।

सोमबार नवनिर्वाचित राष्ट्रपति ट्रम्पले क्यानडाबाट अमेरिका आउने हरेक उत्पादनमा २५ प्रतिशत कर लगाउने बताएका छन् ।

ट्रम्पले क्यानडाबाहेक अर्को छिमेकी देश मेक्सिकोका सबै उत्पादनमा २५ प्रतिशत कर लगाउने घोषणा गरेका छन् । ट्रम्पले सबै चिनियाँ उत्पादनमा १० प्रतिशत कर लगाउने बताएका छन् ।

ट्रम्पले क्यानडा र मेक्सिकोविरुद्धको यो शुल्क आप्रवासी र अवैध लागूऔषध रोक्नका लागि आवश्यक भएको बताए ।

ट्रम्पले ट्रुथ सामाजिक सञ्जाल पोस्टमा लेखेका छन् – ‘जनवरी २० मा पदभार ग्रहण गर्ने बित्तिकै उनले क्यानडा, मेक्सिको र चीन विरुद्ध कर लगाउने कार्यकारी आदेशमा हस्ताक्षर गर्नेछन्।’

ट्रम्पले भने, “सबैलाई थाहा छ, क्यानडा र मेक्सिकोबाट हजारौं मानिस अमेरिका प्रवेश गरिरहेका छन्। उनीहरुले लागुऔषध ल्याएर धेरै अपराध गरिरहेका छन् । जुन स्तरमा यो सबै भइरहेको छ त्यो पहिले कहिल्यै भएको थिएन।”

क्यानडा र अमेरिकासँग विश्वको सबैभन्दा लामो सिमाना छ र दुई देशबीचको व्यापार सम्बन्ध एक ट्रिलियन डलरभन्दा बढी छ। क्यानडाका प्रधानमन्त्री जस्टिन ट्रुडोले ट्रम्पलाई विजयी भएलगत्तै बधाई दिए पनि दुई नेताबीचको सम्बन्धमा निकै तनाव देखिएको छ ।

अमेरिकामा पदँार ग्रहण गरेपछि कुनै पनि राष्ट्रपतिको पहिलो विदेश भ्रमण परम्परागत रूपमा क्यानडा वा मेक्सिको बाट हुन्थ्यो । तर २०१७ मा ट्रम्पको पहिलो विदेश भ्रमण साउदी अरब थियो। यसको मतलब ट्रम्पले पदमा आएदेखि नै सन्देश दिएका थिए ।

ट्रम्पले जस्टिन ट्रुडोमाथि व्यक्तिगत आक्रमण पनि गर्दै आएका छन् । ट्रम्पले ट्रुडोलाई ‘बामपन्थी पागल’ भनेका थिए । क्यानाडाको आर्थिक अवस्था पहिले नै चिन्ताजनक छ र ट्रम्पको ट्यारिफले अर्थव्यवस्था मन्दीमा जाने सम्भावना बढाउनेछ। क्यानडाको ७५ प्रतिशत निर्यात अमेरिकामा जान्छ। यस्तो अवस्थामा २५ प्रतिशतको ट्यारिफ क्यानडाका लागि महँगो साबित हुन सक्छ ।

क्यानडामा चुनाव नजिकिंदै गर्दा ट्रुडोका लागि यी कठिनाइहरू उत्पन्न भएका छन्। धेरै चुनावपूर्व सर्वेक्षणहरूले ट्रुडो चुनावमा कन्जरभेटिभ पार्टीसँग हार्न सक्ने सुझाव दिइरहेका छन्। क्यानाडामा बस्न पछिल्ला केही वर्षहरूमा धेरै महँगो भएको छ। अर्कोतर्फ, क्यानडा पहिले नै चीन र भारतसँग अल्झिएको छ। यस्तो अवस्थामा क्यानडालाई आफ्नो व्यवसाय अमेरिकाबाट बाहिर निकाल्न सजिलो छैन ।

क्यानाडा कच्चा तेलको विश्वको चौथो ठूलो उत्पादक हो, तर ट्रम्पको ट्यारिफले ऊर्जा राजस्वमा पनि कडा असर गर्नेछ। अर्कोतर्फ ट्रम्प अमेरिकामा आन्तरिक ऊर्जा उत्पादन बढाउन चाहन्छन् ।

२०२२ मा, ट्रुडोले अमेरिकाबाट आउने ट्रक चालकहरूलाई खोप लगाउन अनिवार्य बनाएका थिए । यसका लागि ट्रम्पले ट्रुडोलाई ‘वामपन्थी पागल’ भनेका छन् । जुन २०१८ मा ट्रम्प क्यानडाको क्युबेकमा आयोजित जी-७ शिखर सम्मेलनबाट बाहिर निस्के र जस्टिन ट्रुडोलाई ‘बेइमान र कमजोर’ नेता भने।

क्यानडामा सबैको नजर अमेरिकामा हुने राष्ट्रपतीय निर्वाचनमा थियो । ट्रम्पको जितपछि क्यानडाका चुनौतीहरु बढ्दै गएको सन्देश आएको थियो ।

रोयटर्सका अनुसार ट्रम्पको जितपछि क्यानडाकी अर्थमन्त्री क्रिस्टिया फ्रिल्याण्डले भनेकी थिइन्, “क्यानडामा ठूलो संख्यामा मानिसहरू अमेरिकी चुनावलाई लिएर तनावमा थिए। तर म भन्न चाहन्छु कि सबै कुरा एकदम ठीक छ। अमेरिकासँग हाम्रो गहिरो सम्बन्ध छ र ट्रम्पसँग पनि गहिरो सम्बन्ध छ ।”

यस वर्षको जनवरीमा ट्रुडोले ट्रम्प फेरि राष्ट्रपति बनेमा क्यानडाका जनताको जीवन कष्टकर हुने र यो एक कदम पछि हट्नु जस्तै हुने बताएका थिए ।

समाचार एजेन्सी रोयटर्सका अनुसार, वित्तीय मामिलाका अर्थशास्त्रीहरूको थिंक ट्याङ्क डिजार्डियन्सले ट्रम्पको नीतिका कारण सन् २०२८ को अन्त्यसम्म क्यानाडाको जीडीपी १.७ प्रतिशतले घट्ने अनुमान गरेका छन्।

२०१७ मा पहिलो पटक राष्ट्रपति बनेपछि उनले उत्तर अमेरिकी स्वतन्त्र व्यापार सम्झौताको समीक्षा गर्ने कुरा गरे। अमेरिकाले मेक्सिको र क्यानडासँग यो सम्झौता गरेको छ।

ट्रम्पले यो सम्झौताबाट अमेरिकालाई घाटा र अन्य दुई देशलाई फाइदा भएको गुनासो गर्दै आएका छन् । क्यानडा र अमेरिकाले १८ महिनासम्म तनावपूर्ण वातावरणमा यो सम्झौताको विषयमा वार्ता गरे तर निष्कर्षमा पुग्न सकेनन् र दुवै देशले एकअर्काको उत्पादनमा कर लगाउन थाले।

त्यसपछि यो सम्झौता अमेरिका-मेक्सिको-क्यानडा सम्झौताको रूपमा अस्तित्वमा आयो। तर ट्रम्पले अक्टोबर ११ मा यसको समीक्षा गर्ने कुरा पनि गरेका थिए।

समाचार एजेन्सी रोयटर्सका अनुसार यस वर्षको जनवरीमा ट्रुडोले आफ्नो लिबरल पार्टीका वरिष्ठ नेताहरूलाई एक बैठकमा ट्रम्पको दोस्रो कार्यकाल पहिलो कार्यकालको तुलनामा क्यानडाका लागि बढी चुनौतीपूर्ण हुने बताएका थिए।