काठमाडौं। स्तन क्यान्सर महिलाहरूमा हुने सबैभन्दा सामान्य क्यान्सर हो। विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ) का अनुसार २०२२ मा २३ लाख महिलामा स्तन क्यान्सर भएको पत्ता लागेको थियो।

स्तन क्यान्सरले विश्वव्यापी रूपमा ६,७०,००० को मृत्यु भइरहेको छ। जसमा लगभग ९९५ स्तन क्यान्सर महिलाहरूमा हुन्छन् र ०.५-१% स्तन क्यान्सर पुरुषहरूमा हुन्छन्।

स्तन क्यान्सर भनेको स्तनमा हुने कोषहरूको असामान्य वृद्धि हो। यी कोषहरूको वृद्धि स्तनको दूध उत्पादन गर्ने दूध नली वा लोब्युलहरू भित्र सुरु हुन्छ। यदि नियन्त्रण नगरिएमा, ट्युमर शरीरभरि फैलिन सक्छ जुन घातक हुन सक्छ।

यदि स्तन क्यान्सरको सुरुवाती चरणमै निदान भयो भने, निको हुने सम्भावना बढ्छ। तसर्थ, नियमित रूपमा आफ्नो जाँच गराउनु महत्त्वपूर्ण छ किनकि यसले प्रारम्भिक चरणमा स्तन क्यान्सरको निदान गर्न मद्दत गर्न सक्छ। स्तन क्यान्सर पत्ता लगाउन कुन परीक्षण गरिन्छ, हामीलाई थाहा दिनुहोस्रु

स्तन क्यान्सर पत्ता लगाउन कुन परीक्षण गरिन्छः

आफैँ पहिचान गर्नुहोस्ः यद्यपि यो परीक्षण होइन, स्तनको गाँठो वा निप्पलबाट निस्कने स्रावको लागि आफैँ पहिचान गर्नु उचित हुन्छ। यदि तपाईंले आफ्नो स्तनमा कुनै गाँठो फेला पार्नुभयो भने, तुरुन्तै डाक्टरसँग परामर्श लिनुहोस्।

म्यामोग्राफीः म्यामोग्राफी भनेको स्तनको एक्स-रे हो जुन स्तनको तन्तुमा असामान्य वृद्धि वा परिवर्तनहरू पत्ता लगाउन प्रयोग गरिन्छ। यो नियमित स्क्रिनिङको लागि प्रयोग गरिन्छ, विशेष गरी ४० वर्षभन्दा माथिका महिलाहरू वा स्तन क्यान्सरको जोखिममा रहेका महिलाहरूको लागि। यसले स्तन क्यान्सरको प्रारम्भिक लक्षणहरू जस्तै गाँठो वा माइक्रोक्याल्सिफिकेशन पत्ता लगाउन सक्छ।

स्तन अल्ट्रासाउन्डः म्यामोग्राममा देखिएको शंकास्पद क्षेत्रको थप अनुसन्धान गर्न स्तन अल्ट्रासाउन्ड प्रयोग गरिन्छ। अल्ट्रासाउन्डले ठोस पिण्डहरू (जुन क्यान्सर हुन सक्छ) र तरल पदार्थले भरिएको सिस्टहरू (जुन सामान्यतया सौम्य हुन्छन्) बीच भिन्नता छुट्याउन मद्दत गर्न सक्छ।

चुम्बकीय अनुनाद इमेजिङः स्तन एमआरआईमा चुम्बक र रेडियो तरंगहरू प्रयोग गरिन्छ। यो प्रायः स्तन क्यान्सरको जोखिममा रहेका महिलाहरूमा (पारिवारिक इतिहास वा आनुवंशिक कारकहरूको कारणले) वा पहिले नै निदान भइसकेका महिलाहरूमा क्यान्सरको हद मूल्याङ्कन गर्न प्रयोग गरिन्छ। एमआरआईले म्यामोग्राफी वा अल्ट्रासाउन्डबाट छुटेका ट्युमरहरू पनि पत्ता लगाउन सक्छ।

बायोप्सीः बायोप्सीमा स्तनको तन्तुको सानो नमूना निकालेर क्यान्सर कोषहरूको लागि माइक्रोस्कोपमुनि जाँच गर्ने समावेश हुन्छ। यदि एमआई परीक्षणको क्रममा गाँठो वा असामान्यता भेटियो भने, बायोप्सी भनेको क्यान्सर हो वा होइन भनेर निर्धारण गर्ने सबैभन्दा निश्चित तरिका हो।